Lợi ích kép từ rừng trẩu phòng hộ

Ngoài chức năng che chắn, điều hòa không khí, hàng ngàn ha trẩu thuộc rừng phòng hộ hỗn giao của Ban Quản lý rừng phòng hộ Hướng Hóa - Đakrông, tỉnh Quảng Trị còn là nơi tạo sinh kế cho người dân sống gần rừng.

Chị Hồ Thị Chai (34 tuổi, ngụ xã Hướng Phùng) cho biết thời điểm này đang vào mùa thu nhặt hạt trẩu. Mỗi ngày, vợ chồng chị nhặt được khoảng 30-50 kg hạt trẩu tươi, thương lái đến tận nhà thu mua với giá 5.500 đồng/kg.

Chị Chai cho biết mình vào rừng phòng hộ nhặt trái trẩu đã gần 10 năm nay. Tuy thời gian thu nhặt chỉ trong 2 tháng nhưng mang lại thu nhập đáng kể cho gia đình trong lúc nông nhàn.

Ông Trương Văn Kiên, Phó Phòng Tổng hợp Ban Quản lý rừng phòng hộ Hướng Hóa - Đakrông, cho biết đơn vị quản lý hơn 23.000 ha rừng và đất lâm nghiệp; trong đó, có hơn 2.300 ha trẩu trồng xen với các loài cây bản địa khác. Diện tích rừng này được trồng cách đây 10-30 năm trước từ các chương trình, dự án như JICA 2, 327, 661 của Chính phủ.

Từ khi cây trẩu cho quả, đơn vị này cho phép người dân vào nhặt hạt trẩu để tạo thêm sinh kế, nhưng không được chặt cành, bẻ nhánh. Ông Kiên cho biết theo thống kê bình quân 1 ha rừng có 230 cây trẩu, mỗi cây có thể cho từ 3 kg hạt. Với giá thu mua như hiện nay, ước tính mỗi năm cây trẩu sẽ mang lại tổng thu nhập hàng tỉ đồng cho những người dân sống gần rừng.

"Thông qua việc vận động, tuyên truyền và thấy rõ nguồn lợi trước mắt, người dân hiểu được lợi ích mà rừng mang lại, từ đó hạn chế thấp nhất việc lấn chiếm, phá rừng làm rẫy" - ông Kiên nói.

Bà Nguyễn Hồng Phương, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Trị, cho biết khu vực phía Nam tỉnh hiện có gần 3.000 ha trẩu. Ngoài diện tích trẩu được trồng trong rừng phòng hộ, số còn lại nằm trên đất rừng sản xuất của người dân. Đây là loài cây đa chức năng, vừa có giá trị phòng hộ, vừa đem lại sinh kế cho người dân.

Theo bà Phương, trước đó UBND tỉnh Quảng Trị (cũ) đã ban hành kế hoạch phát triển sản xuất gắn với chế biến, tiêu thụ dầu trẩu giai đoạn 2023-2026, định hướng đến 2030. Trong giai đoạn 2023-2026, tỉnh Quảng Trị sẽ trồng 500 ha trẩu/năm, hình thành vùng nguyên liệu tập trung 5.000 ha trẩu với sản lượng 2.000 tấn/năm. Địa phương này cũng sẽ có các chính sách thu hút đầu tư để hình thành 1 cơ sở sơ chế biến gắn với vùng nguyên liệu theo hướng hiện đại, đạt tiêu chuẩn quốc tế, phục vụ tiêu thụ nội địa và xuất khẩu.

"Vừa qua, dự án Cà phê sinh thái gắn với cải thiện rừng (do Tổ chức Quốc tế về bảo tồn thiên nhiên WWF hỗ trợ) đã kêu gọi nhà đầu tư Ấn Độ ký kết hợp tác với doanh nghiệp trên địa bàn, dự kiến sẽ xây dựng nhà máy chế biến tinh dầu trẩu và các sản phẩm từ tinh dầu để nâng cao giá trị cho sản phẩm" - bà Phương nói.