Luật Đất đai, Nhà ở, Kinh doanh bất động sản chính thức có hiệu lực từ 1-8

Sáng 29-6, với đa số đại biểu tán thành, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật: Đất đai 2024, Nhà ở, Kinh doanh bất động sản 2023 và Các tổ chức tín dụng 2023.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết các luật liên quan tới thị trường bất động sản là luật Đất đai, Nhà ở và Kinh doanh bất động sản và 2 điều 200, 210 của luật Các tổ chức tín dụng có hiệu lực từ 1-8, sớm 5 tháng so với quyết nghị của Quốc hội tại kỳ họp tháng 1-2024. Riêng một số quy định chuyển tiếp tại 7 điều (từ điều 253 đến 260) Luật Đất đai vẫn có hiệu lực từ 1-1-2025.

Từ 1-8, các dự án đầu tư thuộc trường hợp giao, cho thuê đất không qua đấu giá quyền sử dụng theo luật Đất đai 2013, phù hợp quy hoạch, kế hoạch mà chưa được giao, cho thuê thì tiếp tục thực hiện các bước tiếp theo về thủ tục giao, cho thuê đất trong trường hợp dự án đã chọn được nhà đầu tư, chủ đầu tư từ ngày 1-7-2014 đến trước 1-8-2024. Nhà đầu tư đã nộp hồ sơ trước ngày 1-8-2024 và đã lựa chọn được nhà đầu tư, chủ đầu tư trước ngày 1-1-2025. Các bước chọn nhà đầu tư, chủ đầu tư vẫn phải thực hiện theo quy định pháp luật về đầu tư, nhà ở, đấu thầu.

Ngoài ra, Nghị quyết 132/2020 của Quốc hội về thí điểm một số chính sách tháo gỡ vướng mắc trong quản lý, sử dụng đất quốc phòng, an ninh kết hợp sản xuất, kinh tế sẽ hết hiệu lực từ 1-1-2025.

Vì thế, từ 1-8-2024, phương án sử dụng, sắp xếp lại, xử lý nhà, đất đã được cấp có thẩm quyền duyệt theo nghị định này trước ngày 1-1-2025, thì thực hiện theo phương án đã duyệt.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng luật Đất đai 2024, luật Nhà ở 2023 và luật Kinh doanh bất động sản 2023 đã thể chế hóa nhiều chủ trương, chính sách mới nhằm khắc phục hạn chế, vướng mắc của các luật trước đây. Nhiều quy định mang tính đổi mới, được người dân và xã hội kỳ vọng sẽ tạo động lực cho phát triển kinh tế-xã hội. Đồng thời, nhiều quy định trong các luật có thể áp dụng được ngay mà không cần văn bản hướng dẫn chi tiết.

Chính phủ đã có báo cáo giải trình rằng phương án đề xuất này là để bảo đảm không vướng mắc trong áp dụng pháp luật, không gây ra cách hiểu khác nhau. Chính phủ cũng khẳng định sẽ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương ban hành kịp thời các văn bản, hướng dẫn thi hành các luật trên, nhằm không tạo khoảng trống pháp lý hoặc để xảy ra tiêu cực, trục lợi chính sách, hợp thức hóa các sai phạm.

Chính phủ cũng cho biết sẽ chịu trách nhiệm về hiệu quả của việc điều chỉnh hiệu lực thi hành và điều khoản chuyển tiếp của các luật, cũng như xử lý các vấn đề phát sinh sau khi triển khai thi hành luật.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo sát sao việc ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành của các bộ, ngành, địa phương. Không để xảy ra vướng mắc do thiếu hoặc chậm ban hành văn bản cụ thể hóa, không để xảy ra tình trạng thông tư "chờ" nghị định, văn bản của địa phương "chờ" văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn của Trung ương. Chính phủ cũng cần chịu trách nhiệm theo Hiến pháp và pháp luật về tổ chức thi hành các luật này.

Ngoài ra, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo Hội đồng Dân tộc, các ủy ban của Quốc hội căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao thực hiện giám sát việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật này.

Liên quan tới quy định chuyển tiếp tại khoản 10 điều 255, có ý kiến cho rằng quy định này có thể dẫn đến cách hiểu là trong khoảng thời gian từ 1-8 đến 31-12, các trường hợp không thuộc diện đấu giá quyền sử dụng đất theo Luật Đất đai 2013 sẽ tiếp tục chọn nhà đầu tư, chủ đầu tư không qua đấu giá quyền sử dụng đất.

Như vậy, nếu đến ngày 31-12 mà có văn bản lựa chọn nhà đầu tư, chủ đầu tư thì được thực hiện giao đất, cho thuê đất theo luật Đất đai 2024. Trường hợp không có văn bản lựa chọn nhà đầu tư, chủ đầu tư thì phải áp dụng quá trình chọn theo Luật Đất đai 2024.