Lùm xùm việc cấp mã số vùng trồng sâm Ngọc Linh

Mới đây, ông Nguyễn Hữu Tháp, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum, đã ký văn bản yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp UBND huyện Tu Mơ Rông tổ chức rà soát, báo cáo toàn bộ quy trình, thủ tục cấp mã số vùng trồng sâm Ngọc Linh cho Công ty CP Rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum.

Động thái này được thực hiện sau những lùm xùm khi Chi cục Nông nghiệp tỉnh Kon Tum cấp mã số vùng trồng cho diện tích 2,1 ha, sản lượng dự kiến 3 tấn, trồng tại thôn Đăk Kinh 1, xã Ngọk Lây, huyện Tu Mơ Rông cho Công ty CP Rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum.

Trước đó, Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Tu Mơ Rông gửi hồ sơ đề nghị cấp mã vùng trồng của Công ty CP Rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum đến Chi cục Nông nghiệp tỉnh Kon Tum. Ngày 14-5, Chi cục Nông nghiệp có ý kiến nêu rõ "vùng trồng đề nghị cấp mã số của Công ty CP Rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum chưa đủ cơ sở để cấp mã số vùng trồng".

Tuy nhiên, 15 ngày sau, vào ngày 29-5, ông Võ Trọng Nghĩa, Phó Chi cục trưởng Chi cục Nông nghiệp tỉnh Kon Tum, ký ban hành giấy xác nhận cấp mã số vùng trồng lần đầu cho Công ty CP Rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum. Theo đó công ty trên được cấp mã số vùng trồng với diện tích 2,1 ha, sản lượng dự kiến 3 tấn, trồng tại thôn Đăk Kinh 1, xã Ngọk Lây, huyện Tu Mơ Rông.

Lý giải về sự thay đổi này, ông Nguyễn Hoài Tâm, Chi cục trưởng Chi cục Nông nghiệp tỉnh Kon Tum, cho rằng trong hồ sơ đề nghị cấp mã số vùng trồng ban đầu, đơn vị đề nghị chưa cung cấp đầy đủ thông tin nên chưa đủ cơ sở để được cấp mã số vùng trồng. Sau đó, đơn vị này đã giải trình, bổ sung đầy đủ và được cấp mã số vùng trồng. Đây là doanh nghiệp đầu tiên trên địa bàn được cấp mã số vùng trồng. Trong quá trình sử dụng, doanh nghiệp sử dụng mã số vùng trồng vi phạm thì sẽ bị thu hồi giấy xác nhận.

Theo hồ sơ nhật ký mà UBND huyện Tu Mơ Rông quản lý, Công ty CP Rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum bắt đầu trồng sâm Ngọc Linh trên địa bàn từ năm 2021 trên diện tích 0,36 ha bằng phương pháp nuôi cấy mô; năm 2022 trồng 0,24 ha sâm từ cây giống; năm 2023 và 2024 lần lượt trồng 1,2 ha và 0,4 ha bằng hình thức nuôi cấy mô. Tuy nhiên, đến nay việc trồng sâm bằng hình thức nuôi cấy mô chưa được cơ quan chủ trì dự án lập hội đồng để đánh giá.

Điều đáng nói, với diện tích và sản lượng như giấy xác nhận mã số vùng trồng trên, tương đương 1,5 tấn/ha được nhiều người trồng sâm Ngọc Linh ở huyện Tu Mơ Rông cho rằng "không thực tế". Thực tế, cây sâm Ngọc Linh người dân trồng 10 năm tuổi mới chỉ được vài tạ/ha.

Hiện nay, vì sâm Ngọc Linh có giá trị dinh dưỡng và kinh tế cao nên gian thương thường lấy những cây trông giống sâm Ngọc Linh để lừa bán. Mã số vùng trồng là mã định danh được cấp cho một vùng trồng trọt nhất định, nhằm bảo đảm truy xuất nguồn gốc, giám sát điều kiện sản xuất và đáp ứng các yêu cầu về kiểm dịch thực vật, an toàn thực phẩm theo quy định trong nước và quốc tế.