Mạnh tay xử lý phẫu thuật thẩm mỹ "chui"

Mới đây, Trung tâm Cấp cứu 115 TP HCM tiếp nhận cuộc gọi từ một người ở phường 12, quận 10 thông báo bà T.M.D (50 tuổi) đột ngột khó thở, lơ mơ sau phẫu thuật cắt mí mắt và xóa sẹo vùng bụng tại một cơ sở làm đẹp trên địa bàn. Trung tâm cử người đến địa chỉ này thì phát hiện đây chỉ là "Phòng khám chuyên khoa thẩm mỹ".

Tẩu tán, đối phó

Khi ê-kíp Trung tâm Cấp cứu 115 TP HCM tiếp cận, bà D. đang trong tình trạng phản vệ độ II, hạ canxi máu. Sau khi được xử trí cấp cứu tại chỗ, khoảng 10 phút sau thì bà tỉnh lại, tiếp xúc tốt. Bác sĩ yêu cầu cần phải nhập viện để tiếp tục theo dõi nhưng bà cương quyết không đồng ý.

Sự việc được báo đến Thanh tra Sở Y tế TP HCM. Sau đó, thanh tra sở đã phối hợp cùng Công an TP HCM và chính quyền địa phương tiến hành kiểm tra cơ sở thẩm mỹ nêu trên. Khi lực lượng chức năng đề nghị thực hiện các thủ tục thanh - kiểm tra, cơ sở này đã kích hoạt hệ thống báo cháy, tiếng chuông reo inh ỏi liên hồi để nhân viên tẩu thoát.

Tiếp tục kiểm tra, đoàn phát hiện cơ sở này đang thực hiện phẫu thuật nâng mũi sau tiêm thuốc tê cho một phụ nữ 42 tuổi với giá 11 triệu đồng. Đoàn kiểm tra ghi nhận cơ sở này thực hiện quảng cáo trái phép, chưa được cấp giấy phép hoạt động.

Cơ quan chức năng đã quyết định đình chỉ hoạt động cơ sở này trong vòng 18 tháng. Đồng thời, củng cố hồ sơ chuyển sang cơ quan công an để điều tra, làm rõ các sai phạm và xử lý nghiêm theo quy định.

Theo BS Lê Hồng Tây, Trưởng Phòng Y tế quận 10, địa phương là nơi có nhiều cơ sở thẩm mỹ với 87 phòng khám chuyên khoa thẩm mỹ và 352 cơ sở dịch vụ làm đẹp, chăm sóc da. Từ năm 2023 đến nay, trên địa bàn quận đã xảy ra 10 sự cố y khoa nghiêm trọng trong lĩnh vực thẩm mỹ, có trường hợp đã tử vong. Các vi phạm trong lĩnh vực thẩm mỹ rất phức tạp, thường lặp đi lặp lại với những lỗi như: hoạt động khám chữa bệnh không phép; không có giấy phép hành nghề; quảng cáo sai quy định…

"Để cảnh báo đến người dân, UBND quận 10 đã triển khai thí điểm mô hình gắn bảng đỏ vi phạm trước các cơ sở thẩm mỹ đang bị đình chỉ hoạt động, giao UBND các phường giám sát chặt chẽ. Tuy nhiên, cần có chế tài xử phạt nghiêm khắc hơn đối với các vi phạm trong lĩnh vực thẩm mỹ. Nên có quy định xử lý hình sự đối với cơ sở thẩm mỹ không phép, cá nhân không có chứng chỉ nhưng vẫn hành nghề "chui" - BS Tây đề xuất.

Lỗ hổng năng lực, con người

Thời gian qua, tại TP HCM xảy ra nhiều vụ tai biến do thẩm mỹ, trong đó có người tử vong.

PGS-TS Nguyễn Anh Dũng, Phó Giám đốc Sở Y tế TP HCM, cho biết hiện có nhiều khoảng trống trong điều kiện cấp phép - về cơ sở vật chất, thiết bị y tế, vật tư, thuốc; về nhân sự, năng lực của nhân sự và phạm vi hành nghề; về năng lực và đào tạo người hành nghề (bác sĩ); về quy định mua, sử dụng máy móc, trang thiết bị y tế thẩm mỹ; về hồ sơ bệnh án…

Trước tình trạng tai biến trong phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ ngày càng tăng, TS-BS Nguyễn Thanh Vân, Phó Chủ tịch Hội Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ Việt Nam, cho rằng có nhiều yếu tố cần được xem xét để giảm thiểu tai biến, nhất là yếu tố liên quan đến con người và cơ sở vật chất tại cơ sở, bệnh viện.

Về con người, trước hết, cơ sở và bệnh viện cần đánh giá kỹ lưỡng bệnh nhân để xác định có đủ khả năng thực hiện phẫu thuật hay không. Nếu không đủ điều kiện, cần chuyển bệnh nhân đến cơ sở y tế có chuyên môn cao hơn.

Bên cạnh đó, không nên thực hiện nhiều phẫu thuật cùng lúc, như phẫu thuật ngực, bụng, đầu, mặt, cổ vì có thể tăng nguy cơ tai biến. Bác sĩ gây mê hồi sức đóng vai trò rất quan trọng trong việc xử lý tai biến. Do đó, bác sĩ cần có chứng chỉ hành nghề, tay nghề cao và nhiều kinh nghiệm. Ca phẫu thuật chỉ được thực hiện khi hội đồng chuyên môn và bác sĩ gây mê hồi sức cho phép.

"Việc nâng cao chất lượng cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế và chất lượng bệnh viện là cần thiết để giảm thiểu tai biến trong phẫu thuật thẩm mỹ" - BS Thanh Vân nhìn nhận.

Theo PGS-TS-BS Nguyễn Thị Thanh, Phó Chủ tịch Liên chi Hội Gây mê hồi sức TP HCM, tai biến có thể xảy ra trong nhiều thời điểm khác nhau - khi bệnh nhân vừa tiêm thuốc tê, sau khi kết thúc phẫu thuật, trong quá trình phẫu thuật hoặc trong giai đoạn hậu phẫu, nhất là trong những ngày đầu sau mổ.

Để củng cố hoạt động gây mê hồi sức, các cơ sở thực hiện phẫu thuật thẩm mỹ cần đáp ứng một số tiêu chuẩn quan trọng. Các kỹ thuật phẫu thuật thẩm mỹ phức tạp và kéo dài, nhất là với người có nhiều bệnh mạn tính, nên được thực hiện tại bệnh viện lớn có đơn vị phẫu thuật thẩm mỹ hoặc bệnh viện chuyên khoa phẫu thuật thẩm mỹ. Các kỹ thuật đơn giản có thể được thực hiện tại phòng khám đối với bệnh nhân khỏe mạnh, không cần gây mê.

Lập tổ công tác đặc biệt

Tình trạng gia tăng các cơ sở thẩm mỹ "chui", không phép cùng với chiêu thức đối phó tinh vi đã và đang gây nhiều khó khăn cho các cơ quan quản lý. Trước thực trạng này, ngành y tế TP HCM đã đẩy mạnh các giải pháp quản lý cơ sở thẩm mỹ trên địa bàn.

Phòng Y tế quận 3 cho hay đã đề xuất một số giải pháp như: Phối hợp với công an địa phương tăng cường kiểm tra và xử lý các cơ sở vi phạm; triển khai mã QR trên giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh để cập nhật và hướng dẫn thực hiện quy định pháp luật.

Bên cạnh đó, quận 3 dự định xây dựng giải pháp quản lý thông tin và hồ sơ các cơ sở chăm sóc da, thẩm mỹ trên website của phường nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và hỗ trợ các cơ sở thực hiện những thủ tục và quy định pháp luật. Thêm vào đó, việc đăng tải các quy định về hoạt động thẩm mỹ và thông tin xử phạt vi phạm trên trang thông tin điện tử của quận sẽ giúp người dân dễ dàng tiếp cận thông tin cần thiết...

Theo bác sĩ chuyên khoa II Hồ Văn Hân, Chánh Thanh tra Sở Y tế TP HCM, sở đã thành lập tổ công tác đặc biệt để truy tìm các cơ sở quảng cáo sai sự thật trên mạng xã hội về cung cấp dịch vụ y tế, từ đó tiến hành kiểm tra và xử phạt khi phát hiện vi phạm. Giải pháp này đã mang lại hiệu quả cao trong thời gian qua, góp phần ngăn chặn kịp thời các cơ sở quảng cáo sai sự thật, quảng cáo gây hiểu nhầm.

Ngành y tế TP HCM cũng vừa đưa ra 5 nhóm giải pháp nhằm siết chặt, xử lý mạnh tay đối với sai phạm trong việc hành nghề thẩm mỹ. Theo đó, bảo đảm các cơ sở phải tuân thủ nghiêm những quy định trong hành nghề thẩm mỹ; đẩy mạnh hoạt động truyền thông, tiếp tục công khai, minh bạch thông tin cơ sở thẩm mỹ vi phạm pháp luật; chuẩn hóa các hướng dẫn chuyên môn, quy trình kỹ thuật của chuyên khoa thẩm mỹ; kiến nghị Bộ Y tế bổ sung những quy định pháp luật trong việc kiểm soát chặt sản phẩm, vật tư y tế và tạo lập dữ liệu số trong công tác quản lý thuộc lĩnh vực thẩm mỹ...

Lãnh đạo ngành y tế TP HCM nhấn mạnh người hành nghề phẫu thuật thẩm mỹ phải tuân thủ các quy định như: có giấy phép phù hợp; hoạt động trong phạm vi năng lực và chuyên môn, tuyệt đối không vượt quá chuyên môn, gây nguy hiểm cho người bệnh. Tuân thủ việc báo cáo sự cố y khoa. Cơ sở cung cấp dịch vụ và phẫu thuật viên phải chịu trách nhiệm bảo đảm an toàn trước, trong và sau quá trình phẫu thuật thẩm mỹ.

Đối với cơ sở vi phạm nhiều lần, cố ý "thay tên đổi họ," thay đổi mô hình để tiếp tục hoạt động, thách thức pháp luật thì cần có hình thức xử lý nghiêm minh, đủ sức răn đe.