Đóa hoa vô thường

Bụp giấm còn được gọi bằng cái tên rất chân phương: hoa vô thường. Không mấy e ấp, dịu dàng như “đóa vô thường” nở trong tâm hồn người nhạc sĩ đa tài Trịnh Công Sơn, cũng không thanh thoát, nhẹ nhàng như sen hồng - loài hoa được nhiều người “gán” cho tên gọi vô thường, đóa vô thường bụp giấm có vẻ ngoài cứng cáp và “bụi” hơn.

Bụp giấm thuộc họ cẩm quỳ, thân gầy “mình hạc”, đượm sắc tím hồng liêu trai. Thời điểm chia tay mùa hạ cũng chính là lúc bụp giấm bắt đầu trổ hoa. Đến mùa hoa nở, cả rừng cây trổ bông, ve vẩy trước gió, như thổi vào tâm thức ngọn lửa của vô thường. Hoa vô thường đơn độc, mọc ở nách lá. Cánh hoa giòn, cứng cáp, vượt mặt đài hoa, phủ rộng căng tràn sức sống. Màu đỏ, vị chát, chua dịu của bụp giấm khiến người ta liên tưởng đến vang Bordeaux đến từ nước Pháp xa hoa. Chẳng vậy mà công dụng chế biến rượu vang của bụp giấm được người ta khai thác triệt để. Đâu chỉ có thế, hầu hết các bộ phận của bụp giấm: từ lá, hoa, đài, thân... đến rễ, đều được tận thu cho những mục đích khác nhau. 

Có nguồn gốc từ Đông Nam Á, bụp giấm hiện phân bố rải rác ở một số vùng của Indonesia, Thái Lan, Ấn Độ, Bănglađet, Malaysia và cả Việt Nam. Loại cây ưa đất đồi núi, nóng ẩm này cực kỳ dễ vun trồng. Người dân thị trấn Liên Hương (Tuy Phong - Bình Thuận) vẫn thường gọi những đồi cát nơi đây là “đồi gió đỏ”, đơn giản là vì những cơn gió biển lồng lộng áp má lên sắc đỏ nồng nàn từ những cây bụp giấm phủ kín mảnh đất này. Ngoài những vùng trồng tập trung như thế, ở Việt Nam bụp giấm còn được trồng nhiều trong các khu vườn gia đình để hãm trà, làm sirô, làm thuốc hay đơn giản là làm cảnh. Người Thái Lan thường có thói quen phơi khô lá đài bụp giấm sắc uống làm thuốc lợi tiểu và chữa sỏi thận. Hạt bụp giấm ở Malaysia được dùng để chữa suy nhược cơ thể. Còn rễ cây lại là loại thuốc bổ, kích thích tiêu hóa phổ biến ở Philippinnes ...