Một loài khác ở Congo phát triển thứ "chỉ loài người mới có"?

Theo Sci-News, các nhà khoa học đã nghiên cứu hành vi phát âm của một số con tinh tinh lùn hoang dã (Pan paniscus) - họ hàng còn sống gần nhất của loài người - và phát hiện một đặc điểm gây sốc liên quan đến khả năng giao tiếp.

Tính tổng hợp là một trong những đặc điểm của ngôn ngữ loài người. Nó có thể ở cấp độ thấp, khi ý nghĩa của sự kết hợp là tổng hợp ý nghĩa của các thành tố; hoặc ở cấp độ phức tạp hơn là một thành tố trong cụm từ ngữ được kết hợp sửa đổi ý nghĩa của thành tố kia.

Những con tinh tinh lùn sống trong khu bảo tồn Kokolopori ở Cộng hòa Dân chủ Congo đã đạt được cấp độ phức tạp hơn của tính tổng hợp đó, điều mà tưởng chừng như chỉ loài người mới có.

Viết trên tạp chí khoa học Science, nhóm tác giả dẫn đầu bởi TS Mélissa Berthet của Đại học Zürich (Thụy Sĩ) đã phân tích 700 bản ghi âm tiếng kêu và sự kết hợp tiếng kêu của tinh tinh lùn và ghi lại hơn 300 đặc điểm ngữ cảnh liên quan đến từng lời nói.

Sử dụng một khuôn khổ ngôn ngữ đo lường sự tương đồng về ý nghĩa giữa các từ, họ đã phân tích các đặc điểm ngữ cảnh này để suy ra ý nghĩa của từng tiếng kêu của tinh tinh lùn và định lượng mối quan hệ của chúng.

Sau đó, họ đã áp dụng một phương pháp nhiều bước trước đây được sử dụng để xác định tính tổng hợp trong giao tiếp của con người.

Các tác giả phát hiện ra rằng các kiểu tiếng gọi của tinh tinh lùn có 4 cấu trúc tổng hợp chính, trong đó 3 cái ở cấp độ phức tạp, cho thấy sự tương đồng mạnh mẽ với con người về mặt giao tiếp phức tạp.

"Vì loài người và tinh tinh lùn có chung tổ tiên cách đây khoảng 7-13 triệu năm nên có nhiều đặc điểm chung về mặt di truyền và có vẻ như tính tổng hợp là một trong số đó" - đồng tác giả Martin Surbeck từ Đại học Havard (Mỹ) nhận định.

Phát hiện này không cho thấy tinh tinh lùn đã tiến hóa để đạt được kỹ năng ngôn ngữ gần với con người.

Thay vào đó, các nhà nghiên cứu nghiêng về giả thuyết rằng mầm mống của tính tổng hợp trong giao tiếp đã hiện diện trên cây tiến hóa của chúng ta hàng triệu năm trước khi ngôn ngữ thực sự ra đời, khi tổ tiên chung giữa tinh tinh lùn và chúng ta còn sống trên địa cầu.