Mỹ khai hỏa ồ ạt ở Trung Đông

Hơn 85 mục tiêu liên quan đến Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) và các nhóm vũ trang được họ hậu thuẫn ở Iraq và Syria đã bị quân đội Mỹ không kích rạng sáng 3-2 (giờ địa phương). 

Đây là hành động trả đũa vụ căn cứ Mỹ ở Jordan bị tấn công vào cuối tuần trước, khiến 3 lính Mỹ thiệt mạng và hơn 40 người bị thương - đánh dấu vụ việc đầu tiên có binh sĩ Mỹ tử vong kể từ khi xung đột giữa Israel và Hamas bùng nổ vào tháng 10-2023.

Thông cáo của quân đội Mỹ cho biết nhiều máy bay đã tham gia không kích, bao gồm máy bay ném bom tầm xa B-1 bay thẳng từ Mỹ sang. Các mục tiêu bị đánh trúng - gồm nhiều trung tâm chỉ huy, kho chứa tên lửa, máy bay không người lái cũng như kho đạn... - trải rộng ở 7 địa điểm, gồm 4 nơi ở Syria và 3 ở Iraq.

Phản ứng trước các cuộc không kích kéo dài 30 phút được Nhà Trắng đánh giá là thành công này, Bộ Quốc phòng Syria ngày 3-2 lên án "hành động gây hấn trên không trắng trợn" của quân đội Mỹ khiến "nhiều dân thường và binh sĩ thiệt mạng, một số tòa nhà công cộng và tư nhân hư hỏng nghiêm trọng" ở các khu vực Deir Ezzor, Al-Bukamal, Al-Mayadeen…

Tại Iraq, theo đài CNN, Mỹ đánh trúng các kho vũ khí của nhóm Hashd al Shabi ở TP Al-Qaim, thuộc tỉnh Anbar gần biên giới với Syria. "Những cuộc không kích này vi phạm chủ quyền của Iraq (…) và có thể đẩy Iraq cùng khu vực vào tình trạng bất ổn nghiêm trọng" - ông Yahya Rasool, phát ngôn viên của quân đội Iraq, chỉ trích.

Trong tuần này, Nhà Trắng khẳng định nhóm Kháng chiến Hồi giáo ở Iraq (ISI) gây ra vụ tấn công bằng máy bay không người lái ở Jordan. Dù vậy, ông John Kirby, người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia của Nhà Trắng, không chỉ đích danh Kata'ib Hezbollah, lực lượng mạnh nhất thuộc ISI, đứng sau trực tiếp.

Iran chưa lên tiếng công khai về vụ tấn công mới nhất của Mỹ song trước đó, Tổng thống Ebrahim Raisi nhấn mạnh Iran không gây chiến nhưng sẽ "đáp trả mạnh mẽ" bất cứ ai muốn bắt nạt họ.

Các vụ không kích diễn ra không lâu sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden dự lễ tiếp nhận thi thể 3 binh sĩ tử trận ở Jordan trở về nước. "Mỹ không tìm kiếm xung đột ở Trung Đông hay bất cứ đâu trên thế giới. Nhưng những ai muốn làm hại chúng tôi nên biết rằng chỉ cần một người Mỹ bị hại, chúng tôi sẽ đáp trả" - ông Biden tuyên bố.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cho biết đích thân Tổng thống Biden ra lệnh hành động chống lại IRGC và các nhóm liên quan. "Đây chỉ mới là khởi đầu trong phản ứng của chúng tôi" - ông Austin nhấn mạnh.

Đài CNN bình luận các cuộc không kích ngày 3-2 dữ dội hơn những đòn tấn công vào các nhóm được Iran hậu thuẫn trong những tuần gần đây. Thế nhưng, chính quyền ông Biden đối mặt tình huống phức tạp: Phải chặn các vụ tấn công khác trong tương lai nhưng không được rơi vào xung đột toàn diện với Iran, nhất là trong bối cảnh khu vực đã quá bất ổn.

Mỹ hiện có khoảng 2.500 binh sĩ ở Iraq và khoảng 900 lính ở Syria. Lực lượng Mỹ tại Iraq, Syria và Jordan đã bị tấn công hơn 160 lần kể từ tháng 10 năm ngoái.

Theo Reuters, trong khi nhóm Kata'ib Hezbollah hôm 30-1 lên tiếng tạm dừng nhắm vào lực lượng Mỹ thì một nhóm được Iran hậu thuẫn khác là Nujaba, cũng ở Iraq, tuyên bố tiếp tục tấn công cho đến khi xung đột Gaza chấm dứt và Mỹ rút quân khỏi Iraq.