NATO gắng gượng gồng mình

Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết sẽ tham dự và kết quả cuộc gặp vừa rồi của bộ trưởng quốc phòng các nước thành viên đều được coi là điềm tốt lành cho sự kiện này.

Hội nghị chắc sẽ suôn sẻ vì làm ông Donald Trump hài lòng chứ không như diễn biến và kết cục của cuộc gặp cấp cao thường niên NATO cách đây 7 năm, thời điểm ông Donald Trump có mặt. 

Lý do ở chỗ Mỹ là thành viên chủ chốt nhất của NATO nên nếu tổng thống Mỹ không tham dự thì cuộc gặp cấp cao chỉ còn là hình thức, những quyết sách được thông qua chỉ là mang tính kỹ thuật chứ không thể định hướng chiến lược cho liên minh quân sự này.

Ông Donald Trump mãi gần đây mới quyết định sang châu Âu dự cuộc gặp cấp cao thường niên của NATO. Lý do chính là trong nội bộ NATO cơ bản đã đồng thuận về việc tăng ngân sách quốc phòng quốc gia lên mức 5% GDP hằng năm như ông chủ Nhà Trắng đòi hỏi. 

Điều này vừa được chính thức hóa ở cuộc gặp giữa bộ trưởng quốc phòng các nước thành viên NATO nói trên.

Cách đây khá nhiều năm, các thành viên NATO nhất trí dành 2% GDP quốc gia hằng năm cho ngân sách quốc phòng nhưng chỉ chưa đến một nửa số thành viên thực hiện. 

Trong nhiệm kỳ tổng thống Mỹ đầu tiên, ông Donald Trump dùng đến cả việc dọa rút nước Mỹ ra khỏi NATO để hối thúc các thành viên thực hiện thỏa thuận về chi tiêu quốc phòng. Nhiều thành viên chịu khuất phục trước áp lực của ông Trump và cho tới nay, chỉ còn gần 1/3 số thành viên chưa đạt mục tiêu.

 Vì thế, việc NATO tăng ngân sách quốc phòng lên mức 5% GDP hằng năm là bước ngoặt lớn với ý nghĩa quyết định cả về chất lẫn lượng đối với liên minh quân sự này.

Làm hài lòng ông Donald Trump để Mỹ không tiếp tục "chân trong chân ngoài" với NATO và để NATO duy trì tồn tại chỉ là một lý do tăng ngân sách quốc phòng. Bước đi này là tăng cường tiềm lực quân sự và quốc phòng, là chuẩn bị sẵn sàng thực lực cần thiết để bảo đảm an ninh và tiến hành xung đột khi cần. Còn có 2 lý do khác nữa khiến các thành viên NATO phải gồng mình tăng ngân sách quốc phòng hằng năm.

Lý do thứ nhất là cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine động chạm trực tiếp tới an ninh của cả châu lục. Cuộc xung đột này làm bộc lộ những yếu kém và bất cập của NATO về quân sự, quốc phòng và an ninh, buộc NATO nhận ra rằng phải nhanh chóng tăng cường rõ rệt sức mạnh quân sự thì mới ứng phó Nga thành công hiện tại và đặc biệt ở thời hậu xung đột. 

Lý do thứ hai là ông Donald Trump đã làm cho các đồng minh ở châu Âu không còn thật sự tin vào cam kết bảo đảm an ninh của Mỹ mà phải chủ động tự thân vận động, tức là vừa níu kéo và dựa vào Mỹ, vừa tận dụng tối đa NATO lại vừa chuẩn bị cho tình huống NATO bị Mỹ buông bỏ. 

Cho nên lần gồng mình gắng gượng này của NATO là bắt buộc nhiều hơn tự nguyện.