Ngại đi khám, họa ập đến

Sau thời gian chịu đựng, đến khi cơn đau hành ngày càng nhiều, bà N.N.L (69 tuổi, ở Vĩnh Long) đến Phòng khám Sàn chậu - Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM với biểu hiện nặng, tức ở vùng bụng dưới và vùng chậu, cảm giác có khối phồng hoặc vật gì đó tụt xuống trong âm đạo và trực tràng. Qua kiểm tra, các bác sĩ xác định bà bị sa sinh dục.

Khổ vì chịu đựng

Tại bệnh viện, bệnh của bà L. đã chuyển qua giai đoạn rất phức tạp khi tử cung, bàng quang sa độ 4, sa trực tràng toàn thành độ 4. Các bác sĩ liên khoa phối hợp phẫu thuật nội soi nâng đỡ bàng quang, cổ tử cung trước âm đạo vào dây chằng chậu kết hợp với phẫu thuật cắt đoạn đại trực tràng qua tầng sinh môn. Sau 5 ngày, bà đã xuất viện, hiện sức khỏe phục hồi tốt.

Một trường hợp khác là bà N.T.T.G (45 tuổi, ở TP HCM) bị chứng són tiểu. Sau khi sinh con thứ 2, bà G. thường xuyên gặp tình trạng nước tiểu rò rỉ không kiểm soát khi ho, hắt hơi, cười, chạy nhảy hoặc mang vác nặng. Tình trạng này gây phiền toái, ảnh hưởng đến tâm lý, sinh hoạt hằng ngày cũng như sức khỏe nhưng bà e ngại nên chần chừ mãi chưa đi khám.

Còn bà V.T.A (69 tuổi, quê Đồng Nai) được phát hiện khối u buồng trứng từ một năm trước nhưng trì hoãn điều trị. Gần đây, tình trạng đau tức tăng dần, nhất là vùng bụng dưới. Tại bệnh viện, bác sĩ ghi nhận bụng bệnh nhân trướng, sờ thấy khối u khoảng 20 cm ở vùng hạ vị, chắc, ít di động, đau nhẹ khi ấn vào. Kết quả chụp MRI xác định đây là khối u choán chỗ dạng nang nhiều vách vùng hạ vị, nghi u nhầy buồng trứng ác tính. Bà A. đã phải trải qua phẫu thuật cắt hết tử cung, 2 phần phụ, mạc nối lớn và ruột thừa.

BS.CKII Nguyễn Phạm Huy Hùng, Trưởng Khoa Sản phụ - Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TP HCM), cho biết tâm lý ngại ngùng, sợ phẫu thuật hay phụ thuộc con cháu đưa đón đã khiến nhiều bệnh nhân đến bệnh viện trễ, bỏ lỡ thời gian điều trị hiệu quả. "Phụ nữ lớn tuổi không nên chủ quan với bất kỳ dấu hiệu bất thường nào. Ra huyết âm đạo sau mãn kinh, đau bụng kéo dài, khối sa vùng kín, tiểu không kiểm soát hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân đều là những cảnh báo cần đi khám ngay" - bác sĩ Hùng cảnh báo.

Lấp lỗ hổng tâm lý

BS.CKII Đoàn Vương Kiệt, Khoa Niệu học chức năng - Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, cho biết sa sinh dục, hay còn gọi là sa các tạng vùng chậu (POP- Pelvic Organ Prolapse), là sự tụt xuống của tử cung, bàng quang, trực tràng, thành trước, thành sau âm đạo khỏi vị trí giải phẫu bình thường và đi xuống âm đạo. Bệnh xuất hiện do suy yếu các cấu trúc cân cơ và dây chằng nâng đỡ tại sàn chậu. Các triệu chứng bao gồm đau tức bụng dưới, đau vùng chậu, phát hiện khối sa ở âm đạo hay trực tràng, rối loạn tiểu tiện (són tiểu hoặc khó tiểu, tiểu không hết), rối loạn đại tiện (són phân, táo bón) và các triệu chứng tình dục: giảm ham muốn, khó quan hệ, quan hệ đau, không đạt cực khoái… ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất, tâm lý cũng như chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Trong suốt cuộc đời người phụ nữ, do hoạt động thể chất, lao động, quá trình mang thai, sinh nở, tuổi tác mà sàn chậu bị suy yếu (các dây chằng và cân cơ vùng chậu bị nhão, giãn) không giữ được các cơ quan trong khung chậu ở vị trí bình thường dẫn đến sa tạng chậu hay còn gọi là sa sinh dục. Nếu người phụ nữ có kèm thêm các chấn thương ở vùng chậu hay tai biến sản khoa, có thể làm tăng thêm nguy cơ cho tình trạng này.

Sa sinh dục nhẹ có thể không gây bất kỳ triệu chứng hoặc ảnh hưởng gì đến người bệnh. Ở mức độ trung bình hoặc nặng có thể gây các triệu chứng khó chịu khi đi tiểu, rối loạn tiêu hóa, ảnh hưởng đến hoạt động tình dục. Sa sinh dục toàn phần là mức độ nghiêm trọng nhất, gây đau và khó chịu ảnh hưởng rất nhiều đến sinh hoạt, lao động và có thể biến chứng nặng như làm thận ứ nước gây suy thận, viêm loét khối sa, tắc ruột do táo bón lâu ngày…

BS.CKI Đặng Thị Phương Thảo, Khoa Phụ sản - Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, cảnh báo về lỗ hổng trong chăm sóc sức khỏe toàn diện dành cho phụ nữ giai đoạn quanh mãn kinh. Ở giai đoạn này, các tình trạng như viêm nhiễm âm đạo và đường tiết niệu cùng với sự hình thành các khối u như u xơ tử cung hay u nang buồng trứng trở nên phổ biến hơn. Các vấn đề về sa sinh dục, sa bàng quang và trực tràng cũng thường xuyên xuất hiện đi kèm với các triệu chứng do thiếu nội tiết tố.

"Tâm lý ngại khám bệnh và xem đây là những "bệnh khó nói" khiến người bệnh không chia sẻ với người thân và không đi khám bệnh. Nếu bệnh ở mức độ nhẹ, người bệnh chỉ cần tập vật lý trị liệu vùng chậu, bác sĩ có thể kê toa thuốc điều trị các rối loạn tiểu tiện hay rối loạn đại tiện giúp cải thiện chất lượng cuộc sống. Khi bệnh nghiêm trọng hay có biến chứng mới phải tiến hành phẫu thuật. Hiện nay, việc phẫu thuật sa sinh dục có kết quả rất tốt. Sau 3 - 5 ngày, bệnh nhân có thể xuất viện, vận động nhẹ nhàng và sau khoảng 4 tuần, người bệnh sinh hoạt hoàn toàn bình thường" - bác sĩ Kiệt thông tin.

Chuyên gia khuyến cáo các gia đình động viên và sắp xếp đưa các bà, các mẹ đi khám sức khỏe định kỳ, trong đó có tầm soát bệnh phụ khoa. Nên đi khám và chữa trị sớm để việc sa sinh dục, bệnh phụ khoa không ảnh hưởng đến cuộc sống.