Ngày mai 6-5, xét xử phúc thẩm vụ Xuyên Việt Oil

TAND Cấp cao tại TP HCM sẽ mở phiên xét xử phúc thẩm vụ án xảy ra tại Công ty TNHH Thương mại Vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil (Công ty Xuyên Việt Oil) vào ngày 6-5. Phiên tòa dự kiến kéo dài đến ngày 12-5.

Phiên phúc thẩm được mở theo kháng cáo của 7 bị cáo trong vụ án. Trong đó, có bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh, cựu Chủ tịch HĐTV kiêm Giám đốc Công ty Xuyên Việt Oil, bị tuyên phạt 19 năm tù về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí", 11 năm tù về tội "Đưa hối lộ".

Ngoài ra, bị cáo Trần Duy Đông, cựu Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước Bộ Công thương; bị tuyên phạt 7 năm tù về tội "Nhận hối lộ"; bị cáo Lê Duy Minh, cựu Cục trưởng Cục Thuế TP HCM; bị tuyên phạt 6 năm tù cùng về tội danh trên.

Kháng cáo bản án sơ thẩm, bị cáo Lê Đức Thọ, cựu Chủ tịch HĐQT VietinBank, cựu Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre, đề nghị được xem xét giảm nhẹ hình phạt đối với hai tội danh, trong đó có tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi" theo điều 358 Bộ Luật Hình sự. Đây là một trong những tội danh hiếm khi được áp dụng trong thực tiễn xét xử, nhưng đã khiến ông Thọ bị TAND TP HCM tuyên 13 năm tù, bên cạnh 15 năm tù về tội "Nhận hối lộ".

Điều 358 Bộ Luật Hình sự quy định hành vi lợi dụng ảnh hưởng từ chức vụ, quyền hạn để tác động đến người khác nhằm trục lợi, tức không trực tiếp ra quyết định, mà dùng uy tín, vị trí, quan hệ cá nhân để can thiệp gián tiếp.

Chính vì đặc thù này, hành vi phạm tội theo điều 358 thường khó phát hiện, khó chứng minh và khó định lượng hậu quả cụ thể, nhất là trong những vụ việc không để lại tài liệu giấy tờ hay bằng chứng điện tử.

Theo cáo trạng, trong thời gian giữ chức Chủ tịch HĐQT VietinBank và sau này là Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre, ông Lê Đức Thọ đã dùng ảnh hưởng cá nhân để tác động đến các chi nhánh ngân hàng, giúp Công ty Xuyên Việt Oil nâng hạn mức tín dụng và hưởng lãi suất ưu đãi. Đổi lại, ông nhận tiền và quà từ bà Mai Thị Hồng Hạnh – Giám đốc công ty – với tổng số tiền hàng chục tỉ đồng.

Cơ quan tố tụng xác định dù không trực tiếp ra quyết định cấp tín dụng, ông Thọ đã can thiệp bằng uy tín và vị trí, khiến cán bộ dưới quyền buộc phải làm theo, tức dùng ảnh hưởng để trục lợi, chứ không cần hành động công khai hay quyết định bằng văn bản.

Cũng trong vụ án này, bị cáo Đỗ Thắng Hải (cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương) được xác định giữ vai trò trực tiếp phụ trách cấp giấy phép kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu, đã nhận 50.000 USD (1,139 tỉ đồng) từ Mai Thị Hồng Hạnh, để tạo điều kiện cấp giấy phép kinh doanh cho Cty Xuyên Việt Oil. Bị cáo và gia đình đã nộp tiền khắc phục hậu quả, hợp tác điều tra. Do đó, HĐXX tuyên phạt 3 năm tù về tội "Nhận hối lộ". Bị cáo này không kháng cáo.