Nhấp chuột mua vũ khí, nhận án tù

Hiện nay, nhiều nền tảng mạng xã hội đã chặn hoặc hạn chế các từ khóa như: súng, đạn, dao, kiếm. Thế nhưng khảo sát của phóng viên cho thấy, chỉ bằng việc sử dụng ký tự thay thế, tiếng lóng hoặc hình ảnh thay cho từ khóa gốc, người mua có thể nhanh chóng tiếp cận các hội, nhóm kín, thậm chí cả những website công khai.

Vũ khí len lỏi trên mạng

Hàng hóa rao bán rất đa dạng, thường ngụy trang dưới dạng bài đăng bán phụ kiện máy móc, đồ chơi hay dụng cụ gia đình, nhưng thực chất là súng bắn đạn bi, súng pháo, súng điện, kiếm Nhật, mã tấu, dao bấm, côn nhị khúc, bình xịt hơi cay… Giá dao động từ vài trăm nghìn đến hàng chục triệu đồng, tùy loại và mức độ nguy hiểm. Quá trình giao dịch, người bán và người mua chốt đơn qua tin nhắn riêng, thanh toán bằng chuyển khoản hoặc ví điện tử, hàng được gửi qua dịch vụ vận chuyển hoặc xe khách đường dài.

Tại Hội ý nghiệp vụ bàn giải pháp phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm, vi phạm pháp luật về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo do Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội tổ chức đầu tháng 8 vừa qua, với sự tham dự của đại diện nhiều cục nghiệp vụ (Bộ Công an) và công an 11 địa phương, trong đó có TP HCM, lực lượng chức năng đánh giá, thời gian qua, công an các đơn vị, địa phương đã chỉ đạo triển khai nghiêm túc, hiệu quả công tác quản lý, phòng ngừa, đấu tranh với loại tội phạm này, góp phần bảo đảm an ninh trật tự.

Tuy nhiên, tình hình vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, nổi lên là các vụ sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ để gây án, chống người thi hành công vụ; các nhóm thanh thiếu niên tụ tập mang theo vũ khí giải quyết mâu thuẫn, gây rối trật tự công cộng; nhiều vụ gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Ngoài ra, tình trạng chế tạo, sản xuất pháo trái phép vẫn xảy ra ở một số địa phương.

Theo Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, lực lượng công an đã vận động nhân dân giao nộp hơn 10.300 khẩu súng (trong đó có 6.828 khẩu súng quân dụng), hàng chục nghìn viên đạn, lựu đạn, bom mìn, gần một tấn thuốc nổ, hơn 4.000 công cụ hỗ trợ, gần 20.000 vũ khí thô sơ, cùng hơn 2,3 tấn pháo và thuốc pháo. Cơ quan chức năng cũng đã phát hiện, xử lý 1.074 vụ, 2.303 đối tượng liên quan sản xuất, mua bán, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng trái phép vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ; riêng với pháo là 2.649 vụ, 3.430 đối tượng.

Mua súng "phòng thân", lãnh án 7 năm tù

Thực tế, đường dây tuồn vũ khí vào TP HCM đã được chứng minh qua nhiều vụ án. Điển hình, ngày 7-8, TAND TP HCM đã xét xử 7 bị cáo về các tội "Mua bán trái phép vũ khí quân dụng" và "Tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng". Vụ án được phát hiện từ một vụ nổ súng ngày 3-7-2024 tại quận Tân Phú (cũ).

Công an đã bắt giữ Lê Hữu Phước (27 tuổi) và qua điều tra, phát hiện một đường dây mua bán vũ khí lớn do Nguyễn Phụ Tiến (33 tuổi) cầm đầu. Từ năm 2019, Tiến đã dùng Facebook để mua súng từ Lạng Sơn rồi bán lại cho Phước và nhiều đối tượng khác tại TP HCM. Công an đã thu giữ nhiều súng quân dụng, đạn và công cụ hỗ trợ tại một bãi xe ở quận Bình Thạnh (cũ).

Tại tòa, các bị cáo khai nhận hành vi phạm tội, cho biết mua vũ khí để "phòng thân", bán kiếm lời và một số tự học cách chế tạo qua mạng. Tòa đã tuyên phạt các bị cáo mức án từ 3 năm 6 tháng đến 7 năm tù.

Theo luật sư Trương Văn Tuấn, Trưởng Văn phòng Luật sư Trạng Sài Gòn, hiện tượng "chợ hàng nóng" trên mạng xã hội còn là chỉ dấu của những khoảng trống về quản lý không gian mạng, giáo dục pháp luật và kỹ năng sống cho giới trẻ. Việc tiếp cận vũ khí trên mạng dễ dàng đã biến không gian mạng thành "trợ thủ" đắc lực cho các hành vi bạo lực ngoài đời thực. Cơ chế hoạt động của những nhóm kín, tài khoản ẩn danh và giao dịch qua trung gian khiến việc lần ra nguồn cung cực kỳ khó khăn, đặc biệt khi các đối tượng biết cách lợi dụng lỗ hổng pháp lý để núp bóng những mặt hàng hợp pháp (ví dụ: gọi là súng mô hình nhưng được cải tạo thành vũ khí nguy hiểm).

Điều đáng nói, nhiều thanh thiếu niên không ý thức được ranh giới mong manh giữa đồ chơi và vũ khí gây án. Nhiều người trẻ có tâm lý thử cho biết, "phòng thân" hoặc "lấy số má" trong nhóm bạn nhưng một khi mâu thuẫn bùng phát, những món đồ ấy dễ dàng biến thành hung khí dẫn tới hậu quả pháp lý nghiêm trọng.

Theo luật sư Tuấn, phải đồng thời xử lý cả nguồn cung lẫn nguồn cầu, tức vừa triệt phá các đường dây, vừa ngăn giới trẻ tìm đến "hàng nóng". Vì vậy, giải pháp không chỉ phụ thuộc vào lực lượng công an mà cần cả sự vào cuộc của gia đình, nhà trường và cộng đồng để bít các "kẽ hở" xã hội đang nuôi dưỡng vấn đề.