Campuchia những ngày tháng tư

Chúng tôi khởi hành từ sớm, khi trời còn nhạt nắng. Xe ra khỏi thành phố, mở ra quang cảnh nông thôn thoáng rộng nhưng thưa thớt, vắng vẻ. Xe chạy càng xa Siem Reap, đường sá càng trở nên gồ ghề, có những đoạn đường đất đỏ nhấp nhô, xe nghiêng cả một bên, vậy mà bác tài người Campuchia vẫn trông rõ ung dung, chắc tay lái, linh hoạt xoay chuyển làm xe cứ gọi là bon bon trên con đường tiến về thủ đô. Trời đã gần trưa mà vẫn chưa đến được Phnom Penh, những tiếng bụng reo khe khẽ, cũng tiện may trong hành trình có ghé chợ Skun, hay như du khách Việt Nam vẫn hay gọi là chợ côn trùng, thuộc tỉnh Kampong Cham - quê hương của thủ tướng Hun Sen, cách Siem Reap khoảng 250 km, vừa để mọi người vận động cho giãn xương cốt, vừa cũng nhân dịp lót dạ chút đặc sản địa phương của xứ chùa tháp với cơ man những nhện, dế, cà cuống, bò cạp, ếch ương… rán vàng.


Mỗi con nhện giá khoảng 2000 riels, tức là khoảng 10.000 đồng. Nhân việc nói chuyện giá cả, ở Campuchia rất thú vị bởi bạn có thể sử dụng xả láng các loại tiền tệ, từ tiền riel của Campuchia, đô-la Mỹ, Úc, Canada, cho đến tiền Việt… chỉ trừ trong các siêu thị hoặc shop lớn mới có quy định cụ thể. Thường tỉ giá ở các khu buôn bán nhỏ, như chợ Skun, 1 riel tương đương 500 đồng, nhưng sau khi đi vào tới thủ đô thì chúng tôi nhận thấy những người bán hàng quy đổi 1 riel khoảng 750 đồng, do vậy tốt hơn bạn nên “thủ” sẵn tiền riel hoặc đô-la Mỹ.


Vừa bước xuống xe, một cô bé con người Campuchia ở đâu chạy lại quây sát tôi và chị đồng nghiệp, toe toét mời mua… chuối. Mặc những cái lắc đầu dứt khoát, con bé không tha, cứ nhằng nhẵng bám lấy. Sác-ly, anh hướng dẫn viên người Campuchia gốc Việt khẽ lừ mắt với cô bé, nói mấy câu bằng tiếng Campuchia, có lẽ là quở trách gì đó, sau anh quay sang nói với chúng tôi chỉ hiếm khi ở đất bạn mới xuất hiện đôi ba trường hợp “chai lì” như thế, nếu để ý sẽ thấy ngay ở Siem Reap khi chúng tôi ghé thăm Angkor cũng không bao giờ có tình trạng chèo kéo du khách. Những người bán hàng chỉ đứng đó, cùng lắm là cất tiếng chào, nếu bạn có nhu cầu thì đến xem, có thể mua có thể không, họ luôn tươi cười và nói lời cảm ơn. Campuchia nhỏ bé và lạc hậu hơn đất nước chúng ta, nhưng có lẽ, còn nhiều điều chúng ta phải học tập ở nước bạn, và một trong số đó là cái mà chúng ta gọi là “văn minh du lịch”.


Vừa thấy anh Sác-ly khuất bóng, con bé ở đâu lại mon men đến bên chúng tôi lân la bắt chuyện làm quen. Con bé rất xinh, nước da nâu giòn và hàng mi cong vút, lém lỉnh nói mấy câu tiếng Việt bằng cái giọng mềm mại ngọng nghịu đến thương. Anh hướng dẫn viên khi thấy tôi “lì xì” cô bé con 1 đồng ( tức 1 đô-la Mỹ) thì có ý nhắc nhở không nên tạo tiền lệ không tốt. Tôi cười xòa và chắc chắn mình không phải “tiền lệ” trong hoàn cảnh này, và dù sao, tôi vẫn thích gọi đó là chi phí hạnh phúc hơn. Ít ra, trước khi xe lăn bánh, cô bé còn đứng tạm biệt chúng tôi, bàn tay nhỏ xíu vẫy lấy vẫy để.

Khác với Siem Reap, Phnom Penh đón chúng tôi với cái chất rất “thủ đô”: những con đường nhộn nhịp người xe nhưng sạch sẽ khang trang, xen lẫn những công trình mang âm hưởng của Pháp là những kiến trúc Khmer đặc sắc, và đặc biệt là con sông Chaktomuk giữa lòng thành phố, hay còn gọi là sông bốn mặt, êm ả thuần hậu như chính những con người nơi đây. Nhìn những tòa nhà hiện đại chọc trời ở Phnom Penh, nhớ về cố đô Siem Reap, chúng tôi đều thắc mắc tại sao hiếm, và thật sự là đã không nhìn thấy tòa nhà, khách sạn cao tầng nào ở Siem Reap. Hỏi ra mới vỡ lẽ, theo quy định của kiến trúc tại Siem Reap, các tòa nhà, khách sạn chỉ được xây 3 tầng và không cao hơn ngọn tháp chính của Angkor.