Nhiều kỳ vọng vào "viên ngọc quý"

Bán đảo Bình Quới - Thanh Đa nằm tại quận Bình Thạnh, TP HCM. Khu vực đắc địa này được bao bọc bởi sông Sài Gòn và kênh Thanh Đa.

Động lực phát triển

Từ 30 năm trước, Bình Quới - Thanh Đa được quy hoạch với nhiều kỳ vọng phát triển nhưng đến nay, cầu Kinh vẫn là đường bộ duy nhất nối từ trung tâm TP HCM về bán đảo. Cuối đường Bình Quới, muốn sang TP Thủ Đức, người dân chỉ có thể đi đò.

Việc bán đảo Bình Quới - Thanh Đa "ngủ quên" nhiều năm qua còn ảnh hưởng không ít tới cuộc sống và quyền lợi chính đáng của hàng ngàn hộ dân cũng như công tác quản lý tại đây.

Với Quyết định 2141/2024, UBND TP HCM phê duyệt nhiệm vụ đề bài "Thi tuyển quốc tế ý tưởng quy hoạch - kiến trúc bán đảo Bình Quới - Thanh Đa". Đưa ra yêu cầu chung, UBND TP HCM cho biết phương án thi tuyển bảo đảm phát triển bán đảo này thành khu đô thị sinh thái, bền vững và hiện đại. Nơi đây phải đóng vai trò động lực phát triển mới của khu vực trung tâm TP HCM; có môi trường sống tốt, cảnh quan hấp dẫn, giàu bản sắc; thu hút người dân và doanh nghiệp đến sinh sống, làm việc.

UBND TP HCM yêu cầu tập trung vào các nội dung như: Đặt bán đảo Bình Quới - Thanh Đa trong tổng thể quy hoạch chung thành phố với trọng tâm là dòng sông Sài Gòn để nghiên cứu, đề xuất ý tưởng quy hoạch… Đồng thời, có phương án tái định cư phù hợp, bảo đảm lợi ích thiết thực, tốt nhất cho người dân trong khu vực.

Sở Quy hoạch và Kiến trúc được giao tổ chức cuộc thi. Hình thức thi gồm 2 vòng, UBND TP HCM sẽ quyết định kết quả.

Ý tưởng đáng giá

Bà Phạm Thị Diệu Thúy, Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin quy hoạch - Sở Quy hoạch và Kiến trúc, vừa xác nhận TP HCM đã công bố và mở đề thi để các cá nhân, tổ chức tham gia thi tuyển quốc tế ý tưởng quy hoạch - kiến trúc bán đảo Bình Quới - Thanh Đa. Đến ngày 8-7, thành phố sẽ chốt danh sách đơn vị đăng ký. Ngày 15-7, dựa trên hồ sơ năng lực và thuyết minh sơ bộ ý tưởng, Hội đồng Sơ tuyển xét chọn 5 đơn vị vào vòng 2. Đến giữa tháng 10-2024, kết quả thi tuyển được công bố.

Bà Thúy cho biết kinh phí giải thưởng từ nguồn xã hội hóa. Cơ cấu giải thưởng gồm: 1 giải nhất 5 tỉ đồng, 1 giải nhì 3,75 tỉ đồng, 1 giải khuyến khích 1,25 tỉ đồng.

Ngoài ra, TP HCM còn hỗ trợ chi phí cho những đơn vị nổi trội tại 2 vòng thi. Toàn bộ phương án thi thuộc quyền sở hữu của UBND TP HCM. Trên cơ sở này, UBND TP HCM giao các sở, ban, ngành triển khai bước tiếp theo.

Quy hoạch xứng tầm

Nhiều chuyên gia, nhà khoa học bày tỏ sự chờ đợi quá trình phát triển nhanh chóng của bán đảo Bình Quới - Thanh Đa, nơi được hình dung là viên ngọc quý trong tương lai.

TS Nguyễn Hữu Nguyên, Hội Quy hoạch Phát triển đô thị TP HCM, đánh giá đề bài thành phố đưa ra sát với yêu cầu thực tế. Một trong những điều ấn tượng nhất, theo TS Nguyễn Hữu Nguyên, là đặt ra yêu cầu quy hoạch bờ sông Sài Gòn chứ không chỉ quy hoạch phần xây dựng trên mặt đất.

TSKH-KTS Ngô Viết Nam Sơn phân tích vào bán đảo Bình Quới - Thanh Đa chỉ bằng tuyến độc đạo nên ách tắc giao thông thường xuyên, cộng thêm địa hình nền thấp và đất yếu khiến nơi đây khó thu hút đầu tư trong mấy thập niên qua. 

Tuy nhiên, chính những điều kiện khó khăn này đã giúp giữ được quỹ đất và giá trị xanh cho đến nay. Đây là tiền đề thuận lợi để khai thác quy hoạch Bình Quới - Thanh Đa xứng tầm trong tương lai, mở ra cơ hội chỉnh trang thành khu đô thị nhiều không gian xanh mặt nước, mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội cao.

Ông Ngô Viết Nam Sơn nhấn mạnh Bình Quới - Thanh Đa cần được quy hoạch xứng tầm. Xứng tầm ở đây là phải đi từ phân tích điều kiện cụ thể để đưa ra những đề xuất đột phá nhưng phải phù hợp và khả thi.

Ông Ngô Viết Nam Sơn nhìn nhận: "Cần tránh tình trạng làm quy hoạch rồi bị treo tiếp trong thời gian dài như Thủ Thiêm, mà nguyên nhân chính là do chỉ tập trung vào quy hoạch bán đảo nhưng lại thiếu đề xuất có tầm nhìn xa về quy hoạch trong tương quan kết nối với khu đô thị hiện hữu bờ bên kia sông".

Ông Ngô Viết Nam Sơn cho rằng để phá thế độc đạo, khi quy hoạch cần làm từ 4 đến 6 cây cầu nối vào Bình Quới - Thanh Đa; tạo nên những cơ hội và động lực mới, thúc đẩy việc khai thác tiềm năng, bảo tồn, chỉnh trang, phát triển các khu đô thị trên bán đảo và tại các khu đối diện.