Lao đao sau tuổi “băm”

“Chỉ trong một tuần, tôi đã bị 5 công ty từ chối. Nơi nào cũng rao tuyển công nhân (CN) nhưng những người lớn tuổi như tôi thì họ không cần”. Chị Đào Thị Bé Hai nói với giọng mệt mỏi trong lúc ngồi nghỉ bên vệ đường KCX Linh Trung – TPHCM. Mà chị đã lớn tuổi gì cho cam: Chỉ 35 tuổi nhưng đã thành người thừa ở các KCN.

Công nhân Công ty Anjin (quận Bình Tân - TPHCM) lớn tuổi không tìm được việc làm, nhận quà hỗ trợ. Ảnh: H.ĐÀO

Vất vả tìm việc

Khoảng 10 năm trước, những CN ở độ tuổi 25, có nhiều kinh nghiệm trong nghề may như chị Hai hầu như doanh nghiệp (DN) nào cũng săn đón. Chị gắn bó với Công ty S.M (quận 12 - TPHCM) hơn 7 năm, vừa qua công ty đóng cửa, chủ bỏ về nước, mấy trăm lao động lao đao. Trong số đó, gần 50 lao động lớn tuổi như chị Hai rất khó tìm cho mình một công việc mới.

Trong số khoảng 50 DN đang rao tuyển hơn 3.000 lao động tại KCN Tân Bình – TPHCM, hầu hết đều yêu cầu ứng viên không quá 30 hoặc 35 tuổi. Tương tự, hàng chục DN tại KCN Vĩnh Lộc cũng đặt “rào cản” tuổi 35 cho những người muốn xin việc dù đang thiếu lao động. Nhiều người cho biết, vừa đến cổng công ty là bảo vệ hỏi tuổi. Quá mức tuổi trên, họ thẳng thừng từ chối, không đưa vào phòng nhân sự.

Trong thời gian qua, do ảnh hưởng suy thoái kinh tế, nhiều DN trên địa bàn quận Bình Tân, quận 8, huyện Bình Chánh... ngừng hoạt động, CN mất việc. Trong một thời gian ngắn, LĐLĐ các quận, huyện trên đã tìm việc mới cho CN trẻ. Còn với những lao động lớn tuổi, cơ hội việc làm rất hẹp. Bà Trần Thị Thiếu Liên, Phó Chủ tịch LĐLĐ quận Bình Tân, lý giải: “DN từ chối vì cho rằng những lao động trên không đủ sức khỏe để làm việc, tăng ca”.

Nhân đôi khó khăn

Nữ CN trong độ tuổi 30 - 40 luôn đối diện với nhiều khó khăn. Nếu còn làm việc thì sức khỏe của họ cũng bị suy giảm. Giám đốc một DN giày ở quận 10-TPHCM chỉ rõ: Đa phần nữ CN tuổi này sức khỏe đã kém. Những căn bệnh thường gặp là suy giảm thị lực, gai cột sống... Sau tuổi 30, năng suất lao động bình quân của nữ CN giảm 20%  và tiếp tục giảm khi tuổi chồng chất. DN phải cân nhắc sắp xếp sản xuất để năng suất chung không bị ảnh hưởng.

  Bà Phạm Thị Xa, Phó Chủ tịch CĐ các KCX-KCN TPHCM, phân tích: “Qua tuổi 30, CN nữ thường đã lập gia đình, có con nên càng vất vả. Vừa lo cho gia đình vừa phải cáng đáng công việc ở công ty, tăng ca tăng kíp... nên sức khỏe càng bị bào mòn. Năng suất giảm, thu nhập giảm, nguy cơ mất việc cao trong khi họ cần công việc để chăm lo cho gia đình. Mất việc trong thời điểm này, nữ CN rất khó tìm được công việc mới”.

Nhiều chuyên gia lao động cho rằng trong tình hình khan hiếm lao động, nhất là những lao động có kinh nghiệm như hiện nay, việc sa thải CN lớn tuổi là lợi bất cập hại. Quá chú trọng vào năng suất, tăng ca, tăng kíp chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm và làm tăng chi phí khác. Vấn đề không phải là “thay máu lao động” mà nên sắp xếp lao động hợp lý, sử dụng thế mạnh của từng lao động để đáp ứng tốt yêu cầu sản xuất kinh doanh.