Nở rộ đầu tư chứng khoán qua ví điện tử, AI

Thống kê từ Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD) cho thấy chỉ trong tháng 7-2024, nhà đầu tư trong nước đã mở thêm gần 330.000 tài khoản chứng khoán, con số này gấp 3 lần tháng trước và là mức cao nhất trong vòng 2 năm qua. Đây được xem là động lực quan trọng giúp thị trường hồi phục mạnh sau 2 tháng điều chỉnh giảm mạnh.

Mua bán từ 1 cổ phiếu qua ví điện tử

Đáng chú ý, việc mở tài khoản và đầu tư chứng khoán hiện nay không còn theo cách truyền thống mà có sự hỗ trợ rất lớn của công nghệ mới, bao gồm cả trí tuệ nhân tạo (AI). Đặc biệt, với sự bùng nổ của các ứng dụng ví điện tử và ngân hàng, việc tiếp cận với chứng khoán của các nhà đầu tư ngày càng đơn giản.

Ghi nhận của phóng viên Báo Người Lao Động trên một số hội, nhóm đầu tư chứng khoán, trào lưu mua cổ phiếu trên ví điện tử ngày càng phổ biến. Điểm khác biệt là thay vì bỏ những số tiền lớn, vài chục triệu, vài trăm triệu đồng, thậm chí tiền tỉ như các nhà đầu tư truyền thống, những người tham gia đầu tư chứng khoán trên ví điện tử thường chỉ mua bán cổ phiếu với số tiền chỉ từ 10.000 đồng đến hơn chục triệu đồng. Tuy nhiên, cộng đồng các nhà đầu tư dạng này lại có số lượng rất lớn, lên tới cả trăm ngàn người.

Chị Mai Thy (ngụ TP HCM) cho biết chị tham gia thị trường chứng khoán cách đây vài tháng, sau khi trải nghiệm tính năng mua bán cổ phiếu trên ví điện tử. "Yếu tố thu hút nhà đầu tư mới là không cần số tiền lớn, chỉ vài chục ngàn hoặc vài trăm ngàn là cũng có thể chơi chứng khoán, khá tiện lợi nhưng quyết định chọn cổ phiếu nào vẫn phải cân nhắc" - chị Thy nói.

Theo tìm hiểu, hiện có 2 ví điện tử đang triển khai dịch vụ chứng khoán cho người dùng là MoMo và Zalopay. Trong đó, Công ty CP ZION (đơn vị chủ quản Zalopay) hợp tác cùng Công ty Chứng khoán DNSE để triển khai dịch vụ chứng khoán của DNSE trên Zalopay nhằm thu hút lượng người dùng lên tới 14 triệu người của nền tảng này.

Zalopay mở dịch vụ này tháng 8-2023 và ví điện tử đầu tiên hỗ trợ đầu tư chứng khoán cho người mới, chỉ từ một cổ phiếu. Sau một năm triển khai, Zalopay ghi nhận hơn 400.000 khách hàng mở tài khoản chứng khoán và tham gia đầu tư thường xuyên, trong đó có gần 50% khách hàng thuộc độ tuổi từ 25 đến 35.

Trong khi đó, nền tảng thanh toán MoMo hợp tác với Công ty Chứng khoán CV (CVS) cho phép người dùng mở tài khoản chứng khoán tại CVS để mua, bán cổ phiếu niêm yết. Chỉ cần số vốn nhỏ từ 10.000 đồng, nhà đầu tư có thể bắt đầu đầu tư. CVS cũng cung cấp nhiều thông tin trên ví MoMo để hỗ trợ nhà đầu tư ra quyết định như đề cử các cổ phiếu được đánh giá cao theo phương pháp Radar cổ phiếu của CVS; các cổ phiếu tăng mạnh nhất trong ngày; các cổ phiểu có khối lượng được mua, bán nhiều nhất trong ngày…

Ngoài ra, trên ứng dụng MoMo còn có dịch vụ đầu tư chứng chỉ quỹ của các công ty quản lý quỹ như SSI, VCBF, Dragon Capital…

Lo cạnh tranh với công ty chứng khoán?

Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, ông Nguyễn Thanh Lâm, Giám đốc phân tích khách hàng cá nhân, Công ty Chứng khoán Maybank, phân tích các đơn vị tài chính công nghệ (fintech) có thể phát triển các tiện ích mua cổ phiếu qua ứng dụng của mình. Về cơ bản đây là một điều tốt khi giúp phổ cập và đưa việc đầu tư chứng khoán trở thành một kênh đầu tư đại chúng.

Vậy các phương thức này có cạnh tranh với công ty chứng khoán truyền thống? Theo Maybank, cạnh tranh vốn là điều tất yếu ở trong bất kỳ một lĩnh vực kinh doanh nào. Thay vì lo ngại trước những làn sóng mới này, tự bản thân các công ty chứng khoán phải cải tiến các dịch vụ của mình tốt hơn để tối ưu hóa trải nghiệm của nhà đầu tư và tìm kiếm khách hàng mới. "Đối với nhà đầu tư, việc tìm hiểu kỹ về pháp lý của đơn vị cung cấp dịch vụ là điều quan trọng nhất để tránh những sự việc đáng tiếc xảy ra. Các yếu tố về độ bảo mật và dịch vụ hỗ trợ đi kèm cũng cần được lưu ý" - ông Lâm nói.

Bà Nguyễn Thị Thảo Như, Giám đốc cao cấp khách hàng cá nhân, Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), nhận định xu hướng có thể mua bán cổ phiếu qua ví điện tử mang lại tính tiện lợi cao, đặc biệt là những nhà đầu tư nhỏ lẻ muốn giao dịch với số vốn nhỏ và nhanh chóng (thực tế các nhà đầu tư cũng có thể mua ở công ty chứng khoán với hình thức là mua cổ phiếu lẻ). "Có điều, các nền tảng này thường không cung cấp nhiều công cụ phân tích chuyên sâu như các công ty chứng khoán truyền thống. Ví điện tử và ngân hàng số có thể thu hút một lượng lớn người dùng mới, các công ty chứng khoán vẫn duy trì lợi thế trong việc cung cấp dịch vụ tư vấn đầu tư, quản lý danh mục và các công cụ phân tích chuyên sâu. Sự cạnh tranh tồn tại nhưng chỉ ở những phân khúc thị trường khác nhau" - bà Thảo Như nêu quan điểm.

Khi mua cổ phiếu qua các nền tảng fintech, ví điện tử, nhà đầu tư cần lưu ý mức phí có thể cao hơn so với các công ty chứng khoán truyền thống, do đó cần so sánh kỹ lưỡng để bảo đảm chi phí hợp lý. Bảo mật là vấn đề then chốt, bảo vệ thông tin cá nhân và tài khoản đầu tư. Ngoài ra, theo chuyên gia của chứng khoán Rồng Việt, các dịch vụ hỗ trợ khách hàng như tư vấn đầu tư cá nhân hóa hoặc phân tích kỹ thuật, có thể bị hạn chế trên các nền tảng fintech, ví điện tử so với các công ty chứng khoán truyền thống.

Mượn AI để "lướt sóng"

Cùng với xu hướng đầu tư chứng khoán qua ví điện tử, nhiều công ty chứng khoán cũng cạnh tranh, thu hút nhà đầu tư bằng cách tích hợp AI. Như Công ty Chứng khoán MB (MBS) có sản phẩm trợ lý thông minh "Cá heo bạc tỉ" trên ứng dụng MBS. Nhờ được tích hợp AI, trợ lý này có thể cung cấp cho nhà đầu tư thông tin chuyên sâu và gợi ý các cơ hội đầu tư. Cổ phiếu được tự động đánh giá theo nhiều tiêu chí, nhất là sức mạnh kỹ thuật của từng cổ phiếu giúp nhà đầu tư chủ động giao dịch. Tính năng cảnh báo Real time (thời gian thực) khi mã cổ phiếu trong danh mục đầu tư của khách hàng chạm các ngưỡng lãi/lỗ hoặc cảnh báo ngay khi mã cổ phiếu trong danh mục đầu tư có dấu hiệu giảm giá mạnh kèm thanh khoản đột biến… giúp nhà đầu tư nắm bắt nhanh được thông tin và quản trị rủi ro danh mục đầu tư của mình.

Công ty Chứng khoán Kỹ Thương (TCBS) cũng ứng dụng AI vào dự đoán xu hướng đầu tư, dòng tiền; gợi ý sản phẩm tài chính cho từng nhóm khách hàng chuyên biệt và triển khai các robot tự động hỗ trợ khách hàng…

Ông Minh Thiện (nhà đầu tư ngụ TP HCM) cho biết công nghệ AI của các công ty chứng khoán chỉ hoạt động tốt ở mức báo hiệu cổ phiếu tăng giảm trong danh mục đầu tư. Còn những thông tin phân tích do AI cung cấp chưa chuẩn, sai sót khá nhiều nên cần phải xem xét kỹ thông qua lịch sử giao dịch.

Tương tự, nhà đầu tư Nguyễn Thanh Linh (ngụ quận 1, TP HCM) đánh giá cao việc AI có thể hỗ trợ lọc cổ phiếu, tư vấn, thậm chí thay thế các chuyên gia để phân tích vùng đáy, vùng đỉnh, lực mua, lực bán đầy đủ. Dù vậy, không nên tin quá nhiều vào các dữ liệu từ AI của các đơn vị cung cấp do công nghệ này trên thị trường chưa thực sự đạt hiệu quả cao, vẫn chỉ đang ở mức phát triển. Nhà đầu tư không nên dựa trên những dữ liệu này để đầu tư, sẽ rất rủi ro.

Góc nhìn của người trong cuộc, bà Nguyễn Thị Thảo Như nói rằng đầu tư qua AI mang lại sự tiện lợi và hiệu quả nhờ khả năng tự động hóa quy trình giao dịch và phân tích dữ liệu để tối ưu hóa quyết định. Tuy nhiên, việc phụ thuộc hoàn toàn vào AI tiềm ẩn rủi ro nếu nhà đầu tư không hiểu rõ cách thức hoạt động của các thuật toán, đặc biệt khi thị trường có biến động bất ngờ. Nhà đầu tư có thể mất đi sự chủ động và không phát triển được kỹ năng phân tích thị trường của cá nhân. AI cũng có thể không phù hợp với mục tiêu và khẩu vị rủi ro của từng nhà đầu tư. "AI chỉ nên được coi là một trong những công cụ hỗ trợ, kết hợp với kiến thức và kinh nghiệm cá nhân để đưa ra quyết định đầu tư tối ưu hóa hiệu quả đầu tư và giảm thiểu rủi ro" - bà Thảo Như nói.