NÓI THẲNG: Dẹp ngay thói lấp liếm, ngông cuồng

Tính từ cuối năm 2024 sang đầu 2025, các thông tin liên quan thói xấu như tiếp nhận giáo dục qua loa, chấp hành luật pháp hời hợt của một bộ phận người trẻ là những tín hiệu thiếu tích cực gây lo lắng không nhỏ cho xã hội.

Theo đó, ngày 29-1, tức Mồng 1 Tết Ất Tỵ, trên cao tốc Nghi Sơn - Diễn Châu hướng Thanh Hóa đi Nghệ An, nhiều người lái ô tô khiếp đảm trước hàng loạt thanh niên, thiếu niên chạy 6 xe máy thiếu biển số với tốc độ cao. Khi bị làm việc, lý do của 11 khuôn mặt trẻ măng trong độ tuổi đến trường này là đi lễ chùa đầu năm, "lạc" vào cao tốc nên đối phó bằng cách tháo biển số để tránh xử phạt (!?).

Trước đó, hôm 23-1-2025, thông tin từ UBND TP HCM cho hay trong công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông cho lứa tuổi học sinh từ ngày 21-12- 2023 đến 21-12-2024, lực lượng chức năng xử lý 318 trường hợp chạy quá tốc độ, 134 lượt chở quá số người quy định. Xử lý vi phạm về không đủ tuổi điều khiển phương tiện, vi phạm về đội mũ bảo hiểm, chấp hành tín hiệu giao thông, đi ngược chiều lần lượt là 10.554, 759, 40, 30. Đáng chú ý, có 36 "tài xế nhí" vi phạm nồng độ cồn.

Còn trước nữa, sáng 4-12-2024, 12 thanh, thiếu niên tuổi từ 14 tới 20 từ TP Vinh (Nghệ An) sang tỉnh Hà Tĩnh đón người ra tù. Với 7 xe máy thì 5 xe không biển số, nhóm không đội mũ bảo hiểm này gây khiếp đảm với người đi đường bằng màn thể hiện dàn hàng 2, hàng 3, chạy ngược chiều, vượt đèn đỏ, bấm còi inh ỏi...

Nghĩa là bên cạnh đặc trưng tâm lý thích thể hiện của lứa tuổi ăn chưa no, lo chưa tới, hàng trăm "yêng hùng" của 3 trong nhiều ví dụ trên đã ít nhiều học thói ngụy biện tiêu cực, lấp liếm và manh nha suy nghĩ coi trách nhiệm tuân thủ luật pháp cùng các thiết chế xã hội giống như không phải của họ.

Sâu xa hơn, "thủ phạm" của lối tư duy và hành xử phi chuẩn mực trên là sự lỏng lẻo trong gắn kết các giá trị gia đình, cách trao truyền bài học sống giữa cha mẹ, con cái. Nó đồng thời cũng bộc lộ mặt trái quá trình tiếp nhận thông tin mạng xã hội, mức độ thẩm thấu chưa đủ sâu từ môi trường học đường.

Ngoài ra, ảo tưởng về xác suất trốn tránh chế tài răn đe, ỉ lại bản thân trong độ tuổi được giám hộ là lý do tiếp theo khiến lối thể hiện ngông cuồng có đất hoành hành.

Để thanh lọc những nguy cơ cùng biểu hiện rất đáng lo ngại trên, xử lý nghiêm khắc là việc đương nhiên làm và làm ráo riết, quyết liệt của cơ quan chức năng. Cùng với đó, người lớn nói chung, những bậc phụ huynh nói riêng cùng cá nhân lãnh đạo các cơ sở giáo dục phải nằm trong phạm vi tăng nặng mức xử lý trách nhiệm.

Về lâu dài, sự tham gia của truyền thông, tiếng nói lên án của xã hội về lối hành xử coi trời bằng vung nên được chú trọng.

Giải pháp hiệu quả của mọi vấn đề nhức nhối chính là hệ thống các biện pháp xóa bỏ những nguyên nhân gây ra vấn đề đó. Vì vậy, mọi biểu hiện thiếu tích cực của thanh, thiếu niên, trong đó có câu chuyện chấp hành pháp luật phải bắt đầu từ cái gốc xử lý như vậy!

Nghị định 168/2024 mới ra đời vừa là căn cứ vững chắc để xử lý nghiêm minh, triệt để vừa là cơ hội để nâng văn hóa giao thông lên tầm cao mới. Ứng dụng những điểm tích cực của nghị định trong tiến trình phát triển nói chung, văn minh trong hành xử nói riêng là điều dứt khoát phải làm ngay.