Phản hồi của Bộ LĐ-TB-XH về kiến nghị tăng mức hỗ trợ cho người tham gia BHXH tự nguyện

Theo BHXH TP HCM, thời gian qua cơ quan này đã thực hiện nhiều giải pháp phát triển người tham gia BHXH tự nguyện. Như tổ chức hội nghị khách hàng vận động theo nhóm người tham gia tiềm năng; giao chỉ tiêu phát triển người tham gia cho từng tổ chức dịch vụ thu; cung cấp danh sách người lao động ngừng tham gia BHXH, BHYT bắt buộc cho các tổ chức dịch vụ thu khai thác phát triển người tham gia BHXH tự nguyện;

Bên cạnh đó, BHXH TP cũng tích cực vận động lao động khu vực phi chính thức và các đối tượng không thuộc diện đóng BHXH bắt buộc tham gia BHXH tự nguyện; Vận động các mạnh thường quân hỗ trợ người dân khó khăn, yếu thế tham gia BHXH tự nguyện; Tham mưu UBND TP trình HĐND hỗ trợ thêm mức đóng cho người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ nghèo và cận nghèo từ nguồn ngân sách địa phương…

Tuy nhiên, hiện số người tham gia BHXH trên địa bàn TP vẫn còn thấp. Tính đến 30-6-2024, chỉ có 39.043 người tham gia BHXH tự nguyện (đạt 0,83% lực lượng lao động trong độ tuổi).

Theo ông Nguyễn Quốc Thanh, Phó giám đốc BHXH TP HCM, nguyên nhân chủ yếu do người lao động chưa quan tâm đến những chế độ BHXH được hưởng khi về già. Mặt khác, chính sách về BHXH tự nguyện, mức hỗ trợ của Nhà nước còn thấp nên chưa thu hút nhiều người tham gia.

Hiện nay, mức đóng BHXH tự nguyện hằng tháng bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia lựa chọn. Mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn theo quy định và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng.

Mức hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện của nhà nước đối với hộ nghèo là 30%, cận nghèo là 25%, còn đối tượng khác là 10%. Theo cử tri TP Cần Thơ, tháng 7 vừa qua, Chính phủ điều chỉnh tăng lương cơ bản 30% làm cho mức đóng BHXH tăng cao, khiến việc tham gia BHXH tự nguyện của người dân thêm khó khăn

Tại TP Cần Thơ, hầu hết hội viên nông dân tham gia BHYT, trên 5% hội viên tham gia BHXH tự nguyện đạt và vượt chỉ tiêu. Tuy nhiên, còn hàng nghìn lao động, nông dân chưa tham gia BHXH tự nguyện. Nguyên nhân là đối tượng tham gia BHXH tự nguyện hầu hết là người lao động tự do, người làm nông nghiệp có thu nhập thấp, việc làm không ổn định, đời sống còn nhiều khó khăn.

Thực trạng này sẽ tạo ra gánh nặng lớn cho ngân sách khi thực hiện các chính sách an sinh xã hội trong tương lai, bởi sẽ có nhiều người khi hết tuổi lao động không có lương hưu để ổn định cuộc sống. Do đó, cử tri TP Cần Thơ kiến nghị tăng mức hỗ trợ, để nông dân và người lao động tự do có cơ hội tham gia BHXH nhiều hơn, góp phần đảm bảo an sinh xã hội trong tương lai.

Về vấn đề này, Bộ LĐ-TB-XH, cho hay việc xây dựng hệ thống an sinh xã hội, triển khai thực hiện hiệu quả an sinh xã hội bảo đảm định hướng xã hội chủ nghĩa, không để ai bị bỏ lại phía sau là chủ trương nhất quán được nêu tại Nghị quyết số 42-NQ/TW ngày 24-11-2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng. 

Trong đó, mục tiêu là phát triển hệ thống an sinh xã hội toàn diện, có tính chia sẻ giữa Nhà nước, xã hội, người dân và giữa các nhóm dân cư, đảm bảo bền vững và công bằng xã hội. Chú trọng phát triển hệ thống BHXH linh hoạt, đa dạng, đa tầng, hiện đại, hội nhập quốc tế, bao phủ được toàn bộ lực lượng lao động; tiếp tục cải cách, mở rộng hệ thống BHXH, tạo cơ hội tham gia và bảo đảm quyền lợi hợp pháp cho người lao động.

Chính sách hỗ trợ tiền đóng BHXH cho người lao động tham gia BHXH tự nguyện bắt đầu thực hiện từ ngày 1-1-2018 với các mức hỗ trợ hiện hành quy định tại Nghị định số 134/2015/NĐ-CP ngày 29-12-2015 của Chính phủ, đồng thời khuyến khích các cơ quan, tổ chức và cá nhân hỗ trợ tiền đóng BHXH cho người tham gia BHXH tự nguyện.

Ngày 23-5-2018, Ban Chấp hành Trung ương khóa XII ban hành Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách BHXH, trong đó có nội dung "... có sự hỗ trợ phù hợp từ ngân sách nhà nước cho nông dân, người nghèo, người có thu nhập thấp, lao động khu vực phi chính thức tham gia BHXH để mở rộng diện bao phủ BHXH". 

Bên cạnh đó, theo Quyết định số 717/QĐ-TTg ngày 27-7-2024 về triển khai Luật BHXH năm 2024, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ LĐ-TB-XH chủ trì xây dựng Nghị định về BHXH tự nguyện. Bộ ghi nhận kiến nghị nêu trên trong quá trình xây dựng Nghị định để trình Chính phủ trong năm 2025.