Những ngày giữa tháng 1-2024, ghé các gian hàng quanh chợ Kim Biên, quận 5, TP HCM, phóng viên Báo Người Lao Động ghi nhận hàng chục điểm bày bán pháo hoa được giới thiệu là "pháo của Bộ Quốc phòng" xen lẫn những loại pháo khác.
"Có đủ hết, hàng luôn sẵn"
Chiều 9-1, chúng tôi theo chân anh M. (ngụ TP Thủ Đức, TP HCM) đến đường Hải Thượng Lãn Ông (gần chợ Kim Biên) hỏi về pháo dàn, pháo banh (loại viên). Lập tức, một người đàn ông tên H. chặn xe chúng tôi, vồn vã: "Em muốn loại nào? Ở đây anh có đủ hết, hàng luôn sẵn".
Ông H. giới thiệu dàn pháo 25 viên "do Bộ Quốc phòng sản xuất năm 2023" có giá 650.000 đồng và 750.000 đồng, bắn cao khoảng 25 m, kéo dài 3 - 4 phút. Để chứng thực lời nói, ông ta lấy điện thoại mở clip để chúng tôi xem tầm bắn và màu sắc của pháo.
Xung quanh chợ Kim Biên có nhiều điểm mời chào mua pháo. Ảnh: ANH VŨ
Thấy anh M. do dự, ông H. cố thuyết phục "hàng này uy tín, chất lượng", không giống loại pháo những năm trước với giá chỉ 300.000 đồng, tầm bắn thấp. "Nếu mua 10 dàn thì giá 5,8 triệu đồng. Còn pháo banh giá 1,1 triệu đồng 100 viên, quăng một phát là nổ. Hàng có sẵn, em muốn lấy luôn không?" - ông H. mời chào.
Lấy cớ cần mua số lượng lớn và cần giao hàng tận nhà, anh M. hỏi số điện thoại rồi rời đi trong cái nhìn tiếc nuối của ông H.
Tiếp đó, chúng tôi ghé một cửa hàng ngoài trời ở chợ Kim Biên để hỏi giá. "Có pháo hoa của Bộ Quốc phòng không? Giá như thế nào?" - anh M. hỏi.
Một người đàn ông tên H.N giới thiệu loại pháo dàn 25 viên, giá 280.000 đồng/hộp, tầm bắn khoảng 5 m. Khác với ông H., ông N. dè dặt hơn khi nói nếu mua số lượng lớn thì chưa có liền. Pháo được cất ở một vị trí khác nhưng ông sẵn sàng giao đến bất cứ đâu ở TP HCM.
Anh M. tỏ vẻ chê tầm bắn thấp và băn khoăn mức giá. Ông N. quả quyết: "Đây là pháo của Bộ Quốc phòng. Không có chỗ nào bán rẻ bằng chỗ anh đâu"!
Cách chỗ ông H.N không xa, chúng tôi cũng bị 2 người đàn ông có cửa hàng ngoài trời trên đường Hải Thượng Lãn Ông chào mời mua pháo. Họ giới thiệu loại pháo dàn 36 (36 viên), giá 750.000 đồng, đồng thời khẳng định đây là "pháo của bộ".
Sôi động "chợ mạng"
Không chỉ ngoài đường mà trên mạng, hoạt động mua bán, trao đổi thông tin về pháo hoa, pháo banh cũng diễn ra rất sôi động.
Chúng tôi chỉ cần gõ vào công cụ tìm kiếm của Facebook, TikTok…, lập tức hiện ra vô số lời rao đủ loại pháo hoa. Kết quả tìm kiếm cũng cho ra những hội nhóm buôn bán, kinh doanh pháo, thu hút hàng ngàn người với rất nhiều lượt tương tác.
Thị trường pháo trên mạng xã hội luôn nhộn nhịp. Ảnh: THU HỒNG
Để thu hút khách hàng, các tài khoản này đăng tải nhiều hình ảnh về việc mua bán pháo. Nhằm tăng độ tin cậy, người bán đưa ra hàng loạt cam kết, như: an toàn khi sử dụng, "pháo do Nhà máy Z121 sản xuất", có hóa đơn bán lẻ; hàng không đặt cọc, uy tín, nhận hàng kiểm tra mới thanh toán…
Theo tìm hiểu, cả nước có 2 doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng được cấp phép sản xuất - kinh doanh pháo hoa là Nhà máy Z121 và Tổng Công ty Kinh tế Kỹ thuật Công nghiệp Quốc phòng (Tổng Công ty GAET). Tại TP HCM, khoảng 10 cửa hàng được bán pháo chính thức song không có địa chỉ nào ở quận 5.
Chúng tôi thử liên hệ với một tài khoản trên nhóm "Pháo banh Đà Nẵng". Chủ tài khoản cho biết 1 bịch pháo 100 viên giá 1,1 triệu đồng, "bảo đảm nổ banh tai". Chúng tôi chê mắc vì tài khoản khác chỉ bán 7.000 đồng/viên, thanh niên này lập luận: "Tùy độ nổ lớn của pháo, không phải loại nào cũng giống nhau".
Theo quan sát chỉ trong vài giờ, chúng tôi nhận thấy "chợ mạng" hoạt động khá xôm tụ. Nhiều thành viên của các nhóm liên tục đăng bài, so kè về giá cả. Nhiều tài khoản còn cho số điện thoại công khai để người mua liên lạc.
Đối diện hậu quả
Luật sư Trần Thị Thanh Thảo, Giám đốc Công ty Luật TNHH Thảo Trần, khẳng định pháp luật quy định cá nhân không được phép kinh doanh pháo, kể cả pháo của Bộ Quốc phòng sản xuất.
Cụ thể, chỉ có tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng mới được kinh doanh pháo hoa và được cơ quan công an có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện (an ninh, trật tự, bảo đảm các điều kiện về PCCC…). Tổ chức, cá nhân không được cấp phép thì đương nhiên cũng không được quảng cáo mua bán pháo trên không gian mạng.
Hành vi sử dụng, buôn bán, vận chuyển trái phép pháo nổ, pháo nhập lậu là vi phạm pháp luật, sẽ bị xử lý hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự đến 15 năm tù.
Theo luật sư Trần Thị Thanh Thảo, cửa hàng kinh doanh pháo phải được xây dựng bảo đảm đúng quy định. Trong khi đó, pháo rao bán tràn lan trên mạng xã hội thì không ai bảo đảm chất lượng cũng như độ an toàn và nguy cơ cháy nổ có thể xảy ra.
"Nhận thấy nhu cầu chơi pháo hoa của người dân dịp Tết Nguyên đán tăng cao nên nhiều cá nhân tìm cách mua bán, kiếm lời từ mặt hàng khan hiếm này. Ngoài ra, còn có việc giăng bẫy để lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua quảng cáo pháo. Đã có nhiều vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản với thủ đoạn mời chào mua pháo dịp Tết" - luật sư Trần Thị Thanh Thảo khuyến cáo.
Liên tục khởi tố
Chỉ từ tháng 9 đến tháng 11-2023, các lực lượng Công an TP HCM đã khởi tố 17 đối tượng, thu giữ gần 10 tấn pháo nổ các loại. Đây là số pháo được chuẩn bị mang ra thị trường trong dịp Tết Nguyên đán 2024.
Một trong 2 bị can tàng trữ vật liệu nổ bị Công an quận Gò Vấp, TP HCM bắt giữ. Ảnh: ANH VŨ
Cụ thể, cuối tháng 12-2023, Công an TP Thủ Đức, TP HCM khởi tố Trần Thanh Bình (quê tỉnh Đồng Tháp) vì hành vi vận chuyển và mua bán pháo nổ. Cùng thời gian, Công an huyện Củ Chi, TP HCM khởi tố Hà Xuân Châu, Trần Kim Giàu (ngụ huyện Hóc Môn, TP HCM) về tội "Vận chuyển hàng cấm". Theo điều tra, Châu và Giàu chuyên vận chuyển, buôn bán pháo nổ số lượng lớn từ khu vực biên giới Campuchia ở tỉnh Long An về huyện Củ Chi.
Tại quận Gò Vấp, TP HCM ngày 20-1, công an khởi tố, bắt tạm giam 2 bị can về tội "Tàng trữ vật liệu nổ". Trước đó, kiểm tra căn nhà trên đường Phạm Văn Chiêu, phường 16, quận Gò Vấp, lực lượng chức năng phát hiện gần 500 kg hóa chất là tiền chất thuốc nổ, gần 100 m dây cháy chậm, 11 thùng giấy màu đỏ với kích thước khác nhau. Các bị can khai đó là nguyên liệu sản xuất pháo...
và quét mã QR
Bình luận (0)