Bất thường vụ án Tân Hoàng Phát

Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao xét xử giám đốc thẩm vụ bắt, giữ người trái pháp luật và cưỡng đoạt tài sản liên quan đến Công ty TNHH Tân Hoàng Phát (THP) đã quyết định hủy cả 2 bản án sơ thẩm và phúc thẩm, đồng thời giao hồ sơ về VKSND Tối cao để điều tra lại từ đầu.

Mỗi cấp phán một kiểu

Kết luận điều tra lần 1 xác định Trí là người đứng tên thành lập Công ty THP với chức năng kinh doanh dịch vụ xông hơi, xoa bóp. Sau đó, dù chuyển cho Phan Việt Hậu (em vợ) đứng tên đại diện, Trí vẫn ở sau điều hành toàn bộ hoạt động của công ty. Ngoài THP, Trí còn làm chủ 4 cơ sở massage khác. Tổng số tiền Trí và đồng phạm chiếm đoạt của những người bị hại là 518 triệu đồng.

Sau khi VKSND TPHCM trả hồ sơ điều tra bổ sung, ngày 5-3-2010, CQĐT kết luận điều tra bổ sung xác định các trường hợp bị bắt giữ trái pháp luật gồm 65 nhân viên được giải thoát và 2/29 người tố cáo sau này; 26 nhân viên bị cưỡng đoạt tài sản nhưng không xác định chính xác số tiền vì các bị can không thừa nhận hành vi phạm tội. 

TAND TPHCM xác định trong số 65 nhân viên, 1 người sau khi làm bản tường trình đã bỏ đi khỏi địa phương, không có lời khai nên không được xem là bị hại. Như vậy, cộng thêm 29 nhân viên tố cáo sau này, số người bị bắt, giữ trái pháp luật là 93. Ngoài ra, các bị cáo đã cưỡng đoạt tài sản của 9 nhân viên với số tiền 169 triệu đồng và 3 chỉ vàng.

Tháng 12-2011, trong phiên tòa phúc thẩm, HĐXX TAND Tối cao tại TPHCM xác định với tội bắt, giữ người trái pháp luật, chỉ có… 1 bị hại! Việc này đã tước mất quyền kháng cáo, quyền buộc bồi thường của những bị hại khác. Về tội cưỡng đoạt tài sản, trong 9 trường hợp bị truy tố, HĐXX loại bỏ 1, đồng thời nhận định Trí chỉ tham gia trực tiếp 3 vụ và Yến đã bồi thường cho 7 bị hại…

HĐXX lần này cho rằng cáo trạng của VKSND TPHCM và bản án sơ thẩm của TAND TP có nhiều sai sót nghiêm trọng nhưng vẫn không hủy án, chỉ nêu ra để… rút kinh nghiệm! Từ đó, HĐXX tuyên phạt Trí 5 năm tù (giảm 7 năm so với án sơ thẩm), Hậu 4 năm 6 tháng (giảm 5 năm 6 tháng), Cường 4 năm (giảm 5 năm) cùng về 2 tội bắt giữ người trái pháp luật và cưỡng đoạt tài sản; Yến từ 6 năm xuống còn 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo về tội cưỡng đoạt tài sản…

Tiền hậu bất nhất

Chưa dừng lại ở việc thẩm vấn thiếu khách quan, tự tiện thay đổi tư cách của 92 bị hại thành nhân chứng, tuyên giảm án một cách bất thường… của HĐXX, bản án phúc thẩm phát hành lại khác với nội dung đã tuyên công khai tại tòa, bớt đi phần nhận định về tố tụng, bổ sung nhiều chi tiết mới về phần dân sự. 

Cụ thể, trong phần tuyên án công khai, ông Phạm Hùng Việt, thẩm phán - chủ tọa phiên tòa phúc thẩm, dành khá nhiều thời gian để phân tích những sai sót được cho là nghiêm trọng từ cáo trạng và bản án sơ thẩm, như bản án có sự gán ghép giữa chữ ký của các hội thẩm nhân dân, chủ tọa; cáo trạng có nhiều chỗ bất nhất… Đại diện VKSND Tối cao giữ quyền công tố tại phiên tòa cũng bị cho rằng “không xem xét, chỉ khẳng định chung chung…”. Thế nhưng, trong phần “xét thấy” của bản án phúc thẩm, không dòng nào nói cáo trạng và bản án sơ thẩm “có nhiều sai sót nghiêm trọng”, cũng không hề phê bình đại diện VKSND Tối cao.

Về nội dung phần dân sự, bản án phúc thẩm đã bổ sung nhiều chi tiết mới không có trong phần tuyên án công khai tại tòa; đồng thời cho rằng các bị cáo phạm tội không có tổ chức, không phải làm theo lệnh của Trí … Từ đó, loại bỏ tình tiết tăng nặng “phạm tội có tổ chức” đối với Trí và đồng bọn để áp dụng khoản 1 thay vì khoản 2, điều 123 Bộ Luật Hình sự. Yến cũng được loại bỏ 2 tình tiết tăng nặng: phạm tội có tổ chức và phạm tội gây hậu quả nghiêm trọng khi cưỡng đoạt tài sản…, cho hưởng án treo.