Bị cáo được trả tự do tại tòa

Đây là phiên tòa sơ thẩm thứ 5 được mở ra để xét xử đối với bị cáo Đặng Nam Trung (SN 1956, nguyên giám đốc Công ty Đầu tư phát triển du lịch và Khoa học kỹ thuật, viết tắt là Công ty IDC, trực thuộc Trung tâm Khoa học tự nhiên và Công nghệ quốc gia) về tội tham ô tài sản.

Bị cáo - luật sư khẳng định vô tội

Trong phần thủ tục, cũng giống những phiên tòa trước đây, 4 luật sư bào chữa cho bị cáo yêu cầu triệu tập giám định viên. Tuy nhiên, HĐXX đã bác yêu cầu này, cho là “không cần thiết” vì đã có kết luận giám định trong hồ sơ, hơn nữa đó không phải là căn cứ chứng minh bị cáo có tội hay không.

Đến phần xét hỏi, bị cáo thừa nhận vì Công ty IDC không có vốn để mua máy nghiền sàng đá, bị cáo yêu cầu bên bán nâng giá máy lên 25% (tương đương 332.665 USD) để vay vốn ngân hàng (vì ngân hàng chỉ cho vay 70% giá trị máy nên phải nâng lên để được vay toàn bộ số tiền mua máy).

Sau đó, lấy tư cách cá nhân vay của ông Mc Cormack 332.665 USD để lấy máy về (không có máy thì không thể vay tiền ngân hàng trả cho bên mua được). Tuy nhiên, bị cáo đã sai khi nâng khống giá mà không báo cơ quan chủ quản.

Về phiếu chi 4,66 tỉ đồng (tương đương 332.665 USD) tuy không có chữ ký của ông Mc Cormack ở mục người nhận tiền nhưng đã có giấy biên nhận kèm theo.

Bị cáo kêu oan, cho rằng cáo trạng quy kết tội tham ô tài sản là không có cơ sở, quá trình thu thập chứng cứ, trưng cầu giám định có nhiều sai sót.

Về phần tài sản bị kê biên, bị cáo chưa nhận được quyết định nào của CQĐT về việc tách toàn bộ tài sản kê biên sang xử lý trong vụ án được tách ra như cáo trạng đã viết.

Bị cáo Đặng Nam Trung hạnh phúc trong vòng tay người thân sau phiên tòa

Được mời lên trả lời thẩm vấn, đại diện Công ty IDC - nguyên đơn dân sự- cho biết: Không nắm được quá trình của vụ án, tuy nhiên nếu HĐXX xác định bị cáo gây thiệt hại cho công ty thì đề nghị tuyên buộc bị cáo trả lại.

Bào chữa cho bị cáo, các luật sư tập trung vào ba vấn đề chính: Có nhiều sai phạm nghiêm trọng về tố tụng; không đủ chứng cứ để buộc tội bị cáo tham ô; kê biên tài sản sai nguyên tắc. Theo đó, việc khởi tố vụ án là không đúng quy định của pháp luật; dùng tài liệu photocopy (bản thỏa thuận 1 do Mc Cormack cung cấp) làm căn cứ quyết định để kết tội bị cáo tham ô là vi phạm tố tụng.

Về số tiền 332.665 USD, Mc Cormack phủ nhận nhận tiền nhưng bị cáo, nhân chứng và người liên quan đều nói có nhưng CQĐT không cho đối chất... Bị cáo và các luật sư cùng đề nghị tuyên bố bị cáo không phạm tội và đình chỉ vụ án.

VKSND bảo lưu quan điểm

Đại diện VKSND TPHCM được VKSND Tối cao ủy quyền công tố tại phiên tòa nhận định số tiền 1.050.000.000 đồng (tương đương 70.000 USD) bị cáo đã ký nhận tại phiếu chi dù bị cáo khai đã đưa cho ông Mc Cormack, các nhân viên phòng kế toán và thủ quỹ Công ty IDC cũng khai Mc Cormack có mặt tại công ty và đã nhận số tiền 70.000 USD nhưng Mc Cormack khai không thừa nhận.

Trong khi đó, chữ ký trong giấy biên nhận tiền qua 5 lần giám định đã kết luận không phải chữ ký của Mc Cormack. Do đó không có căn cứ, tài liệu chứng minh bị cáo đã đưa tiền cho Mc Cormack.

Ngoài ra,  số tiền 250 triệu đồng với lý do trả nợ vốn vay do bị cáo ký nhận và khai đã chuyển cho Mc Cormack (có biên nhận) nhưng không có tài liệu chứng minh.

Mặt khác, việc bị cáo khai vay của Mc Cormack  332.665 USD để trả tiền máy nghiền đá cho hãng Parker là không có cơ sở.

Những kỷ lục về tố tụng Vụ án Đặng Nam Trung được gọi là “kỳ án” bởi giữ nhiều kỷ lục về tố tụng. Tính đến lần trả hồ sơ ngày 1-9-2009, đã có tổng cộng 9 lần VKSND và TAND TP trả hồ sơ để điều tra bổ sung, 4 phiên tòa sơ thẩm và 2 phiên tòa phúc thẩm. Tính từ ngày ông Trung bị bắt đến nay, CQĐT đã 43 lần quyết định gia hạn tạm giam, 10 bản kết luận điều tra, 8 bản cáo trạng.

Cho nên, việc Mc Cormack có nhận hay không nhận số tiền này không ảnh hưởng đến hành vi chiếm đoạt của bị cáo. Vì vậy, công tố viên đề nghị tuyên phạt bị cáo từ 12-14 năm tù về tội tham ô tài sản.

Sau lời đề nghị này, phòng xử có lúc tưởng chừng “bùng nổ” (khiến  HĐXX phải nhiều lần nhắc nhở) bởi bị cáo, luật sư và công tố viên cùng không kiềm chế được bức xúc.

Bị cáo cho rằng “rất bức xúc khi đại diện VKS liên tục cho là ngoan cố, không phục thiện, trong khi tôi tự tin rằng mình không phạm tội và đang trình bày để HĐXX xem xét”.

Phía luật sư cho rằng “VKSND bức xúc một nhưng luật sư bức xúc mười, gia đình bị cáo bức xúc đến một trăm” và yêu cầu VKSND phải có đối đáp trước những luận cứ mà các luật sư đưa ra. Tuy nhiên, VKSND giữ quyền công tố tại phiên tòa sau một lúc tranh luận chiếu lệ đã “không tiếp tục tranh luận, bảo lưu quan điểm”.

HĐXX nhận định chưa có căn cứ vững chắc để kết luận bị cáo Đặng Nam Trung phạm tội như VKSND Tối cao đã quy kết; chấp nhận bào chữa của các luật sư là bị cáo không phạm tội tham ô tài sản. Tuy nhiên, với chức vụ là giám đốc công ty, bị cáo đã lợi dụng quyền hạn để nâng giá máy mà không báo với cơ quan chủ quản, ký hai phiếu chi sai nguyên tắc kế toán, gây thiệt hại cho Công ty IDC 1,3 tỉ đồng là phạm tội cố ý làm trái về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

HĐXX đã tuyên phạt bị cáo 6 năm 2 tháng 1 ngày tù (bằng thời gian tạm giam), buộc bồi thường 1,3 tỉ đồng cho Công ty IDC. Về phần dân sự, bị cáo có quyền khởi kiện Mc Cormack bằng vụ kiện dân sự; tách toàn bộ tài sản kê biên của bị cáo sang xử lý trong vụ án được tách ra.

Như vậy, sau 6 năm 2 tháng 1 ngày ngồi tù, ông Đặng Nam Trung đã được trả tự do ngay tại tòa vào chiều 4-2.