Bị con “khai tử”, cha bơ vơ

Ông N.V.Q (SN 1957) và vợ là bà N.T.N.Ph có 5 người con gái. Năm 1995, bà Ph. qua đời. Sau đó, ông Q. đến Kiên Giang nuôi tôm, thỉnh thoảng mới về nhà ở đường Nguyễn Kim, phường 6, quận 10, TP HCM.

“Sét đánh ngang tai”

Năm 2009, bà N.T.T.L (SN 1983, giáo viên) làm thủ tục yêu cầu TAND quận 10 tuyên bố cha mình là ông Q. đã chết. Đến năm 2012, ông Q. biết được sự việc nên có đơn yêu cầu TAND quận 10 hủy quyết định này và khôi phục quan hệ nhân thân, đồng thời buộc những người đã nhận thừa kế phải trả lại tài sản.

Trình bày với tòa, ông Q. cho biết trong thời gian mình vắng mặt tại địa phương, ông bị các con cắt khẩu và không cho vào nhà nên buồn phiền, số lần về thăm nhà thưa dần. Sau đó, những người con đã làm thủ tục yêu cầu tòa tuyên bố ông đã chết để bán căn nhà này. Việc bị TAND quận 10 tuyên bố đã chết, ông Q. không hề hay biết. “Đến năm 2012, tôi hay tin này như sét đánh ngang tai” - ông Q. kể.

Xét thấy yêu cầu của ông Q. là đúng quy định của pháp luật và được xác nhận của chính quyền địa phương, TAND quận 10 đã tuyên hủy quyết định tuyên bố đã chết và khôi phục quyền lợi cho ông.

Về phần các con ông Q., sau khi có quyết định tuyên bố cha mình đã chết của tòa án, căn nhà trên đường Nguyễn Kim được chuyển nhượng cho người khác. Vì vậy, khi ông Q. đến Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất - Phòng Tài nguyên Môi trường quận 10 yêu cầu sao lục toàn bộ hồ sơ căn nhà thì bị từ chối.

Ông N.V.Q đang sống bơ vơ dù có 5 người con gái

Bán máu sống qua ngày

Ông Q. cho biết khi vợ mất, để có tiền trang trải cuộc sống, ông đã mượn người em vợ 30 triệu đồng và đưa toàn bộ giấy tờ căn nhà cho người này cất giữ. Năm 1997, ông Q. khởi kiện ra tòa yêu cầu em vợ trả lại giấy tờ căn nhà nhưng lúc đó, vì buồn phiền chuyện gia đình, người em lại khuyên cứ về quê thời gian rồi tính nên ông đã rút yêu cầu nên tòa đình chỉ giải quyết vụ việc.

“Chỉ một thời gian tôi về quê, khi quay lại thì các con không cho vào nhà và làm thủ tục tuyên bố cha đã chết. Căn nhà do vợ chồng tôi đứng tên, chúng đã bán và chia nhau. Nhiều lần tôi về thăm nhưng chỉ biết đứng nhìn từ xa” - ông Q. chua xót.

Người đàn ông này cho biết do bị cắt khẩu, không nhà cửa, ông phải sống lang thang khắp nơi. Ban ngày đi bán vé số, dựng rạp đám ma, ban đêm ông ngủ ở ghế đá công viên. Những lúc mưa gió không làm ra tiền, ông vào Bệnh viện Chợ Rẫy bán máu để sống lây lất qua ngày.

“Sau khi tòa khôi phục quyền lợi, tôi mang tờ giấy hủy bỏ quyết định tuyên bố đã chết đến gõ cửa nhà con gái nhưng không ai mở. Tôi có viết vài dòng yêu cầu con cho ít tiền về quê nuôi bà nội và ghi thêm số điện thoại bên dưới nhưng không nhận được phản hồi” - ông Q. bùi ngùi. Dù ông đã được TAND quận 10 khôi phục lại quyền nhân thân nhưng nhiều năm nay, quyết định vẫn chưa được thi hành. Các giấy tờ tùy thân của ông cũng hết hạn nhưng chưa thể làm lại.

Ông Lê Văn Hoàn, Chi cục phó Chi cục Thi hành án quận 10, cho biết đơn vị chỉ có trách nhiệm thi hành những nội dung nằm trong phạm vi phán quyết của tòa. Trong trường hợp này, thi hành án chỉ có thẩm quyền đình chỉ quyết định tuyên bố ông Q. đã chết của TAND quận 10 trước đây. “Việc khắc phục lại quyền nhân thân, ông Q. phải liên hệ với chính quyền địa phương nơi cư trú. Nếu ông muốn đòi lại di sản thừa kế thì phải khởi kiện bằng một vụ việc dân sự khác” - ông Hoàn phân tích.

Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động về vấn đề cấp lại giấy tờ tùy thân cho ông Q., ông Ngô Trọng Thắng, Phó trưởng Công an quận 10, cho biết vụ việc kéo dài nhiều năm, công an phường đã hướng dẫn ông lên quận làm lại giấy tờ.

“Tôi không muốn kiện tụng các con, chỉ cần chúng cho một số tiền để về nuôi mẹ già nhưng cũng không được. Tôi đành khởi kiện ra tòa nhờ pháp luật can thiệp, bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho mình. Bây giờ, tôi giữ xe cho một khách sạn để chờ ngày ra tòa” - ông Q. thở dài.