Có bắt được nếu Trịnh Xuân Thanh trốn sang Đức, Canada?

Ngày 17-9, liên quan tới thông tin cho rằng bị can Trịnh Xuân Thanh đang trốn ở Đức có thể gây khó khăn cho công tác bắt giữ, dẫn độ, trả lời Báo Người Lao Động, Thiếu tướng Trần Thế Quân, Phó Cục trưởng Cục Pháp chế và Cải cách hành chính tư pháp (Bộ Công an), cho biết hiện nay Việt Nam và CHLB Đức chưa ký hiệp ước dẫn độ nên giả sử Trịnh Xuân Thanh trốn ở đây thì sẽ gặp những khó khăn nhất định.

Trịnh Xuân Thanh đang bị Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an truy nã toàn quốc và quốc tế

Theo Thiếu tướng Quân, dù chưa kí kết riêng với nhau nhưng hai quốc gia vẫn có thể áp dụng các Điều ước quốc tế liên quan mà cả hai quốc gia là thành viên. Khi đó, vấn đề dẫn độ tội phạm có thể được thực hiện theo sự thoả thuận giữa hai chính phủ, trên cơ sở nguyên tắc có đi có lại nhưng không trái với pháp luật Việt Nam, pháp luật quốc tế và tập quán quốc tế.

Trả lời câu hỏi giả sử Trịnh Xuân Thanh trốn sang Canada hoặc một vài quốc gia khác không tham gia ký kết hiệp ước dẫn độ thì có thể truy bắt được không, Thiếu tướng Trần Thế Quân cho biết việc bắt giữ sẽ trở nên khó khăn hơn rất nhiều song không hẳn là bế tắc. Trong trường hợp đó, sẽ có thể vận dụng quan hệ ngoại giao giữa hai nước, bàn bạc, thương lượng cụ thể. “Dĩ nhiên, sẽ khó khăn hơn rất nhiều vì trong thực tế, nhiều quốc gia cũng không dễ dàng dẫn độ được tội phạm từ Canada về nước”- Thiếu tướng Quân nói.

Trong khi đó, luật sư Nguyễn Anh Thơm (Trưởng Văn phòng Luật sư Nguyễn Anh, Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho rằng giả sử trong trường hợp ông Trịnh Xuân Thanh bị Interpol (Cảnh sát Hình sự quốc tế) bắt giữ theo yêu cầu của Việt Nam tại Đức thì việc dẫn độ được thực hiện trên cơ sở thỏa thuận ngoại giao, Công ước Liên hợp quốc về chống tham nhũng 2003 vì hiện giữa Việt Nam và Đức chưa có Hiệp định về dẫn độ và Hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự. Trình tự thủ tục dẫn độ ông Trịnh Xuân Thanh được áp dụng theo Luật dẫn độ của Nhà nước Đức trên cơ sở đề nghị của Chính phủ Việt Nam. Về nguyên tắc chung trong việc dẫn độ tội phạm theo luật pháp quốc tế sẽ không dẫn tới việc kết án tử hình người bị dẫn độ về quốc gia bị xét xử.

Luật sư Nguyễn Anh Thơm cho biết sau khi Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an ra quyết định truy nã toàn quốc và truy nã quốc tế đối với Trịnh Xuân Thanh, nếu có căn cứ xác định ông Thanh đã bỏ trốn ra ngoài lãnh thổ Việt Nam thì sẽ gửi Lệnh truy nã này đến Văn phòng Interpol Việt Nam (C55) trực thuộc Tổng cục Cảnh sát.

Văn phòng Interpol Việt Nam sẽ đề nghị Ban Tổng thư ký tổ chức Interpol ra quyết định truy nã quốc tế ông Trịnh Xuân Thanh. Theo các nguyên tắc hoạt động của Interpol, dẫn độ tội phạm được thực hiện theo các Điều ước quốc tế đa phương hoặc song phương nhưng trình tự, thủ tục dẫn độ tội phạm lại tuân theo quy định của pháp luật quốc gia được yêu cầu dẫn độ và pháp luật quốc gia yêu cầu dẫn độ.

Nếu ông Trịnh Xuân Thanh bị bắt giữ theo Lệnh truy nã quốc tế của Interopl Việt Nam tại một quốc gia trên Thế giới thì sẽ phải được thực hiện việc dẫn độ theo qui định của pháp luật nước sở tại trên cơ sở yêu cầu dẫn độ của Bộ Công an Việt Nam.

Việc dẫn độ theo yêu cầu của Việt Nam sẽ được căn cứ vào Công hàm đề nghị dẫn độ và Hồ sơ pháp lý liên quan đến hành vi phạm tội của ông Thanh tại Việt Nam như: Quyết định khởi tố vụ án hình sự, Quyết định khởi tố Bị can, Quyết định truy nã bị can, và các tài liệu, chứng cứ khác chứng minh hành vi phạm tội mà ông Trinh Xuân Thanh đã thực hiện.

Trên cơ sở yêu cầu dẫn độ của Công an Việt Nam, quốc gia bắt giữ ông Trịnh Xuân Thanh sẽ đưa ra xem xét yêu cầu dẫn độ bằng một phiên tòa hình sự hoặc một phiên họp theo qui định của pháp luật quốc gia. Tòa án quốc gia nơi bắt giữ ông Trịnh Xuân Thanh sẽ là Cơ quan ra Quyết định về việc dẫn độ về Việt Nam.