Dân Sài Gòn test IQ để làm gì?

Có vô số lý do khác thời gian gần đây, người ta đổ xô đến các trung tâm chuyên trắc nghiệm để test chỉ số IQ (đo chỉ số thông minh).

Tôi đi test IQ

Nghe giới thiệu khá nhiều về dịch vụ trên, thiệt tình, tôi cũng muốn biết mình là người như thế nào nên quyết định tìm đến Khoa Tâm lý Y học Bệnh viện Tâm thần TP. Đây đang được xem là nơi test IQ bài bản nhất. Thông thường, một người được đánh giá là thông minh khi chỉ số IQ trên 120, bị xem là chậm phát triển nếu IQ dưới 70 và từ 90-109 là ở mức trung bình. Một buổi trắc nghiệm có 13 tiểu test, mỗi tiểu test từ 15-30 câu trắc nghiệm về xử lý tình huống, tốc độ quan sát, kiến thức hiểu biết, tư duy hình tượng... Đến lượt mình, tôi thú nhận với chuyên viên test Huỳnh Bảo Anh rằng mình đã mất khả năng... tự tin. “Chẳng biết tôi có khả năng như trước đến giờ mình vẫn nghĩ hay không?”- tôi thành thật. Sau khi lắng nghe, chuyên viên Bảo Anh hướng dẫn tôi bước vào nội dung test, gồm 2 phần ngôn ngữ và thao tác... Gần 3 tiếng đồng hồ “vật vã” toát mồ hôi để quan sát, xếp hình vẽ rồi trả lời đủ thứ câu hỏi... để một tuần sau trở lại, tôi cũng biết được chỉ số thông minh của mình là... 80. Xem ra lưng chừng giữa mức trung bình và... chậm phát triển.

Bị người yêu chê “ngốc” bèn đi test

Vào cùng lượt với tôi là một thanh niên vừa mới tốt nghiệp Đại học Luật đi test theo yêu cầu của một công ty nước ngoài trước khi dự tuyển. Ngồi phía sau là một cặp vợ chồng trẻ dắt cô con gái vừa tròn 13 tuổi đang học trường chuyên bên quận 1. Người vợ kể rằng, gia đình cả hai bên ai cũng học đến cử nhân, tiến sĩ nên khi sinh ra cô con gái đầu lòng, cả vợ chồng đều đinh ninh con mình sẽ thừa hưởng gien của gia đình. Nhưng rồi sức học cô bé cứ đuối dần nên vợ chồng sinh ra lục đục và vội đưa con đi test chỉ số IQ để dễ bề “định liệu”... Đúng là có 1.001 lý do để người ta đi test IQ. Thậm chí muốn biết tâm tính của mình là người trầm lặng hay sôi động, tốt hay xấu, người ta cũng đi... test. Tại Trung tâm Tư vấn Tâm lý-Giáo dục và Tình yêu Hôn nhân Gia đình TP ở số 37 Nguyễn Thông, quận 3 tôi gặp một thanh niên trên dưới 30 tuổi, khá rụt rè khi nhờ các chuyên viên ở đây test thử xem mình là người như thế nào mà bị... người yêu bỏ. Người thanh niên kể rằng, trước khi chia tay anh, cô người yêu... cuối cùng có nói: “ Anh... ngốc lắm và lại còn thiếu... bản lĩnh đàn ông nữa”. Kết quả, sau gần ba tiếng trắc nghiệm, người thanh niên mới biết rằng mình bị “bệnh” ngộ nhận về bản thân. Có nghĩa là luôn ảo tưởng, cho rằng mình là người hoàn hảo, nhất là với... người yêu. “Test tâm tính rất hữu ích. Từ kết quả trắc nghiệm, người ta có thể phát hiện ra con người thật của mình thuộc loại tính cách, khí chất nào, tương ứng với kiểu thần kinh gì... Từ đó có những điều chỉnh thích hợp trong giao tiếp, ứng xử, tránh đi những ngộ nhận về bản thân mình, gây nên hậu quả xấu trong cuộc sống...”- thạc sĩ Nguyễn Tâm Hồng Thúy, Phó Khoa Tâm lý Y học Bệnh viện Tâm thần TP, nhìn nhận.

Dùng IQ để bổ sung thành tích

Lại có người xem đi test IQ để bổ sung vào “thành tích” của mình như trường hợp của ông P.N.T., giám đốc một công ty TNHH kinh doanh máy văn phòng trên đường 3 Tháng 2, phường 12, quận 10. Mỗi khi “lai rai” ông lại “bốc trời” rằng chỉ số thông minh của mình là 130, có giấy chứng nhận hẳn hoi. Hỏi ra thì bộ hồ sơ chứng nhận chỉ số IQ của ông do một trung tâm tư vấn nằm ở tận... ngoại thành cấp. Mà cũng chẳng biết ông có “mua” giấy này tương tự như 2 tấm bằng đại học của ông hay không?

Con số vô hồn...

Nếu như cách đây 2 năm tại TPHCM chỉ có 3-4 trung tâm giáo dục tư vấn có thực hiện dịch vụ trắc nghiệm trên thì hiện con số này đã lên đến trên 20 trung tâm. Những nơi được xem là có uy tín và chuyên môn cao là Khoa Tâm lý Y học Bệnh viện Tâm thần TP; Trung tâm Tư vấn Tâm lý - Giáo dục và Tình yêu Hôn nhân Gia đình TP; Trung tâm Tư vấn Học đường thuộc Hội Khoa học Tâm lý Giáo dục TP tại 32C Trương Định, quận 3... Chi phí cho một ca trắc nghiệm dao động từ 75.000-100.000 đồng, tùy theo ca và nơi thực hiện. Ông Phan Thúc Xán, Giám đốc Trung tâm Tư vấn Hướng nghiệp Tâm lý Giáo dục trẻ (đường Bùi Đình Túy, phường 24, quận Bình Thạnh), thừa nhận để tìm được chuyên viên làm công tác tư vấn, trắc nghiệm IQ thật không đơn giản vì ở TP chỉ có một số ít người có tay nghề, kinh nghiệm. Bởi vì nếu “đo” không bảo đảm, dẫn đến... “nhầm lẫn” sẽ gây tác hại không nhỏ về nhiều mặt cho khách hàng không kém gì các căn bệnh khác.

“IQ chỉ là một con số vô hồn, không thể căn cứ vào đó để đánh giá vào khả năng, năng lực của một người và nhất là căn cứ vào đó để nuôi “ảo tưởng” về mức độ thành đạt của người nào đó trong công việc, trong cuộc sống... Có nhiều người chỉ số thông minh thấp nhưng lại có khả năng ứng xử, giao tiếp tốt nên thành công trong mọi lĩnh vực cũng như ngược lại. Không phải chỉ số đáp án cuối cùng là quan trọng mà chính trong quá trình trắc nghiệm từng phần, tâm tính, khả năng của người đi test được bộc lộ rõ để các chuyên viên tâm lý căn cứ vào đó mà có hướng hỗ trợ, tư vấn thích hợp”- thạc sĩ Nguyễn Tâm Hồng Thúy khẳng định.