Khó xử lý tín dụng “đen”

* Phóng viên: Ông nhìn nhận thế nào trước tình trạng tín dụng “đen” thi nhau vỡ trong thời gian gần đây?

- Ông Đỗ Kim Tuyến: Khó khăn về kinh tế tác động đến tình hình tội phạm rất phức tạp, trong đó cả tội phạm hình sự và tội phạm kinh tế. Theo thống kê, trong 9 tháng qua đã có 60 vụ do vay mượn dẫn đến vỡ nợ. Nguyên nhân chủ yếu là do đầu tư vào thị trường bất động sản, chứng khoán, vàng… bị thất bại.

Lực lượng công an đang tiến hành thống kê, đưa ra một số giải pháp kiến nghị với Chính phủ, nhất là liên quan đến hành lang pháp lý, quy định của pháp luật. Theo quy định Luật Hình sự, vay mượn dạng tín dụng “đen” lãi suất phải gấp 10 lần lãi suất cho vay của ngân hàng (tới 140%) thì mới xử lý hình sự. Còn dưới mức ấy thì xử lý hành chính. Nhưng quy định về xử lý hành chính về vay mượn trong dân lại chưa có quy định cụ thể.

* Như vậy, các vụ vỡ nợ tín dụng “đen” rất khó xử lý nghiêm để có tính răn đe?

- Những vụ xử lý được là những vụ đã vận dụng vào quy định về lừa đảo; lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Thời gian qua, ngành công an đang tập hợp các tài liệu này kiến nghị với liên ngành Trung ương và liên ngành Trung ương cũng đang nghiên cứu để xây dựng một thông tư hướng dẫn việc điều tra, xử lý dạng tội phạm này.

* Về pháp lý, người cho vay nặng lãi vừa là người bị hại vừa là người vi phạm, vậy sẽ xử lý thế nào?

- Vấn đề này phải tiếp tục kiểm tra, đánh giá để có hướng xử lý phù hợp với thực tiễn. Còn theo quy định hiện hành, người cho vay không sai, vì cho vay lãi suất trên 140% thì mới bị xem là vi phạm, còn dưới mức đó không xử lý hình sự được. Nếu không khéo lại hình sự hóa là rất phức tạp. Vì vậy, xử lý phải tùy từng vụ, chứ không thể gộp chung vào được.

* Người cho vay tín dụng “đen” thường ngại trình báo vì hy vọng còn vớt vát. Điều này khiến tình hình thêm phức tạp?

- Đúng là có tình trạng người dân  không muốn tố cáo ra cơ quan chức năng để bằng cách nào đó thu nợ, thu một phần tài sản; bởi khi xảy ra vỡ nợ, việc thu hồi khó hơn. Tôi nghĩ người dân khi cho vay phải hết sức chú ý đến thực trạng như vậy để chủ động phòng ngừa. Khi phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật phải chủ động trình báo với công an để xử lý sớm.

* Ông đánh giá thế nào về vai trò của chính quyền và công an địa phương đối với tín dụng “đen”?

- Cái này khó nói vì khi người dân vay hay cho vay có báo chính quyền đâu.

* Theo ông, thiệt hại từ hoạt động tín dụng “đen” vỡ trong thời gian qua khoảng bao nhiêu tỉ đồng?

- Hiện chúng tôi đang cho tổng hợp số liệu. Nhưng bước đầu có thể tới 500 tỉ đồng và tập trung ở khoảng 10 địa phương.