Liên tiếp bị kiện vì khai thác "lậu" phim

TAND TP HCM vừa có phán quyết về 2 vụ tranh chấp bản quyền khai thác giữa nguyên đơn là Công ty Cổ phần Truyền thông TK-L và bị đơn là Công ty Cổ phần VNG.

Thu trên 5 tỉ đồng quảng cáo cho mỗi tập phim?

Ở vụ án thứ nhất, Công ty TK-L gửi đơn ngày 26-7-2019, khởi kiện Công ty VNG tự ý sao chép, lưu trữ, khai thác bộ phim truyền hình của Thái Lan "The Leaves - Chiếc lá cuốn bay" dưới hình thức đăng tải trực tiếp lên trang điện tử Zing TV (tên miền https://tv.zing.vn/ - thuộc quyền quản lý, sở hữu của Công ty VNG). Công ty TK-L cho biết đơn vị đã mua độc quyền phát sóng bộ phim này từ Công ty TNHH ONE 31 của Thái Lan.

Cũng theo nguyên đơn, mục đích Công ty VNG đăng tải trái phép bộ phim "Chiếc lá cuốn bay" là thu tiền quảng cáo từ các nhãn hàng. Dựa vào giá dịch vụ quảng cáo công khai trên website https://tv.zing.vn/ và số lượt truy cập, nguyên đơn cho rằng Công ty VNG đã thu trung bình 5,1 tỉ đồng tiền quảng cáo cho mỗi tập phim "Chiếc lá cuốn bay" chiếu lậu.

Cả hai vụ án, tòa đều tuyên Công ty VNG thua kiện

Tại phiên tòa sơ thẩm bắt đầu từ ngày 7-9-2022, nguyên đơn dẫn chứng phim "Chiếc lá cuốn bay" là đối tượng được bảo hộ quyền tác giả theo Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005. Từ đó, yêu cầu bị đơn bồi thường 949,48 triệu đồng (trong đó 829,48 triệu đồng được HĐXX xác nhận là chi phí mà Công ty TK-L phải trả cho Công ty TNHH ONE 31 theo thỏa thuận để được cấp độc quyền bộ phim tại Việt Nam; số tiền còn lại là chi phí thuê luật sư).

Ngày 15-9-2022, tuyên án vụ tranh chấp, TAND TP HCM xác định đây là tranh chấp kinh doanh thương mại về quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng. HĐXX nhận định có đủ tài liệu chứng minh Công ty TNHH ONE 31 đã cấp độc quyền phát sóng bộ phim "Chiếc lá cuốn bay" tại Việt Nam cho Công ty TK-L trong vòng 2 năm, tính từ ngày 22-7-2019. Do đó, tòa án nhận định Công ty VNG đã xâm phạm quyền độc quyền phân phối, phát sóng bộ phim này của nguyên đơn tại thời điểm khởi kiện.

Tòa chấp nhận yêu cầu buộc bị đơn bồi thường nguyên đơn số tiền 949,48 triệu đồng. Đồng thời, chấp nhận yêu cầu buộc bị đơn xin lỗi cải chính công khai, cam kết không tái phạm hành vi vi phạm quyền sở hữu trí tuệ đối với các tác phẩm khai thác độc quyền của Công ty TK-L.

"Do người dùng mạng xã hội…" (!?)

Một thời gian ngắn sau lần khởi kiện vụ tranh chấp thứ nhất, tháng 2-2020, Công ty TK-L khởi kiện vụ án tương tự mà bị đơn tiếp tục là Công ty VNG. Theo đó, Công ty VNG bị tố khai thác trái phép 3 bộ phim truyền hình Trung Quốc mà nguyên đơn đã mua độc quyền phát sóng tại Việt Nam từ một đơn vị phân phối ở Trung Quốc là Công ty Sea Yuen Limited .

Ba bộ phim gồm: "The Story of Minglan - Minh Lan truyện", "Princess silver - Bạch Phát Vương Phi", "Legend of the Phoenix - Phượng Dịch", được đăng tải trên trang mạng xã hội Zing TV.

Tại phiên xét xử sơ thẩm ngày 23-8-2022, nguyên đơn yêu cầu Công ty VNG bồi thường số tiền thiệt hại hơn 14,3 tỉ đồng, bao gồm hơn 14,2 tỉ đồng căn cứ theo giá trị hợp đồng chuyển nhượng để khai thác độc quyền 3 bộ phim và 100 triệu đồng chi phí thuê luật sư. Công ty TK-L còn yêu cầu bị đơn phải xin lỗi công khai trên 3 tờ báo trong 3 số liên tiếp.

Theo nguyên đơn, Công ty VNG thu trung bình 5,1 tỉ đồng tiền quảng cáo cho mỗi tập phim “Chiếc lá cuốn bay” chiếu lậu

Về phía bị đơn, Công ty VNG khẳng định không vi phạm bản quyền. Đơn vị này phân trần đã thiết lập website https://tv.zing.vn/ theo mô hình mạng xã hội, 3 bộ phim truyền hình bị tố cáo chiếu lậu là do người dùng mạng xã hội đăng tải. Về mặt quản lý, Công ty VNG không có trách nhiệm rà soát và bảo đảm về bản quyền của nội dung do người dùng Zing TV đưa lên.

Luật sư của bị đơn nói thêm đặc thù mạng xã hội là môi trường chia sẻ thông tin rất lớn, khó kiểm soát một cách triệt để. Mặt khác, Công ty TK-L không phải là chủ thể quyền sở hữu trí tuệ và không được chuyển giao quyền khởi kiện từ chủ sở hữu. Do đó, Công ty TK-L không có quyền khởi kiện. Phía bị đơn cũng cho rằng 3 bộ phim này là phim nhập khẩu không nhằm mục đích kinh doanh, không đem lại lợi ích thì không phát sinh thiệt hại. Hơn nữa, nguyên đơn cũng không chứng minh được tổn thất về tài sản.

Ngày 29-9-2022, tuyên án sơ thẩm, HĐXX nhận định vụ án là tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ. Công ty TK-L không tranh chấp quyền sở hữu 3 bộ phim mà tranh chấp với Công ty VNG về quyền khai thác các bộ phim này trên lãnh thổ Việt Nam.

Từ những căn cứ khác, HĐXX cấp sơ thẩm tuyên Công ty VNG vi phạm về khai thác bản quyền (độc quyền trình chiếu tại Việt Nam) của Công ty TK-L. Theo HĐXX, dù Công ty VNG có chứng minh được người dùng mạng xã hội đã đưa 3 bộ phim này lên website thuộc sở hữu của đơn vị thì Công ty VNG cũng phải chịu trách nhiệm về việc vi phạm độc quyền phát sóng. Công ty VNG phải bồi thường hơn 14,3 tỉ đồng (trả một lần) cho nguyên đơn. Phán quyết này cũng là đề nghị của đại diện VKSND TP HCM tại phiên xét xử.