Ngày 9-4, TAND Tối cao cho biết vừa ban hành quyết định kháng nghị giám đốc thẩm (GĐT) đối với quyết định GĐT số 08/2017/HS-GĐT ngày 10-2-2017 của Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại TP HCM.
Theo đó, TAND Tối cao đề nghị Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao xét xử GĐT hủy Quyết định GĐT số 08/2017/HS-GĐT đối với ông Nguyễn Văn Thành (SN 1958, ngụ quận 5, TP HCM) để xét xử lại theo quy định của pháp luật. Đồng thời, TAND Tối cao cũng tạm đình chỉ chấp hành quyết định GĐT số 08/2017/HS-GĐT đối với ông Thành.
Từ lô hàng 2,7 tỉ đồng
Ngày 19-3-2013, Đội Cảnh sát điều tra về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ Công an huyện Bình Chánh (TP HCM) kiểm tra hoạt động kinh doanh của hộ kinh doanh Trường Thành thì phát hiện trong kho có 12 tổ máy phát điện đã qua sử dụng. Toàn bộ số hàng này ông Thành khai nhận là mua lại của người khác để bán kiếm lời, không có hóa đơn chứng từ. Công an huyện Bình Chánh đã niêm phong, tạm giữ 12 tổ máy phát điện và lập hồ sơ theo thẩm quyền.
Theo hội đồng định giá thì 12 tổ máy phát điện này trị giá tổng cộng 2,7 tỉ đồng.
Quá trình điều tra xác định, hộ kinh doanh Trường Thành được cấp giấy chứng nhận kinh doanh "Mua bán máy nông ngư cơ và phụ tùng" vào năm 2001. Sau đó, doanh nghiệp này đăng ký lại ngành nghề kinh doanh, bổ sung "Cho thuê máy móc thiết bị xây dựng, máy phát điện và búa rung". Từ năm 2016 đến thời điểm bị kiểm tra, ông Thành đã nhiều lần mua bán máy phát điện và búa rung. Tổng cộng, ông Thành đã bán 17 tổ máy phát điện có tổng trị giá gần 2,9 tỉ đồng.
Việc làm này của ông Thành được xác định là vi phạm pháp luật nên VKSND huyện Bình Chánh đã truy tố ông Thành tội "Kinh doanh trái phép" đối với những tổ máy phát điện mà ông Thành đã bán và bị bắt quả tang.
Xử sơ thẩm vào năm 2015, TAND huyện Bình Chánh tuyên phạt ông Thành 12 tháng tù nhưng cho hưởng án treo về tội "Kinh doanh trái phép". TAND huyện Bình Chánh đã tuyên trả lại 12 máy phát điện cho ông Thành.
Sau khi bản án được tuyên, ông Thành không kháng cáo. Tuy nhiên, VKSND huyện Bình Chánh kháng nghị đề nghị TAND TP HCM xử phúc thẩm theo hướng tịch thu, sung quỹ nhà nước 12 tổ máy phát điện đang bị tạm giữ.
Xử phúc thẩm, TAND TP HCM đã bác kháng nghị của VKSND huyện Bình Chánh về việc tịch thu 12 tổ máy phát điện. Tòa phúc thẩm đã giữ nguyên bản án sơ thẩm về tội danh, hình phạt đối với ông Thành.
Sau khi TAND TP HCM xử phúc thẩm, ông Thành có đơn đề nghị kháng nghị đối với bản án phúc thẩm và bản án sơ thẩm vì cho rằng mình bị oan.
Sau đó, VKSND Cấp cao tại TP HCM đã kháng nghị GĐT đối với bản án hình sự mà TAND TP HCM và TAND huyện Bình Chánh đã tuyên trước đó. Kháng nghị của VKSND Cấp cao tại TP HCM đề nghị Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại TP HCM xét xử GĐT theo hướng hủy 2 bản án và đình chỉ vụ án.
Từ kháng nghị này, Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại TP HCM đã tuyên hủy 2 bản án mà tòa sơ thẩm và phúc thẩm đã tuyên. Đồng thời, Ủy ban Thẩm phán đã đình chỉ vụ án với lý do hành vi mua bán 17 tổ máy phát điện của ông Thành không cấu thành tội "Kinh doanh trái phép". Bên cạnh đó, Ủy ban Thẩm phán còn cho rằng các cơ quan tiến hành tố tụng cấp sơ thẩm truy tố, xét xử đối với ông Thành là không có căn cứ pháp luật.
Ông Nguyễn Văn Thành đang bị tạm đình chỉ chấp hành quyết định giám đốc thẩm
Có hành vi phạm tội!
Quyết định kháng nghị dẫn chứng các tài liệu và chứng cứ có trong hồ sơ vụ án thể hiện tại thời điểm công an kiểm tra thì hành vi xuất bán 17 tổ máy phát điện của ông Thành không có trong nội dung đăng ký kinh doanh. Đồng thời, ông Thành không cung cấp được hóa đơn chứng từ mua bán 17 tổ máy khi cơ quan công an yêu cầu. Việc tòa án 2 cấp kết án ông Thành về tội "Kinh doanh trái phép" là có căn cứ.
Quyết định GĐT nhận định hoạt động kinh doanh 17 tổ máy phát điện không thuộc ngành nghề cấm kinh doanh và không thuộc ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Tại thời điểm bị phát hiện và xét xử thì hộ kinh doanh Trường Thành đã xuất hóa đơn đối với 17 tổ máy phát điện nên ông Thành không phạm tội kinh doanh trái phép.
Tuy nhiên, TAND Tối cao cho rằng nhận định này là không đúng bởi vì theo các quy định của Chính phủ hướng dẫn thì doanh nghiệp có quyền chủ động lựa chọn ngành nghề kinh doanh và chủ động đăng ký kinh doanh mà không cần xin phép cơ quan có thẩm quyền về những ngành nghề muốn kinh doanh. Tuy nhiên, về trình tự, thủ tục, doanh nghiệp phải tuân theo một số quy định. Khi bổ sung, thay đổi ngành nghề kinh doanh doanh nghiệp phải gửi thông báo đến Phòng Đăng ký kinh doanh nơi doanh nghiệp đăng ký theo quy định tại Điều 34 Nghị định số 43/2010/NĐ-CP.
Ngoài ra, quyết định GĐT còn cho rằng điều 7 Luật Doanh nghiệp năm 2014 quy định doanh nghiệp có quyền tự do kinh doanh những ngành, nghề mà luật không cấm. Tuy nhiên, quy định này cần được hiểu là doanh nghiệp có quyền tự do lựa chọn ngành nghề để kinh doanh sau đó doanh nghiệp phải kê khai đăng ký kinh doanh theo đúng trình tự, thủ tục.
Như vậy, tại thời điểm tòa án cấp sơ thẩm xét xử thì chưa công bố Bộ Luật Hình sự (BLHS) năm 2015. Theo quy định tại Nghị quyết số 109/2015/QH13 và Nghị quyết 144/2016/QH13 của Quốc hội hướng dẫn thi hành BLHS năm 2015 thì hành vi phạm tội trong đó có hành vi kinh doanh trái phép được phát hiện, điều tra, truy tố và xét xử trước ngày BLHS năm 2015 công bố thì vẫn phải áp dụng các quy định của BLHS năm 1999. Do đó, việc TAND cấp sơ thẩm và phúc thẩm kết án ông Thành về tội "Kinh doanh trái phép" theo điều 159 BLHS là có căn cứ.
Có thể miễn trách nhiệm hình sự
Trong vụ án này, mặc dù hành vi bán 17 tổ máy phát điện của ông Thành không có giấy phép đăng ký kinh doanh nhưng tại thời điểm truy tố, xét xử thì việc mua bán này có xuất hóa đơn giá trị gia tăng, khai báo, nộp thuế và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật. Theo TAND Tối cao, do có sự thay đổi chính sách hình sự, hành vi kinh doanh trái phép không còn nguy hiểm cho xã hội và BLHS năm 2015 không còn quy định tội danh này nên có thể xem xét miễn trách nhiệm hình sự cho ông Thành theo quy định tại điều 29 BLHS 2015.
Bình luận (0)