"Ngựa quen đường cũ", hai người vận chuyển hàng cấm vẫn thoát án tù

Cơ quan tiến hành tố tụng các cấp vừa rút kinh nghiệm về vụ án Lê Thị Ánh Thủy và Đào Duy Vũ, cùng phạm tội "Vận chuyển hàng cấm".

Theo hồ sơ, một người phụ nữ (không rõ lai lịch) thuê Thủy vận chuyển 5.000 bao thuốc lá. Trước đó, Thủy thuê Vũ lái xe chở hàng hóa, hành khách. Trong quá trình vận chuyển, công an phát hiện, bắt quả tang và thu giữ 5.000 bao thuốc lá cùng nhiều hàng hóa trên ô tô của Thủy, do Vũ điều khiển. Kết quả giám định chỉ rõ số thuốc lá trên có xuất xứ từ nước ngoài (thuộc danh mục hàng cấm).

Tòa án sơ thẩm kết luận hai bị cáo cùng phạm tội "Vận chuyển hàng cấm". HĐXX sơ thẩm buộc Thủy nộp phạt 308 triệu đồng, Vũ nộp phạt 304 triệu đồng. Bản án phúc thẩm giữ nguyên hình phạt như trên. Nhận thấy phần hình phạt trong hai bản án chưa thỏa đáng, cơ quan công tố kháng nghị giám đốc thẩm, đề nghị hủy cả bản án sơ thẩm lẫn phúc thẩm về phần hình phạt đối với hai bị cáo.

Quyết định giám đốc thẩm đã chấp nhận nội dung kháng nghị, hủy hai bản án về phần hình phạt đối với hai bị cáo, giao tòa sơ thẩm xét xử lại theo hướng không áp dụng Điều 54, Bộ Luật Hình sự 2015 (quy định việc quyết định hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt được áp dụng) trong quá trình lượng hình. Theo quyết định giám đốc thẩm, cơ quan xét xử cáo buộc hai bị cáo phạm tội "Vận chuyển hàng cấm" là có căn cứ. Tội danh này có khung hình phạt từ 5-10 năm tù nhưng hai cấp xét xử đều áp dụng Điều 54, Bộ Luật Hình sự 2015, xử phạt hai bị cáo dưới khung hình phạt và tuyên hình phạt tiền là chưa đúng quy định pháp luật. Bởi vì, hai bị cáo đều có tiền sự, nhiều lần bị xử lý hành chính về hành vi vi phạm trật tự quản lý kinh doanh và gian lận thương mại nhà nước. Sau đó, cả hai tiếp tục phạm tội với hành vi nguy hiểm hơn so với những lần phạm tội trước. Do đó, tòa án không thể xem xét tình tiết ăn năn, hối cải khi kết luận hình phạt. Các bị cáo chỉ đủ điều kiện áp dụng một tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, đó là thành khẩn khai báo (theo Khoản 1, Điều 51, Bộ Luật Hình sự 2015).

Việc hai cấp tòa viện dẫn Điều 54, Bộ Luật Hình sự 2015 để xét xử hai bị cáo dưới khung hình phạt và áp dụng hình phạt tiền là không đúng quy định, không nghiêm minh.