Minh họa: NGUYỄN TÀI
Lúng túng trong việc định tội
Hình sự hóa quan hệ dân sự
Toàn bộ số tiền (7,8 tỉ đồng) mà cả CQĐT và VKSND tỉnh Đồng Tháp dùng làm căn cứ buộc tội Phan Ngọc Nu tập trung vào 2 nhóm người (cho vay) sau:
Nhóm thứ 2, gồm 2 người với tổng số tiền 2 tỉ đồng. Căn cứ vào lời khai của những người này, trong khoảng thời gian từ lúc cho Nu vay đến khi khởi tố vụ án, họ đã nhận tiền lời (lãi suất từ 4,5% đến 6%/tháng) tổng cộng hơn 2 tỉ đồng. Khi không còn khả năng trả lãi nữa, Phan Ngọc Nu đã chủ động trả nợ theo phương thức thỏa thuận cấn trừ tài sản.
Theo kết luận của cáo trạng, “trước khi khởi tố vụ án, Phan Ngọc Nu đã thương lượng, khắc phục được cho 4 người với số tiền 5,8 tỉ đồng, còn lại 2 người với số tiền 2 tỉ đồng thì trong giai đoạn điều tra Phan Ngọc Nu và người thân đã chuyển giao tài sản và nộp thêm tiền mặt bồi thường xong…”, “việc giao nhận tài sản cấn trừ nợ là do các bên tự thỏa thuận và đã chuyển quyền sở hữu xong”.
Như vậy, với thực tế là bị cáo đã trả hết tiền vay, cả CQĐT và VKSND tỉnh Đồng Tháp đều đã lúng túng trong việc buộc Phan Ngọc Nu phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Đây chính là một điển hình của việc hình sự hóa quan hệ dân sự.
Không phạm tội Theo luật sư Nguyễn Mạnh Dũng (Đoàn Luật sư TPHCM), để xác định hành vi phạm tội đối với các tội phạm có tính chất chiếm đoạt, nhất thiết phải chứng minh có thủ đoạn gian dối và có ý thức chiếm đoạt. Phan Ngọc Nu chủ động và tự nguyện đem tài sản của mình ra trả nợ trước khi khởi tố vụ án và đã trả nợ xong, tức không có ý thức chiếm đoạt tài sản. Việc CQĐT cũng như VKSND xem thỏa thuận trả nợ giữa các bên là hành vi “khắc phục hậu quả” là có sự nhầm lẫn nghiêm trọng, không phân biệt được vấn đề thực hiện nghĩa vụ trả nợ trong quan hệ dân sự với hành vi khắc phục hậu quả trong vụ án hình sự. Còn theo luật sư Nguyễn Tấn Hải (Đoàn Luật sư TPHCM), cấu thành cơ bản của tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại điều 139 BLHS được mô tả là: “bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác…”. Tức là, chỉ được xem là thủ đoạn gian dối nếu như việc gian dối đó nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản. Còn nếu việc gian dối đó không có yếu tố chiếm đoạt thì việc nói dối (nếu có) cũng không phải là thủ đoạn gian dối theo đúng nghĩa của cấu thành cơ bản mà điều luật đã quy định. |
Bình luận (0)