Vụ án Ethanol Phú Thọ: Định hướng giao thầu cho Trịnh Xuân Thanh?

Ngày 8-3, TAND TP Hà Nội đã mở phiên xét xử ông Đinh La Thăng (nguyên Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Dầu khí Việt Nam - PVN); Trịnh Xuân Thanh (nguyên Chủ tịch HĐQT Tổng Giám đốc Tổng Công ty CP Xây lắp Dầu khí Việt Nam - PVC) và Trần Thị Bình (nguyên Phó Tổng Giám đốc PVN) cùng 9 người khác trong vụ án xảy ra tại dự án Nhà máy Nhiên liệu sinh học Phú Thọ (Ethanol Phú Thọ).

Phủ nhận tội danh

Theo hồ sơ vụ án, năm 2007, 3 đơn vị thuộc PVN thành lập Công ty CP Hóa dầu và Nhiên liệu sinh học dầu khí (PVB). Tháng 9-2008, PVB có quyết định phê duyệt hồ sơ mời sơ tuyển gói thầu TK05 xây dựng nhà máy sản xuất Ethanol nhiên liệu để sơ tuyển lựa chọn nhà thầu. Cũng trong tháng 9-2008, Trịnh Xuân Thanh đã ký văn bản gửi PVB đề nghị hạ một số tiêu chí đánh giá về năng lực kỹ thuật, năng lực tài chính, kinh nghiệm nhà thầu nhưng không được chấp thuận. Tiếp đó, PVC đã thành lập liên danh PVC - Alfa Laval - Delta-T để nộp hồ sơ dự tuyển gói thầu này.

Tại thời điểm đóng hồ sơ sơ tuyển, liên danh PVC - Alfa Laval - Delta-T chưa đạt các tiêu chí về năng lực kỹ thuật, năng lực tư vấn... Tuy nhiên, ông Đinh La Thăng đã chủ trì nhiều cuộc họp để định hướng việc giao thầu cho PVC theo như đề nghị của Trịnh Xuân Thanh. Do không đủ năng lực nên dự án chậm tiến độ. Đến tháng 3-2013, PVC đã đơn phương dừng thi công, gây thiệt hại 543 tỉ đồng cho PVB.

Trả lời thẩm vấn tại phiên tòa, ông Đinh La Thăng cho rằng PVB không phải đơn vị thuộc hệ thống PVN nên ông không thể chỉ đạo, PVB cũng không có trách nhiệm thực hiện các nghị quyết của PVN. Bị cáo là trưởng ban chỉ đạo thực hiện dự án Ethanol Phú Thọ và ban chỉ đạo này chỉ có trách nhiệm đôn đốc tiến độ, đặt ra các mốc thời gian để chủ đầu tư là PVB phấn đấu hoàn thành.

Về mức giá xây dựng là 59 triệu USD, ông Đinh La Thăng cho biết đây là giá PVB đưa ra, ông và ban chỉ đạo không thể quyết định việc này vì nguyên tắc là không làm thay việc của chủ đầu tư. Ngoài ra, ông cũng không ép PVC phải tham gia đấu thầu và thực hiện dự án. "Do đó, tôi từng yêu cầu HĐQT của PVC phải họp, thống nhất tham gia dự án với giá của chủ đầu tư. Tôi không ép PVC, nguyên tắc là phải có lãi mới làm" - ông Đinh La Thăng nói.

Khi ông Thăng được cách ly, bị cáo Trịnh Xuân Thanh khai nếu không có văn bản của PVN, PVC sẽ không ký hợp đồng xây dựng dự án Ethanol Phú Thọ. Bị cáo này trình bày các thành viên trong HĐQT của PVC từng nói, với 59 triệu USD không làm được dự án, phải hơn 85 triệu USD. "Tôi báo cáo Tập đoàn PVN nhưng tập đoàn yêu cầu tôi kiểm điểm. Nếu không có chỉ đạo của PVN, chúng tôi sẽ không làm dự án đó" - ông Thanh nói.

Các bị cáo tại phiên tòa vào ngày 8-3. Ảnh: MINH HOA

Bất ngờ chỉ định thầu

Về việc liên danh của PVC sau đó dừng thi công năm 2013, Trịnh Xuân Thanh phủ nhận đây là trách nhiệm của mình hoặc các bị cáo khác thuộc PVC. "Mọi người ở đây chỉ làm thuê thôi, các đơn vị góp vốn vào PVB là ngân hàng, PVOil... Họ thấy dự án không hiệu quả nên nhân việc chúng tôi đòi tăng tiền, họ dừng lại luôn. Hợp đồng chìa khóa trao tay nên nếu chúng tôi không làm được phải chịu thiệt hại nhưng họ không cho" - bị cáo Thanh nói.

Tại phiên tòa, Lê Thành Thái - nguyên trưởng Phòng Kinh doanh PVB, thành viên tổ chuyên gia giúp việc đấu thầu - cho biết bản thân nghĩ rằng PVC chỉ phụ trách các công trình phụ trợ, còn phần chính là công ty nước ngoài nên không nghĩ là liên danh này lại không đủ năng lực. Bởi trước đó, các nhà thầu nước ngoài này đã từng thực hiện một dự án tương tự.

Nói về việc chỉ định thầu, theo bị cáo Thái, được tổng giám đốc PVB khi ấy là bị cáo Vũ Thanh Hà, định hướng phải chỉ định thầu cho liên danh của PVC. Việc đó là "không thể thay đổi được" và phải hoàn thành sớm.

Tiếp đến, bị cáo Vũ Thanh Hà cho biết trong khi PVB đang thực hiện các hoạt động tổ chức đấu thầu đã nhận được nhiều văn bản của PVN chỉ đạo giao cho PVC và liên doanh được chỉ định nhận gói thầu dự án.

"Ông Đinh La Thăng đã chỉ đạo giao cho PVC và cho liên doanh. Mặt khác, bị cáo đã tiếp cận nghị quyết của PVN ưu tiên giao việc cho PVC. Thời điểm đó, bị cáo nghĩ rằng chỉ định cho PVC là trách nhiệm và việc PVN giao chỉ định thầu là bằng văn bản công khai" - nguyên tổng giám đốc PVB khai.