Xử phúc thẩm vụ cố ý làm trái tại Ngân hàng Đông Á: Vụ án có bỏ lọt người?

Ngày 29-5, TAND Cấp cao tại TP HCM tiếp tục phiên xét xử phúc thẩm vụ cố ý làm trái tại Ngân hàng Đông Á (DAB). Sau khi kết thúc phần chất vấn các bị cáo Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ "nhôm", Chủ tịch HĐQT Công ty CP Xây dựng Bắc Nam 79), Trần Phương Bình (nguyên Tổng Giám đốc (TGĐ) DAB), đại diện VKS đã nhận định hành vi và đề nghị HĐXX xem xét tội trạng của từng bị cáo.

Trợ lý của ông Bình là ai?

Trong phần nhận định, đại diện VKSND Cấp cao tại TP HCM thực hành quyền công tố nói rằng từ đơn tố cáo của bà Nguyễn Thị Kim Xuyến (nguyên Phó TGĐ DAB) và các tài liệu, chứng cứ khác, xét thấy ông Phạm Văn Tân (nguyên Phó TGĐ DAB) là trợ lý đồng thời là cánh tay đắc lực cho ông Trần Phương Bình.

Chính ông Tân đã giúp sức tích cực cho ông Bình gây thiệt hại cho DAB số tiền 221 tỉ đồng không có khả năng thu hồi. Mặc dù hành vi của ông Tân quá rõ nhưng chưa bị xử lý hình sự, VKS đề nghị HĐXX xem xét kiến nghị trách nhiệm của ông Tân.

Trước đó, trong đơn tố cáo gửi các cơ quan chức năng, bà Xuyến cho biết từ năm 2004-2006, ông Tân làm Phó TGĐ phụ trách trực tiếp Phòng Kinh doanh - Nguồn vốn. Ông Bình đã cùng ông Tân và một số người khác trực tiếp đặt lệnh kinh doanh ngoại tệ (dưới dạng đầu cơ) FX, trực tiếp quyết định giá mua bán thao tác trên máy. Việc kinh doanh ngoại tệ FX có lãi lớn trong 2 năm 2005 và 2006. Tuy nhiên, sau đó do đánh giá sai xu hướng thị trường, việc kinh doanh ngoại tệ của ông Bình và ông Tân đã lỗ trên 24 triệu USD. Khi đó, ông Bình và ông Tân đã cố tình che giấu bằng cách nhập lượng ngoại tệ (USD) vào quỹ tiền mặt của ngân hàng bằng với lượng ngoại tệ đã bị lỗ ở nước ngoài. Các cơ quan chức năng đã kết luận ông Bình và ông Tân đã bán 24.993 lượng vàng SJC để lấy tiền mua số ngoại tệ trên.

Cũng theo tố cáo của bà Xuyến, năm 2008, ông Tân làm trợ lý cho ông Bình, trực tiếp vay tiền tại DAB để mua cổ phần các Công ty Sơn Trà Điện Ngọc, Công ty Thái An, Công ty Vĩnh Thái…, dùng các công ty này vay số tiền lớn của DAB để ông Bình trả nợ các khoản vay và sử dụng cho cá nhân. Ngoài ra, ông Tân ký các phiếu nộp tiền/phiếu thu khống để trả nợ các hợp đồng vay của các công ty trên và các khoản vay của cá nhân góp phần gây âm quỹ 1.072,8 tỉ đồng và trong khoản âm quỹ khác 359 tỉ đồng.

Tuy nhiên, các cơ quan tố tụng nhận định không thể khởi tố ông Tân về tội "Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng theo điều 165 Bộ Luật Hình sự 1999" do chính sách hình sự của Quốc hội về việc ban hành Bộ Luật Hình sự năm 2015 đã được sửa đổi, bổ sung năm 2017.

Bị cáo Trần Phương Bình tại phiên tòa ngày 29-5. Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Đề nghị bác toàn bộ kháng cáo

Tại phiên phúc thẩm, bà Xuyến khẳng định không hưởng lợi từ việc chi lãi ngoài. Chủ trương chi lãi ngoài là công khai nên bà được phân công chăm sóc các cá nhân, doanh nghiệp để "giữ chân" họ. Trong khi đó, bị cáo Phan Văn Anh Vũ liên tục kêu oan, cho rằng việc vay mượn 200 tỉ đồng từ ông Bình là giao dịch dân sự. Chính vì tin tưởng ông Bình nên Vũ ký vào giấy giao nhận tiền và tiền được chuyển vào tài khoản công ty chứ không phải tài khoản cá nhân Vũ. Bị cáo Trần Phương Bình thừa nhận toàn bộ hành vi, đồng thời xin chịu trách nhiệm dân sự thay cho các bị cáo dưới quyền (trừ bà Xuyến)…

Sau khi xem xét kháng cáo, các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ, các tình tiết được cho là mới, đại diện VKS đã đề nghị bác toàn bộ kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt của 17 bị cáo và kháng cáo kêu oan của Phan Văn Anh Vũ.

Cụ thể, bị cáo Bình với vai trò là người đứng đầu DAB, là đối tượng chính đã thực hiện các hành vi lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản; cố ý làm trái...; đã cùng các nhân viên và những người liên quan gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng cho DAB với tổng số tiền 3.608 tỉ đồng. Ông Bình kháng cáo yêu cầu không tính lãi các khoản tiền vay, vàng nhưng VKS cho rằng ngân hàng vẫn phải trả lãi nên không có cơ sở chấp nhận. Về việc ông Bình xin chịu trách nhiệm phần dân sự cho các bị cáo dưới quyền, VKS nhận định không có cơ sở xem xét vì các bị cáo phải chịu trách nhiệm liên đới bồi thường thiệt hại là đúng quy định pháp luật.

Đối với bị cáo Nguyễn Hồng Ánh (nguyên cán bộ điều tra Công an TP HCM) vay 2.000 lượng vàng nhưng đến thời hạn trả nợ không có tiền trả, Ánh bàn với Bình cho đảo nợ. Sau đó bằng nhiều chiêu trò, Ánh đã tất toán khống khoản vay 1.900 lượng vàng, Bình chỉ đạo cấp dưới lập phiếu thu khống 1.900 lượng vàng từ Ánh. Tổng cộng, bị cáo Ánh đã bàn bạc với bị cáo Bình gây thiệt hại cho DAB 53,5 tỉ đồng (tương đương 1.200 lượng vàng). Tòa án cấp sơ thẩm tuyên phạt 10 năm tù là chưa tương xứng với mức độ hành vi phạm tội. Sau khi tòa tuyên, gia đình ông Ánh đã tự nguyện khắc phục 500 triệu đồng, đây được xem là tình tiết mới nhưng so với tội trạng bị cáo đã gây ra, không thể xem xét giảm nhẹ hình phạt.

Đối với kháng cáo của các bị cáo khác nguyên là lãnh đạo các phòng nghiệp vụ, đại diện VKS nhận định các bị cáo bỏ qua các nguyên tắc tài chính kế toán, ngân hàng và gián tiếp tiếp tay cho bị cáo Bình, bị cáo Xuyến, gây thiệt hại hơn 3.600 tỉ đồng. Mức án mà tòa sơ thẩm đã tuyên từ 6-16 năm tù là đã xem xét tất cả các tình tiết giảm nhẹ.

Hôm nay, 30-5, phiên tòa tiếp tục.