Phát triển khoa học - công nghệ phải "nhanh, mạnh, bền vững"

Ngày 15-11, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo của Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ (KH-CN), đổi mới sáng tạo (ĐMST), chuyển đổi số (CĐS) và Đề án 06, chủ trì Phiên họp lần thứ 5 của Ban Chỉ đạo.

Công nghiệp công nghệ số đóng vai trò trụ cột

Tại phiên họp, Ban Chỉ đạo đã thảo luận, đánh giá kết quả thực hiện các nhiệm vụ phát triển KH-CN, ĐMST và CĐS quốc gia; kết quả thực hiện Đề án 06 (Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ CĐS quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030, ban hành theo Quyết định số 06/QĐ-TTg ngày 6-1-2022 của Thủ tướng); kết quả thực hiện cải cách hành chính thời gian qua và các nhiệm vụ trọng tâm đến hết năm 2025.

Thứ trưởng Bộ KH-CN Phạm Đức Long cho biết KH-CN, ĐMST, CĐS tiếp tục được triển khai mạnh mẽ, đạt nhiều kết quả quan trọng, đóng góp thiết thực vào phát triển kinh tế - xã hội.

Hiện nay, Việt Nam giữ vị trí 44/139 quốc gia về chỉ số ĐMST toàn cầu 2025; xếp tốp 13 thế giới về tốc độ internet; tỉ lệ phủ sóng 5G đạt 39,5%; hoàn thành hệ thống cáp quang đất liền dài 3.900 km kết nối Việt Nam - Singapore; nhiều dự án trung tâm dữ liệu AI đang triển khai. Ngành công nghiệp công nghệ số khẳng định vai trò trụ cột với doanh thu 10 tháng năm 2025 đạt hơn 4 triệu tỉ đồng (tăng 52,4% so với cùng kỳ), xuất khẩu sản phẩm số đạt 142 tỉ USD (tăng 27%).

Bên cạnh đó, xã hội số, công dân số được quan tâm khi có tới 132,4 triệu hồ sơ ngân hàng và 1,4 triệu hồ sơ khách hàng xác thực bằng căn cước gắn chip; 66,7% bệnh viện toàn quốc, 74% bệnh viện công tuyến tỉnh dùng bệnh án điện tử. VNeID hiện có 50 tiện ích, 1,5 triệu lượt truy cập/ngày.

Về những nhiệm vụ thời gian tới, Thứ trưởng Phạm Đức Long cho biết Bộ KH-CN sẽ xây dựng bộ chỉ số theo dõi, giám sát thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao về phát triển KH-CN, ĐMST, CĐS và Đề án 06. Cùng với đó, thực hiện hỗ trợ 6 thành phố trực thuộc Trung ương trong triển khai xây dựng Đề án đô thị thông minh.

Về công tác cải cách hành chính, ông Nguyễn Văn Hồi, Thứ trưởng Bộ Nội vụ, cho biết từ ngày 1-7 đến 30-10, 34 tỉnh, thành tiếp nhận 16 triệu hồ sơ, trong đó cấp xã xử lý 11,8 triệu hồ sơ (73,8%); đã giải quyết 13,3 triệu hồ sơ (83%), 90,8% đúng hoặc sớm hạn. Tuy nhiên, một số địa phương còn lúng túng trong phân cấp, thiếu công chức phù hợp, trung tâm hành chính công xa, xử lý trụ sở dôi dư khó khăn.

Về kinh phí, các báo cáo tại phiên họp cho biết đã bổ sung ngân sách cho phát triển KH-CN, ĐMST, CĐS trong năm 2025 khoảng 25.000 tỉ đồng; đã trình Quốc hội thông qua Nghị quyết về phương án phân bổ ngân sách Trung ương năm 2026, trong đó dự kiến dành khoảng 95.000 tỉ đồng cho lĩnh vực KH-CN.

Xây dựng Đề án đô thị thông minh

Kết luận phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận và biểu dương nỗ lực, cố gắng và kết quả đạt được của các bộ, ngành, địa phương thời gian qua. Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ rõ quyết tâm chính trị ở một số nơi chưa đủ mạnh, vẫn còn tâm lý e dè, sợ sai, sợ trách nhiệm khi xử lý các vấn đề mới, chưa dám làm, dám chịu trách nhiệm. Nhiều thể chế, cơ chế chính sách chậm được sửa đổi, cập nhật, chưa theo kịp yêu cầu của thực tiễn và tốc độ phát triển của công nghệ.

Về nhiệm vụ thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu hoàn thành dứt điểm các nhiệm vụ đã đề ra trong năm 2025, đặc biệt đối với việc triển khai các cơ sở dữ liệu; thực hiện giải quyết thủ tục hành chính toàn trình trên môi trường số, phải đạt 80% trong năm 2025; bố trí đủ nguồn lực về tài chính, nhân lực cho phát triển KH-CN, ĐMST, CĐS và Đề án 06.

Thủ tướng nêu rõ quan điểm: Phát triển KH-CN, ĐMST, CĐS nhanh, mạnh nhưng phải bền vững; phát triển sâu rộng nhưng phải bảo đảm an ninh, an toàn. Gắn liền với đó là chuyển đổi trạng thái từ thụ động tiếp nhận thủ tục hành chính sang chủ động, kiến tạo và phục vụ nhân dân, doanh nghiệp.

Trên tinh thần đó, Thủ tướng yêu cầu hoàn thiện thể chế phát triển KH-CN, ĐMST, CĐS theo hướng thông thoáng, kiến tạo, phát triển; hoàn thiện hạ tầng số thông suốt, hiện đại, dùng chung, đặc biệt là tại cơ sở, xã, phường, đặc khu; đẩy mạnh phong trào "Bình dân học vụ số"; phát huy vai trò của tổ công nghệ số cộng đồng, đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng người để thúc đẩy chuyển đổi số toàn dân.

Nhấn mạnh phải tiếp tục cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành rà soát, sửa đổi và thống nhất quy trình tái cấu trúc dịch vụ công trực tuyến để cắt giảm thành phần hồ sơ, tránh gây phiền hà cho người dân khi đã hoàn chỉnh về dữ liệu, hoàn thành trong tháng 11-2025. Bộ KH-CN trình cấp có thẩm quyền ban hành Đề án hỗ trợ phát triển các doanh nghiệp công nghệ số vươn ra toàn cầu, Đề án đầu tư năng lực cho các tổ chức nghiên cứu phát triển công lập; đôn đốc các nhà mạng phủ sóng 5G trên phạm vi toàn quốc, phải đạt 90% trong năm 2025.

Bộ Công an nghiên cứu, xây dựng các tiện ích hỗ trợ bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp trên VNeID. Bộ Xây dựng thành lập đoàn công tác hỗ trợ 6 thành phố trực thuộc Trung ương xây dựng Đề án đô thị thông minh, hoàn thành trong tháng 12-2025 và triển khai thực hiện từ năm 2026. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cùng các ngân hàng thương mại cần quyết liệt triển khai hiệu quả, đúng trọng tâm Chương trình tín dụng 500.000 tỉ đồng nhằm hỗ trợ phát triển hạ tầng chiến lược và công nghệ số...