Phép thử chống ngập sau trận mưa chiều 15-5

Đến sáng 16-5, người dân khu vực chợ Thủ Đức (các đường Võ Văn Ngân, Lê Văn Ninh, Kha Vạn Cân, Dương Văn Cam của TP Thủ Đức, TP HCM) vẫn nhắc nhiều đến trận mưa lớn nhất từ đầu năm đến nay.

Cống cũ bị rác bịt

Ông Văn Long (60 tuổi, ngụ đường Dương Văn Cam) cho biết chiều 15-5 trận mưa trên xuất hiện và chỉ 15 phút sau con đường trước nhà ông ngập rất sâu, hàng loạt phương tiện chết máy buộc chủ nhân phải dắt bộ. 

Còn theo bà Nguyễn Thị Hồng (61 tuổi, ngụ đường Võ Văn Ngân), cơn mưa lớn và gây ngập trên diện rộng hiếm thấy, thậm chí gần lút xe máy. "Mưa to cộng thêm khu vực chợ Thủ Đức nước chảy xiết khiến nhiều xe máy té nhào. Không hiểu sao công trình chống ngập mới khánh thành từ cuối tháng 4 nhưng ngập thì vẫn ngập?" - bà Hồng đặt câu hỏi.

Tại đường Võ Văn Ngân, nơi từng bị coi là "rốn ngập" của TP Thủ Đức, ghi nhận cho thấy sau khi trải qua ngập sâu thì nhiều đoạn vỉa hè bị bong tróc, vô số đất cát chảy trên mặt đường. 

Về nguyên nhân, báo cáo của UBND TP Thủ Đức cho hay trận mưa này khiến hệ thống thoát nước tại vòng xoay chợ Thủ Đức xuất hiện tình trạng bung nắp hầm ga. Nước từ hầm ga phun lên mặt đường gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông. Hệ thống thoát nước này thuộc "Dự án xây dựng hệ thống thoát nước đường Võ Văn Ngân", do Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng khu vực TP Thủ Đức làm chủ đầu tư.

Ông Lưu Văn Tấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển hạ tầng kỹ thuật TP Thủ Đức, thông tin nguyên nhân chủ yếu gây ngập ở các tuyến đường trên địa bàn là do cường độ mưa lớn tập trung trong thời gian ngắn. Kèm theo đó là hệ thống cống đã cũ, xuống cấp, hiệu quả thoát nước kém. Ngoài ra, lượng rác thải trôi che lấp bít miệng thu, hạn chế khả năng thu nước vào hệ thống cống nên nước chảy tràn trên mặt đường…

Lý giải về tình trạng khu vực chợ Thủ Đức vẫn ngập nặng dù hệ thống thoát nước trên đường Võ Văn Ngân vừa khánh thành cách đây không lâu, ông Tấn cho biết việc giải quyết giảm ngập cho khu vực là một kế hoạch tổng thể, bao gồm nhiều dự án cũng như công tác quản lý, vận hành…

Trong số này có dự án xây dựng hệ thống thoát nước đường Võ Văn Ngân, dự án cải tạo hệ thống thoát nước khu vực chợ Thủ Đức, xây dựng cống rạch Cầu Ngang để giải quyết "nút cổ chai". Ngoài ra còn cải tạo rạch Thủ Đức mà trước mắt là nạo vét khơi thông nhằm tăng khả năng lưu chứa và thoát nước; xây dựng trạm bơm kết hợp vận hành cống kiểm soát triều... Hiện tại, mới có hệ thống thoát nước đường Võ Văn Ngân hoàn thiện.

Chờ đợi nhiều dự án

Không riêng TP Thủ Đức, trận mưa trên gây ngập hàng loạt khu vực của TP HCM. Chỉ riêng những khu vực do Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật TP HCM (thuộc Sở Xây dựng) quản lý đã có 11 tuyến đường chìm trong nước. Cụ thể là các tuyến đường Nguyễn Văn Khối, Phan Huy Ích, Lê Văn Thọ, Phạm Văn Chiêu, Lê Đức Thọ, Ung Văn Khiêm, Bạch Đằng, Đinh Bộ Lĩnh, Trường Sơn, Phan Văn Hớn, Song hành Quốc lộ 22.

Về công tác chống ngập, theo Sở Xây dựng, thành phố còn 13 tuyến đường chính ngập do mưa và 5 tuyến ngập do triều cường. Thông qua cải tạo hệ thống thoát nước tại nhiều đường ở quận Gò Vấp, 4/13 nơi sẽ được xóa hoặc giảm.

Đối với các tuyến ngập do triều, thành phố phấn đấu hoàn thành và đưa vào sử dụng dự án giải quyết ngập do triều có xét đến biến đổi khí hậu (giai đoạn 1), qua đó giải quyết hoàn toàn 5 tuyến gồm Huỳnh Tấn Phát, Trần Xuân Soạn (quận 7), Lê Văn Lương, Đào Sư Tích (huyện Nhà Bè) và Quốc lộ 50 (huyện Bình Chánh).

Để góp phần xóa, giảm ngập trong thời gian chờ các dự án hoàn thành, Sở Xây dựng đã chỉ đạo Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật TP HCM duy tu, sửa chữa các vị trí cống xuống cấp, lắp đặt cửa thu nước kiểu mới nhằm tăng cường khả năng thoát nước... Cùng với đó, tổ chức kiểm tra, rà soát vận hành các cống kiểm soát triều để tạo hồ chứa nước trước khi có mưa lớn kết hợp triều cao và vận hành các trạm bơm để tăng khả năng thoát nước. 

Thời gian ngập đã giảm

Theo ông Lưu Văn Tấn, hệ thống thoát nước trên đường Võ Văn Ngân có thiết kế với chu kỳ tràn cống là mưa 75,88 mm trong 3 giờ. Trận mưa ngày 15-5, trạm đo mưa đường Dương Văn Cam đo được là 122,6 mm. Đây là trận mưa rất lớn, tập trung trong thời gian tương đối ngắn và vượt thiết kế hệ thống thoát nước.

Cũng theo giám đốc Trung tâm Phát triển hạ tầng kỹ thuật TP Thủ Đức, qua theo dõi đánh giá tình hình sau trận mưa thì hệ thống thoát nước trên đường Võ Văn Ngân phát huy giảm ngập bước đầu. Theo đó, hệ thống thoát nước làm tốt việc thu gom nước mưa; hiện tượng chảy tràn, xiết trên tuyến đường Võ Văn Ngân đã được giải quyết. Trước đây thời gian ngập kéo dài hơn 30 phút, có trường hợp qua đêm. Đến nay hệ thống trên giúp thoát nước nhanh hơn, giảm thời gian ngập.

Lý giải về tình trạng bung nắp hố ga, ông Tấn cho hay lưu lượng nước dồn về nhiều trong thời gian ngắn. Do cường độ mưa lớn, lưu tốc dòng chảy lớn do độ dốc cao cùng với hệ thống thoát nước đang trong quá trình đánh giá sau thi công, khu vực hạ lưu không thoát nước kịp... dẫn đến hiện tượng dồn ép, bung nắp.