Phó Thủ tướng Vũ Khoan và những tâm tình gửi lại

Cuốn sách tập hợp các bài báo, bài viết và phát biểu của Phó Thủ tướng Vũ Khoan trong khoảng thời gian từ năm 2015 - 2023, như những gửi gắm của Phó Thủ tướng với thế hệ trẻ của đất nước.

"Ông Vũ Khoan không để lại cho chúng ta những bài giảng, sự giáo huấn mà để lại cho chúng ta những tâm tình. Ông là một chính trị gia, một nhà ngoại giao, một nhân chứng lịch sử và khi đọc xong cuốn sách này, tôi thấy ông còn là một nhà văn" - nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, nhận xét về cuốn "Vũ Khoan tâm tình gửi lại".

Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho biết đến nay ông đã có 40 năm hoạt động trong lĩnh vực ngoại giao, được nhiều người thầy đi trước dìu dắt, giúp đỡ, trong đó có thầy Vũ Khoan. Là người được đọc bản thảo cuốn sách từ sớm, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn cảm nhận được 3 yếu tố "nhân - trí - dũng" trong cuốn sách. Với "Nhân", đó là những ấn tượng đặc biệt khi tiếp xúc với Phó Thủ tướng Vũ Khoan từ khi Bộ trưởng bước vào ngành ngoại giao. Mặc dù lúc đó ông đã lên làm Thứ trưởng nhưng rất gần gũi với anh em, đặc biệt là thế hệ trẻ. Những lần tiếp xúc với ông đã giúp Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn học hỏi được rất nhiều thứ. Những chia sẻ của ông đối với đàn em như một lời tâm tình, rất chân thành và rất trí tuệ. Ông luôn quan tâm đến việc bồi dưỡng thế hệ trẻ, thế hệ đàn em.

Nói về chữ "Trí", Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn cho rằng nền móng vững chắc nhất đối với một cán bộ làm công tác ngoại giao là công tác nghiên cứu, phải có công tác nghiên cứu mới có thể trở thành một nhà ngoại giao vững mạnh. Theo ông Bùi Thanh Sơn, điều lớn nhất mà các thế hệ ngành ngoại giao học được ở Phó Thủ tướng Vũ Khoan chính là phải luôn trau dồi kiến thức ở mọi lĩnh vực. Về chữ "Dũng" - bản lĩnh của một nhà lãnh đạo, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn kể lại Phó Thủ tướng từng nói với ông: "Nếu cậu có ý chí, tích lũy kiến thức thì cậu sẽ phát triển".

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều cho biết ông rất ấn tượng với tên gọi của cuốn sách, với những gì mà cố Phó Thủ tướng muốn "gửi lại" trong cuốn sách này. Nó gần gũi, dung dị như con người ông.

Chủ tịch Hội Nhà văn cũng bày tỏ cuốn sách tập trung nhiều về vấn đề ngoại giao, gắn liền với sự biến động chính trị, biến động thời cuộc của đất nước Việt Nam. Thế nhưng không chỉ về vấn đề ngoại giao, ở đó người đọc còn thấy những bước đi trong thời đại mà ông Vũ Khoan sống. Ông là một nhân chứng trong thời đại đó và trực tiếp tham gia vào những biến động lớn của đất nước trong tư cách của một nhà ngoại giao, một chính trị gia... Tất cả những điều ông viết là hoàn toàn trung thực, nó làm cho chúng ta có thể nhìn thấy một phần quan trọng của lịch sử qua cách kể của ông.

Trong cuốn sách, ông Thomas J.Vallely, Giám đốc Chương trình Việt Nam tại Đại học Harvard, chia sẻ: "Ông Vũ Khoan là người có rất nhiều ý tưởng, luôn sẵn sàng chia sẻ. Ông là một nhà kinh tế mà theo tôi đánh giá có chuyên môn và trình độ rất cao, kiến thức bao trùm. Ông là một nhà kỹ trị, có rất nhiều ý kiến và phản biện. Các ý kiến của ông góp phần giúp Việt Nam phát triển như ngày hôm nay, giúp Việt Nam mở cửa nền kinh tế, trở thành nền kinh tế hiện đại, kinh tế thị trường".

"Vũ Khoan tâm tình gửi lại" gồm 2 phần. Phần thứ nhất - "Ngoại giao Việt Nam và Thế giới" - phản ánh những suy nghĩ của cố Phó Thủ tướng về quá trình triển khai đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước thông qua một số tác phẩm báo chí, bài viết. Những nội dung này cũng thể hiện tình cảm gắn bó của cố Phó Thủ tướng với ngành ngoại giao và công tác đối ngoại. Đây còn là những lời nhắn gửi chân tình của một người đi trước tới những lớp tiếp nối trong công tác đối ngoại và xây dựng ngành ngoại giao tiên tiến, hiện đại.

Với tiêu đề "Khát vọng Việt Nam: cơ hội và thách thức trong cục diện thế giới mới", phần thứ 2 đề cập tới nhiều vấn đề nổi lên trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước nói chung, ngành đối ngoại nói riêng. Thông qua đó, Phó Thủ tướng trao cho người đọc, các thế hệ tương lai những tâm tư, những nguyện vọng, những thông điệp của mình về tương lai.

Cuốn sách còn có thêm phần Phụ lục với tựa đề "Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Vũ Khoan trong lòng gia đình, đồng chí, bạn bè". Đây là không gian để những người gắn bó với cố Phó Thủ tướng tri ân, tưởng nhớ ông, người luôn mang hết trí tuệ, tâm huyết, đóng góp nhiều ý kiến quan trọng vào những vấn đề lớn của đất nước, nhất là lĩnh vực ngoại giao, thương mại, hợp tác quốc tế...