Phòng chống gian lận trong kỳ thi "kép"

Ngày 27-5 tại TP Hà Nội, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) đã tổ chức hội nghị tập huấn nghiệp vụ thanh tra, kiểm tra kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025.

Nhiều điểm mới

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Ngọc Thưởng cho hay kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 có nhiều điểm mới so với những năm trước.

Cụ thể, đây là kỳ thi tốt nghiệp THPT đầu tiên theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018, trong khi học sinh đang theo học 2 chương trình nên có khoảng 25.000 em dự thi theo Chương trình giáo dục phổ thông 2006. Việc này cũng sẽ tác động đến công tác coi thi, sắp xếp phòng thi cũng như ra đề, in sao đề... Tính chất "kép" của kỳ thi không chỉ thể hiện ở số lượng thí sinh thi theo 2 chương trình khác nhau mà còn ở hàng loạt khác biệt về quy trình in sao đề thi, sắp xếp phòng thi, thời gian dự thi từng môn, cách thức thu bài và xử lý bài thi.

Không chỉ phức tạp hơn về chuyên môn, kỳ thi năm nay còn diễn ra trong bối cảnh bộ máy chính quyền địa phương đã tinh gọn lại theo hướng 2 cấp. Những hỗ trợ từ ban chỉ đạo thi cấp huyện, các tổ chức chính trị - xã hội ở địa phương như những năm trước sẽ không còn. Điều đó buộc các sở GD-ĐT phải chủ động phối hợp với UBND tỉnh, thành phố để bảo đảm mọi khâu, từ cơ sở vật chất, an ninh cho tới tâm lý thí sinh, đều được chuẩn bị tốt nhất.

"Đây là kỳ thi có tính chất đặc biệt, đòi hỏi các địa phương phải chuẩn bị kỹ lưỡng, không để xảy ra bất kỳ sơ suất nào, dù là nhỏ nhất" - Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng nhấn mạnh.

Bộ GD-ĐT yêu cầu tập huấn kỹ lưỡng cho toàn bộ cán bộ, giáo viên tham gia kỳ thi. Việc "thuộc bài" không chỉ dừng lại ở quy chế thi mà còn phải hiểu sâu sắc tinh thần chủ động, phòng ngừa, nhận diện sớm các dấu hiệu bất thường để có biện pháp xử lý đúng lúc, đúng mực.

Gian lận thi cử ngày càng tinh vi

Lãnh đạo Bộ GD-ĐT cũng nhấn mạnh yêu cầu phòng chống gian lận thi cử với sự hỗ trợ của công nghệ cao.

Theo Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI), nguy cơ gian lận thi cử bằng thiết bị công nghệ ngày càng tinh vi, thậm chí có thể xảy ra ở những nơi khó ngờ nhất, như nhà vệ sinh. Năm nay, lần đầu tiên, khu vực vệ sinh ở các điểm thi được yêu cầu phải giám sát chặt chẽ như một phần chính thức của quy trình chống gian lận. Lãnh đạo Bộ GD-ĐT yêu cầu các sở GD-ĐT cần xây dựng kế hoạch phân công người cụ thể cho từng vị trí, kể cả khu vực nhà vệ sinh. Nếu cán bộ giám sát không kiểm tra kỹ, rất có thể thí sinh cố tình giấu thiết bị tại khu nhà vệ sinh để lén lút sử dụng. Một hành động cố ý nhỏ cũng có thể dẫn đến nguy cơ lọt đề ra ngoài.

Bộ GD-ĐT đã phối hợp với các cục nghiệp vụ của Bộ Công an như A03, A04, A05, A06 tập huấn phòng chống gian lận, đặc biệt là gian lận công nghệ cao, sử dụng AI. Đại tá Phạm Long Âu, Phó Cục trưởng Cục Kỹ thuật nghiệp vụ (A06) - Bộ Công an, cho rằng tình trạng sử dụng thiết bị công nghệ cao để gian lận là đáng lo ngại. Các thiết bị thường là tai nghe siêu nhỏ, camera ngụy trang, dụng cụ truyền tin thông minh.

Hành vi gian lận có thể xảy ra không chỉ ở thí sinh mà cả giáo viên, phụ huynh. Trong khi thí sinh có thể gian lận ở phòng thi thì giáo viên có thể can thiệp vào các khâu như in sao, vận chuyển, chỉnh sửa, nâng điểm để thu lợi bất chính; còn phụ huynh thì tiếp tay bằng nhiều hình thức.