Phòng chống lãng phí liên tục và không giới hạn

Phiên họp nhằm rà soát công việc và bổ sung, kiện toàn Ban Chỉ đạo, triển khai nhiệm vụ phòng chống lãng phí trong thời gian tới, đặc biệt là xử lý các dự án tồn đọng nhằm giải phóng nguồn lực cho phát triển. Hội nghị được kết nối trực tuyến tới điểm cầu 63 tỉnh, thành phố.

Giải phóng nguồn lực

Tại phiên họp, các đại biểu thống nhất đánh giá công tác chống lãng phí thời gian vừa qua đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo sát sao, tích cực, được các bộ, cơ quan, địa phương tập trung thực hiện và đã đạt được những kết quả bước đầu rất đáng khích lệ. Các thành viên Ban Chỉ đạo đề xuất dự kiến nội dung hoạt động năm 2025 của bộ, ngành mình phụ trách, song hành với hoạt động của Ban Chỉ đạo phòng, chống lãng phí.

Chính phủ đã kịp thời tháo gỡ nhiều vướng mắc, đưa bổ sung các nguồn lực vào nền kinh tế, nổi bật là việc xử lý tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án điện năng lượng tái tạo, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 233 /NQ-CP và nếu đưa được các dự án này vào khai thác, sử dụng thì sẽ giải phóng được một nguồn lực lên tới hàng chục tỉ USD.

Các vướng mắc về đất đai trong các kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại một số tỉnh, thành phố đang dần được tháo gỡ. Đơn cử tại TP Đà Nẵng, theo thống kê đến nay, hơn 1.300 dự án sẽ được tháo gỡ theo kết luận của Bộ Chính trị.

Bên cạnh đó, Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt giải quyết tồn tại kéo dài đối với dự án Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2 và dự án Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 tại tỉnh Hà Nam. Hoàn thành chuyển giao bắt buộc 4 ngân hàng thương mại yếu kém. Xử lý toàn bộ 12 dự án thua lỗ, kém hiệu quả của ngành công thương trước đây. Thúc đẩy các dự án kéo dài như chuỗi dự án điện khí lô B - Ô Môn, các dự án năng lượng, đặc biệt là hoàn thành đường dây 500 KV mạch 3 trong vòng 6 tháng.

Dù đạt được nhiều kết quả tích cực, song Thủ tướng đã chỉ rõ vẫn còn tình trạng lãng phí thời gian, công sức, nguồn lực, đất đai, tài nguyên, tài sản công và tư, mua sắm công…, như nhiều cơ sở nhà, đất không sử dụng, sử dụng kém hiệu quả hoặc không đúng mục đích, ảnh hưởng rất lớn đến niềm tin của nhân dân và nguồn lực không được huy động cho sự phát triển.

Về các dự án tồn đọng kéo dài, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho rằng các địa phương cần chủ động rà soát, phân loại, đánh giá, phân tích nguyên nhân và đề xuất thẩm quyền xử lý. Theo đó, nếu thuộc thẩm quyền của địa phương thì địa phương phải chủ động xử lý; thuộc thẩm quyền của Thủ tướng, Chính phủ hoặc cấp có thẩm quyền cao hơn thì tổng hợp báo cáo, đề xuất. Theo ông Đoàn Hồng Phong, qua thanh tra, có nhiều dự án chậm đưa vào khai thác, tồn đọng đến 20 năm, gây lãng phí.

Đồng quan điểm, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đỗ Đức Duy cho rằng các địa phương có dự án vướng mắc cần rà soát, phân loại các khó khăn, tồn tại. Theo ông, hiện nay pháp luật quy định tương đối đầy đủ vì vậy nếu thuộc thẩm quyền của địa phương thì địa phương phải chủ động, chứ không phải cái gì cũng báo cáo lên trên. "Vừa rồi có những dự án địa phương nói vướng mắc nhưng khi trao đổi thì hoàn toàn là thẩm quyền của địa phương. Ví dụ quyết định chủ trương đầu tư là của địa phương, giờ cần rà soát lại cho đúng. Việc giao đất, cho thuê đất cũng là của địa phương. Nội dung nào liên quan đến thẩm quyền của Chính phủ thì mới báo cáo Chính phủ, còn nếu địa phương chủ động rà soát thì sẽ giải quyết được rất nhiều" - Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường nêu rõ.

Không có giới hạn

Nhấn mạnh mục tiêu tăng trưởng năm 2025 trên 8% khi phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng vì yêu cầu tăng trưởng rất cao nên phải huy động, phát huy hiệu quả tối đa các nguồn lực phát triển.

Thủ tướng quán triệt việc phòng chống lãng phí không có giới hạn về không gian và thời gian; làm liên tục, không ngừng nghỉ; làm từ trên xuống dưới, làm từ trong ra ngoài. Bên cạnh đó, phòng chống lãng phí phải gắn kết với tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế, cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ - công chức, viên chức; kết hợp chặt chẽ với cải cách hành chính, đơn giản hóa và cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm phiền hà, chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp.

Về nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới, Thủ tướng đề nghị tất cả các ngành, các cấp, các địa phương phải tiếp tục rà soát, khẩn trương hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật trên các lĩnh vực quản lý kinh tế - xã hội và phòng chống lãng phí, chỉ rõ vướng mắc, ách tắc ở đâu, thuộc thẩm quyền của ai thì người đó phải giải quyết. Nhấn mạnh chính sách ban hành chưa hoặc không phù hợp cũng gây ra sự lãng phí rất lớn, Thủ tướng yêu cầu khẩn trương xây dựng, hoàn thiện dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí để trình Quốc hội, đề xuất sửa đổi các luật, quy định về ngân sách, đầu tư công, đấu thầu, hợp tác công - tư, quy hoạch.

Theo Thủ tướng, các quy định của luật phải xây dựng được văn hóa tiết kiệm, chống lãng phí trong toàn xã hội; đưa thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trở thành "tự giác", "tự nguyện" ở mọi lúc, mọi nơi, "cơm ăn, nước uống hằng ngày".

Người đứng đầu Chính phủ cũng chỉ đạo rà soát các dự án lãng phí, kéo dài và đề xuất cơ chế, chính sách xử lý phù hợp, kịp thời, hiệu quả. Ông nhấn mạnh việc chậm trễ trong báo cáo của nhiều bộ, ngành, địa phương không chỉ thể hiện sự thiếu trách nhiệm trong thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng, mà còn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ xử lý các dự án tồn đọng, kéo dài, làm gia tăng tình trạng lãng phí nguồn lực.

Các bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố được yêu cầu nghiêm túc rút kinh nghiệm và chấn chỉnh ngay việc thực hiện các chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước. Đối với các trường hợp không thực hiện nghiêm túc, không báo cáo đúng hạn sẽ bị xem xét trách nhiệm, Thủ tướng yêu cầu xử lý nghiêm.

Thủ tướng Chính phủ cũng lưu ý việc rà soát, sửa đổi, cắt giảm các thủ tục hành chính gây ách tắc, lãng phí nguồn lực; tăng cường phân cấp, phân quyền, nhất là trong quản lý các dự án đầu tư công theo tinh thần địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm, cấp trên không làm thay cấp dưới. Về tầm nhìn xa hơn, Thủ tướng định hướng thực hiện quản trị thông minh và chuyển đổi số ở tất cả các cấp, các ngành. Thủ tướng lấy ví dụ cần số hóa dữ liệu về tài nguyên khoáng sản trên cả nước, xác định rõ có bao nhiêu, khai thác bao nhiêu, còn bao nhiêu. Thủ tướng chỉ đạo các bộ, cơ quan, địa phương phát huy tinh thần trách nhiệm, đổi mới, dám nghĩ, dám làm, tự giác, tự lực để phòng chống lãng phí hiệu quả; mỗi bộ, ngành địa phương phải là những hạt nhân tiên phong khơi dậy mọi tiềm năng đưa đất nước vững bước tiến lên trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc.