Quả ngọt từ liên kết tỉnh, vùng

Từ giao thương đến du lịch, từ logistics đến nhân lực, chương trình liên kết TP HCM - ĐBSCL đang cho thấy hiệu quả rõ rệt trong phát triển kinh tế vùng và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia

Chương trình liên kết giữa TP HCM và 13 tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) được khởi xướng từ năm 2020 với mục tiêu thúc đẩy phát triển kinh tế, du lịch và văn hóa vùng. Trong đó, TP HCM đóng vai trò trung tâm kết nối, hỗ trợ quảng bá sản phẩm, đào tạo nguồn nhân lực và mở rộng thị trường tiêu thụ cho ĐBSCL. Các hoạt động nổi bật bao gồm tổ chức tuần lễ du lịch, hội chợ thương mại, khai thác tuyến du lịch đường sông và chương trình du lịch về nguồn.

Nhiều kết quả tích cực

Ông Hà Vũ Sơn, Giám đốc Sở Công Thương TP Cần Thơ, cho biết thời gian qua, sở đã phối hợp với TP HCM trong việc triển khai các nội dung thỏa thuận hợp tác phát triển kinh tế - xã hội giữa TP HCM và Cần Thơ. Trong đó, đã kết nối được hệ thống phân phối, sàn thương mại điện tử, chợ đầu mối ở TP HCM tiếp xúc với 67 doanh nghiệp (DN) cung ứng uy tín của Cần Thơ. Từ đó, nhiều sản phẩm của nông dân, DN ở Cần Thơ được bày bán trong nhiều siêu thị, chợ đầu mối tại TP HCM. "Để duy trì thường xuyên hoạt động kết nối cung cầu, hợp tác công thương, xây dựng chuỗi cung ứng giữa 2 địa phương, Sở Công Thương TP HCM và Sở Công Thương TP Cần Thơ đã ký kết biên bản hợp tác phát triển ngành công thương từ năm 2023-2025. Việc ký kết này nhằm kết nối, giới thiệu, tạo điều kiện thuận lợi cho hàng hóa nông sản, thủy hải sản, sản phẩm OCOP Cần Thơ vào các kênh phân phối tại TP HCM" - ông Sơn thông tin.

Theo Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Trương Cảnh Tuyên, nhiều dự án lớn được đầu tư tại Cần Thơ đều thông qua các cơ quan, đơn vị ở TP HCM như Khu Công nghiệp VSIP Cần Thơ, Trung tâm Thương mại Aeon Mall Cần Thơ. "TP HCM tham gia rất nhiều đối với sự phát triển của Cần Thơ trên tất cả các lĩnh vực về kinh tế, y tế, giáo dục… Chẳng hạn như Trường ĐH Nam Cần Thơ, Bệnh viện ĐH Nam Cần Thơ cũng có nguồn gốc từ TP HCM. Kết quả hợp tác với TP HCM trong thời gian vừa qua cơ bản đáp ứng được nhu cầu phát triển của Cần Thơ cho đến thời điểm hiện nay" - Chủ tịch UBND TP Cần Thơ khẳng định.

Ở góc độ DN, Bách Hóa Xanh - với vai trò là một nhà bán lẻ hiện đại mới nổi, đã phát triển các nhà cung cấp trên khắp cả nước. Ông Đậu Như Anh, Giám đốc mua ngành hàng trái cây của hệ thống Bách Hóa Xanh, cho biết chỉ riêng ngành hàng trái cây, các nhà cung cấp từ miền Tây chiếm đến 70% sản lượng cả nước, đạt khoảng 5.000 tấn/tháng. "Các nhà cung cấp rất cầu thị, lắng nghe và mở rộng quy mô. Họ đầu tư mạnh cho nhà vườn về vật tư đầu vào để có vùng nguyên liệu ổn định. Có nhà cung cấp còn trực tiếp đầu tư vườn, nhiều vườn có diện tích lớn. Tương lai, tại ĐBSCL sẽ có nhiều nông trại lớn, chuyên cung cấp trái cây an toàn cho Bách Hóa Xanh" - ông Như Anh thông tin.

Hiện nay, 100% nhà cung cấp trái cây cho Bách Hóa Xanh đã tham gia chương trình "Tích xanh trách nhiệm" - sáng kiến của TP HCM trong việc nâng cao trách nhiệm của nhà sản xuất, với các chế tài cao hơn trong việc chủ động kiểm soát chất lượng hàng hóa đến tay người tiêu dùng.

Theo ông Trương Chí Thiện, Tổng Giám đốc Công ty CP Thực phẩm Vĩnh Thành Đạt (V.Food), các trang trại cung cấp trứng cho công ty chủ yếu từ Long An, Tiền Giang và Sóc Trăng. "Trước đây, chuyển trứng từ Sóc Trăng lên TP HCM, xuất phát từ buổi trưa hay chiều thì sáng hôm sau mới đến nơi do hay kẹt phà. Từ khi có các cây cầu thay thế, đặc biệt là đường cao tốc, vận chuyển chỉ mất khoảng 4 giờ, giúp DN chủ động được kế hoạch sản xuất - kinh doanh" - ông Thiện dẫn chứng.

Công ty TNHH Sản xuất - Thương mại - Dịch vụ Bắc Mỹ Thuận (Tiền Giang) đã có 13 năm sản xuất - kinh doanh các loại trái cây sấy dẻo. Bà Nguyễn Thị Minh Thy, Giám đốc công ty, cho biết thời gian đầu khởi nghiệp rất vất vả, sản xuất còn nhỏ lẻ, chủ yếu làm thủ công và chưa biết cách quảng bá sản phẩm ra thị trường. Khoảng 3 năm sau, nhờ sự kết nối và hỗ trợ từ các cơ quan chức năng của tỉnh, công ty có cơ hội tham gia các hội chợ triển lãm trong và ngoài tỉnh, đặc biệt là những sự kiện kết nối giao thương tại TP HCM. Ngoài ra, công ty còn được hướng dẫn hoàn thiện quy trình sản xuất đạt chuẩn an toàn thực phẩm, xây dựng thương hiệu OCOP, chứng nhận ISO…

Đặc biệt, những năm gần đây, nhờ chương trình liên kết, hợp tác thương mại giữa TP HCM và các tỉnh, thành ĐBSCL, công ty có thêm nhiều cơ hội xúc tiến thương mại. Thông qua các hội chợ, tuần lễ quảng bá sản phẩm, kết nối giao thương tổ chức tại TP HCM, không chỉ Công ty TNHH Sản xuất - Thương mại - Dịch vụ Bắc Mỹ Thuận, mà nhiều DN nhỏ và vừa ở miền Tây Nam Bộ cũng có điều kiện tiếp cận thị trường lớn, tìm kiếm đối tác và mở rộng đầu ra cho sản phẩm. "Nhờ tham gia hội chợ, khách hàng mới biết đến thương hiệu nên sản phẩm bán chạy hơn, doanh thu tăng trưởng ổn định hơn. Năm 2024, công ty cung cấp ra thị trường khoảng 30 tấn trái cây sấy dẻo các loại, tăng gấp 30 lần so với thời gian đầu khởi nghiệp" - bà Thy nói.

Du lịch ĐBSCL bội thu

Trong chuỗi liên kết vùng giữa TP HCM và các tỉnh, thành ĐBSCL, chuỗi liên kết du lịch vùng ngày càng đem lại hiệu quả rõ rệt. Thời gian qua, TP HCM xác định rõ vai trò đầu tàu không chỉ trong kinh tế mà cả trong dẫn dắt mô hình liên kết vùng du lịch. Chương trình liên kết giữa TP HCM với các tỉnh, thành vùng ĐBSCL đã chuyển từ hợp tác sự kiện sang hợp tác chiến lược, từ thúc đẩy quảng bá sang chia sẻ thị trường, đầu tư và đào tạo nhân lực.

Ông Lê Trương Hiền Hòa, Phó Giám đốc Sở Du lịch TP HCM, cho biết năm 2024 đã có hơn 55 tuyến du lịch đường sông liên kết được hình thành, với các nhóm sản phẩm chủ lực như du lịch học đường, sinh thái nông nghiệp; tour trải nghiệm làng nghề, văn hóa bản địa; du lịch biên giới, du lịch tàu cao tốc xuyên biên giới TP HCM - An Giang - Campuchia; các trải nghiệm mới như "lưu trú trên sông", "đêm miền Tây", "du lịch không dùng tiền mặt"… "TP HCM không đơn thuần gửi khách đến các tỉnh mà còn tạo ra chuỗi cung ứng dịch vụ du lịch vùng từ thiết kế tour - tổ chức vận chuyển - truyền thông - đào tạo nhân lực - chia sẻ dữ liệu. Tính đến cuối năm 2024, có trên 2,7 triệu lượt khách từ TP HCM đến các tỉnh, thành miền Tây và hơn 1 triệu lượt khách từ miền Tây lên TP HCM, phản ánh luồng di chuyển hai chiều, tạo ra giá trị kinh tế lan tỏa, không chỉ tại các điểm đến mà còn với các nhà hàng, khách sạn, đơn vị lữ hành, vận chuyển, làng nghề, người dân địa phương" - ông Hòa nhấn mạnh.

Thực tế, các chương trình liên kết vùng du lịch đã góp phần tạo sinh kế thực chất cho cộng đồng dân cư; thúc đẩy đầu tư hạ tầng du lịch vùng sâu; lan tỏa bản sắc vùng miền, không để miền Tây đứng sau trong bản đồ du lịch quốc gia. Đồng thời, tăng sức mạnh xúc tiến chung với nhận diện vùng "Sống động phương Nam"; thúc đẩy đào tạo nhân lực ngành du lịch tại các địa phương thông qua sự hỗ trợ của TP HCM.

Để phát triển hiệu quả hơn nữa những chương trình liên kết vùng du lịch, lãnh đạo Sở Du lịch TP HCM nhận định yếu tố cốt lõi là hợp tác có thiết chế, hành động có kế hoạch và lợi ích có chia sẻ. Bởi vì thành công không đến từ thiện chí nhất thời mà từ sự cam kết mạnh mẽ của lãnh đạo các địa phương, sự đồng lòng của DN và sự tham gia thực chất của cộng đồng.

Để nâng tầm liên kết TP HCM và các tỉnh, thành ĐBSCL, Phó Giám đốc Sở Du lịch TP HCM gợi ý cần thành lập Hội đồng phát triển du lịch vùng phía Nam, là thiết chế phối hợp đa phương, đồng bộ chiến lược và tránh tình trạng "mạnh ai nấy làm". Thể chế hóa liên kết vùng vào chính sách du lịch quốc gia nhằm bảo đảm tính pháp lý, nguồn lực và quy hoạch tích hợp. Xây dựng hệ thống dữ liệu vùng dùng chung, tích hợp dữ liệu thị trường, đánh giá năng lực điểm đến, hành vi du khách, giúp DN ra quyết định đúng đắn hơn. Đồng thời, khuyến khích DN đầu tư chuỗi giá trị liên vùng, từ vận chuyển đến lưu trú, trải nghiệm, đào tạo và công nghệ. Duy trì các sự kiện thường niên có tính kế thừa như Diễn đàn Du lịch liên kết, Caravan xúc tiến điểm đến, Tuần lễ Văn hóa - Ẩm thực vùng… "Liên kết không còn là "cùng tổ chức hội chợ" mà là cùng nhau phát triển năng lực cạnh tranh vùng, nâng cao năng suất và năng lực thích ứng trước biến động" - ông Hòa kỳ vọng.

Ông Nguyễn Quốc Thanh, Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Cà Mau, cũng nhất trí chương trình liên kết hợp tác phát triển du lịch giữa TP HCM với vùng ĐBSCL thời gian qua đã mang lại nhiều kết quả tích cực. Liên kết hợp tác trong phát triển du lịch giữa TP HCM với vùng ĐBSCL nói chung và Cà Mau nói riêng đã tạo điều kiện thuận lợi để tỉnh giới thiệu sản phẩm du lịch đến các địa phương khác thông qua các hoạt động xúc tiến, quảng bá, trưng bày giới thiệu sản phẩm… Tham gia các diễn đàn xúc tiến, quảng bá du lịch ngoài đẩy mạnh thu hút đầu tư còn kịp thời cung cấp thông tin về hạ tầng, giới thiệu tiềm năng, cơ hội đầu tư giữa các địa phương. Tạo điều kiện thuận lợi cho DN các tỉnh, thành trong chương trình liên kết tìm hiểu những dự án phát triển du lịch tại địa phương.

Các đơn vị, DN của địa phương chủ động đăng ký tham gia đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chuyên môn phục vụ du lịch với các chuyên đề như: Du lịch cộng đồng, phát triển các mô hình du lịch homestay, du lịch nông nghiệp, du lịch văn hóa - lịch sử… từ chương trình đào tạo nghiệp vụ du lịch của TP HCM và các tỉnh, thành ĐBSCL đã góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ phát triển ngành du lịch. "Chương trình liên kết hợp tác phát triển du lịch giữa TP HCM và 13 tỉnh, thành ĐBSCL luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo trực tiếp từ lãnh đạo UBND các tỉnh, thành trong khu vực liên kết vùng. Công tác phối hợp triển khai các nội dung hợp tác phát triển du lịch giữa các cơ quan quản lý du lịch luôn được thực hiện nghiêm, nhiều nội dung cụ thể trong thỏa thuận hợp tác đã được phối hợp triển khai thực hiện, góp phần thúc đẩy du lịch giữa các địa phương, thu hút sự tham gia hưởng ứng tích cực từ cộng đồng DN và người dân" - ông Thanh thông tin.

Cũng theo lãnh đạo Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Cà Mau, thông qua những hội nghị, hội thảo, hội chợ trưng bày tại sự kiện du lịch giữa các tỉnh, thành trong chương trình liên kết, các DN kinh doanh du lịch có cơ hội trao đổi kinh nghiệm, hợp tác liên kết phát triển sản phẩm, xây dựng tour, tuyến du lịch đặc trưng của vùng và từng địa phương để quảng bá đến du khách. Năm 2024, du lịch vùng ĐBSCL đã đạt được những kết quả ấn tượng với tổng lượt khách đến khu vực là 52.117.637 lượt, tăng 15,94% so với năm 2023. Riêng Cà Mau đã đón 2,15 triệu lượt khách và mang về doanh thu từ hoạt động du lịch 3.080 tỉ đồng, tăng gần 6% so với năm 2023.