Kháng nghị hủy án phúc thẩm và sơ thẩm

Quyết định đề nghị Tòa Dân sự TAND Tối cao xét xử giám đốc thẩm hủy bản án phúc thẩm của TAND TPHCM, án sơ thẩm của TAND quận 1 - TPHCM và tạm đình chỉ thi hành án phúc thẩm đến khi có quyết định giám đốc thẩm.

Lật lại vụ án

Ngày 1-12-2006, Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TPHCM, Hiệp hội Dệt May VN và Hiệp hội Thương mại Mỹ tại VN tổ chức hội thảo “Thách thức hậu WTO cho ngành may mặc và người lao động”. Tại hội thảo này, bà Mai với tư cách là trưởng Phòng Quản lý Lao động với nước ngoài thuộc Sở LĐ-TB-XH TPHCM đã phát biểu và được trang web BBCVietnamese.com trích đăng như sau: “Tổ chức Công đoàn (CĐ) yếu kém là nguyên nhân chính dẫn tới các cuộc đình công tại VN trên diện rộng”; “trình độ của những vị làm trong tổ chức CĐ rất yếu kém”; “thường thì người có trình độ văn hóa cao họ không làm CĐ”...

Sau khi BBCVietnamese.com đăng tải thông tin trên, ngày 11-12-2006, Báo Lao Động đăng bài viết của phóng viên Dương Minh Đức, tựa đề: “Trưởng Phòng Quản lý Lao động với nước ngoài Sở LĐ-TB-XH TPHCM: Chia rẽ người lao động với CĐ?” có nội dung phê phán một số phát biểu của bà Mai. Cho rằng Báo Lao Động và ông Đức xúc phạm đến danh dự, uy tín của mình, bà Mai đã khởi kiện. Kết quả, cả hai phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm, TAND quận 1 và TAND TPHCM đều tuyên buộc Báo Lao Động và ông Đức phải cải chính và bồi thường cho bà Mai 2,7 triệu đồng.

Sai thẩm quyền

Khi xét xử vụ án trên, cả hai cấp tòa đã xác định sai thẩm quyền. Cụ thể, về tố tụng, Báo Lao Động có trụ sở tại quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội, cơ quan thường trú tại TPHCM chỉ là một bộ phận nghiệp vụ của báo chứ không phải là chi nhánh. Phóng viên Dương Minh Đức cũng không cư trú ở quận 1. Thế nhưng, khi bà Mai khởi kiện tại TAND quận 1, tòa này vẫn thụ lý, xét xử vụ án.

Đến cấp phúc thẩm, Tòa Dân sự TAND TPHCM cũng không phát hiện sai phạm mà tiếp tục giải quyết vụ án. Điều này đã được chính TAND TPHCM xác nhận trong báo cáo với TAND Tối cao: “Trong vụ án này, HĐXX chưa thực hiện đầy đủ việc thu thập chứng cứ để xác định rõ ràng về thẩm quyền của tòa án”.

Nhận định không đúng

Về nội dung, cả hai cấp tòa đều không xem xét đến các chứng cứ quan trọng và có những nhận định sai lầm. Cụ thể, ngày 12-12-2006, bà Mai đã có thư khiếu nại gửi Ban Biên tập Báo Lao Động, trong thư xác nhận mình có phát biểu: “Thường thì người có trình độ văn hóa cao, họ không làm CĐ”, song bà Mai cho rằng đây chỉ là phát biểu miệng chứ không nằm trong bài tham luận. Bà Mai cũng khẳng định có nói “trình độ của những vị làm trong tổ chức CĐ rất yếu. Bản thân họ đã không tự bảo vệ được thì làm sao bảo vệ người khác?”. Dù chứng cứ đã rõ nhưng cả hai cấp tòa sơ thẩm, phúc thẩm đã bỏ qua và tuyên buộc Báo Lao Động và ông Dương Minh Đức phải cải chính, xin lỗi.

Lý do mà Tòa Dân sự TAND TPHCM đưa ra khi phán quyết là: “BBCVietnamese.com không nằm trong hệ thống báo chí VN và phía bị đơn cũng không có chứng cứ gì chứng minh báo chí VN được quyền sử dụng các thông tin từ BBCVietnamese.com”. Về vấn đề này, kháng nghị của TAND Tối cao chỉ rõ: Đây là nhận định không đúng, bởi pháp luật nước ta không cấm cơ quan báo chí, nhà báo, cá nhân, tổ chức khai thác thông tin trên báo chí, kể cả BBCVietnamese.com, nếu thông tin đó là sự thật.