Quyết tâm giải ngân 100% vốn đầu tư công năm 2025

Ngày 20-5, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị thúc đẩy động lực tăng trưởng đầu tư công năm 2025.

Giao hơn 829.000 tỉ đồng

Năm 2025, Thủ tướng Chính phủ đã giao kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước gần 829.400 tỉ đồng. Theo báo cáo tại hội nghị, tính đến ngày 30-4, cả nước giải ngân khoảng 128.500 tỉ đồng, đạt 15,56% kế hoạch, thấp hơn cùng kỳ năm 2024 (16,64%) nhưng giá trị tuyệt đối cao hơn 18.000 tỉ đồng. Trong số 47 bộ, cơ quan Trung ương và 63 địa phương, 10 bộ và 36 địa phương có tỉ lệ giải ngân trên trung bình. Đáng chú ý, Bộ Công an giải ngân đạt 27,3%, Thanh Hóa 39,2%, Hà Nam 38,4% và Lâm Đồng 30,1%...

Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết năm 2025, các dự án giao thông trọng điểm quốc gia được giao 145.837,1 tỉ đồng, chiếm 17,7% tổng vốn đầu tư công của cả nước. Đến nay, các dự án này giải ngân 14.361,4 tỉ đồng, đạt 9,8% kế hoạch. Tuy nhiên, một số dự án lớn như đường Vành đai 4 TP HCM, tuyến cao tốc Liên Khương - Bảo Lộc, TP HCM - Mộc Bài và đường Vành đai 4 Hà Nội dù đã chuẩn bị đầu tư từ nhiệm kỳ trước nhưng đến nay vẫn chưa hoàn tất thủ tục đầu tư.

Cũng theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh, công tác giải phóng mặt bằng tại một số địa phương đạt kết quả tốt, nhưng nhiều nơi gần như không tiến triển. Dẫn chứng tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, một dự án vướng mặt bằng 2 - 3 năm chưa giải quyết được nhưng khi lãnh đạo địa phương quyết liệt vào cuộc thì chỉ trong chưa đầy 1 tháng đã có mặt bằng sạch để thi công. "Điều này cho thấy hiệu quả phụ thuộc vào phương pháp tổ chức, sự đồng bộ và vai trò của cả hệ thống chính trị. Nếu chỉ giao cho một vài cán bộ mà thiếu chỉ đạo quyết liệt thì công tác này khó hoàn thành trong thời gian ngắn" - Bộ trưởng nêu rõ.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thành Trung nhận định giải ngân vốn đầu tư công gặp nhiều vướng mắc, đặc biệt là các dự án đặc thù như công trình văn hóa, chịu quy định của Luật Di sản nhưng thiếu quy định riêng trong Luật Xây dựng. Tuy nhiên, địa phương nào có sự vào cuộc quyết liệt của lãnh đạo và hệ thống chính trị thì xử lý công việc hiệu quả. Về phân cấp, phân quyền, Luật Đầu tư công hiện nay giao toàn bộ trách nhiệm từ lập, thẩm định, phê duyệt, bố trí vốn, thanh toán đến quyết toán dự án cho các bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan Trung ương và UBND các tỉnh, thành phố. Do đó, các địa phương cần quyết liệt trong công tác này để đẩy nhanh tiến độ.

Từ phản ánh của các địa phương, Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy chỉ ra 4 nhóm vướng mắc trong giải ngân vốn đầu tư công liên quan đến đất đai: nguồn gốc đất, xác định giá đất, đơn giá bồi thường giải phóng mặt bằng và chính sách chuyển tiếp. Nguyên nhân đến từ việc chậm ban hành văn bản hướng dẫn, chưa kịp thời điều chỉnh bảng giá đất và đơn giá bồi thường dẫn đến thiếu đồng thuận từ người dân, khó khăn trong cụ thể hóa quy định chuyển tiếp và chậm số hóa dữ liệu đất đai. Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng nhấn mạnh đến sự nỗ lực của các địa phương, như Bắc Ninh, Bình Dương, Đà Nẵng, Bà Rịa - Vũng Tàu… không có vướng mắc trong quá trình giải phóng mặt bằng vì từng thửa đất đã được số hóa, xác định nguồn đất, tình trạng sử dụng đất.

Khuyến khích hợp tác công - tư

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng nhấn mạnh mục tiêu giải ngân 100% vốn đầu tư công năm 2025 để thúc đẩy tăng trưởng, tạo việc làm, sinh kế cho người dân, đặc biệt ở vùng khó khăn; mở rộng không gian phát triển, giảm chi phí logistics, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và nền kinh tế. Đồng thời, nguồn lực nhà nước sẽ dẫn dắt, kích hoạt các nguồn lực xã hội, tháo gỡ khó khăn để thúc đẩy phát triển.

Thủ tướng chỉ đạo huy động cả hệ thống chính trị để đẩy nhanh giải phóng mặt bằng. Với các dự án phức tạp, bí thư cấp ủy phải trực tiếp chỉ đạo, sáng tạo trong áp dụng quy định, ưu tiên hỗ trợ người dân khó khăn về chỗ ở. Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Xây dựng khẩn trương hướng dẫn, các địa phương tập trung tháo gỡ vướng mắc, bảo đảm nguồn cung vật liệu xây dựng. Trong sắp xếp đơn vị hành chính, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành sớm ban hành quy định phân cấp, phân quyền, bảo đảm quản lý dự án đầu tư công không bị gián đoạn khi thay đổi địa giới và tổ chức chính quyền.

Đối với công tác chuẩn bị đầu tư, Thủ tướng yêu cầu phải làm tốt hơn. Đặc biệt là kế hoạch đầu tư công trung hạn nhiệm kỳ tới, giới hạn dưới 3.000 dự án, tránh dàn trải. Bộ Tài chính cần sớm sửa Luật Đấu thầu để trình Quốc hội, đồng thời yêu cầu các cơ quan, địa phương chọn nhà thầu uy tín, có năng lực. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho các địa phương triển khai những dự án hạ tầng giao thông trên địa bàn. Trong bối cảnh nguồn lực hạn chế, Chính phủ khuyến khích hợp tác công - tư và giao các dự án mở rộng đường cao tốc cho doanh nghiệp có uy tín, năng lực tốt.

Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu hoàn thành mục tiêu đến cuối năm 2025, đạt 3.000 km đường bộ cao tốc, 1.000 km đường ven biển, khánh thành giai đoạn 1 Cảng Hàng không quốc tế Long Thành và khởi công tuyến đường sắt Hà Nội - Lào Cai - Hải Phòng.