Sắp xếp đơn vị hành chính theo cơ chế đặc thù

Theo đó, thành phố đã sắp xếp lại, xử lý 8 cơ sở nhà, đất do UBND TP Thủ Đức quản lý và 2 cơ sở nhà, đất thuộc phường Võ Thị Sáu, quận 3. Các địa phương còn lại đang tiếp tục kiểm tra, rà soát và báo cáo bổ sung đầy đủ thông tin, đề xuất phương án xử lý. UBND thành phố đánh giá việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã góp phần làm giảm số lượng đơn vị hành chính, tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế, giảm chi ngân sách, mở rộng không gian phát triển, phát huy tiềm năng, lợi thế của các địa phương. Tuy nhiên, sau sắp xếp, quy mô dân số và diện tích tự nhiên sẽ lớn hơn, khối lượng công việc nhiều hơn nhưng chế độ, chính sách cho cán bộ, công chức, viên chức không tăng. Bên cạnh đó, các đơn vị lớn sau khi nhập, với số lượng hộ dân lớn nhưng cách thức vận hành và nhân sự không thay đổi trong trong điều kiện đô thị thay đổi thì việc sắp xếp nhằm nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước là không đạt hiệu quả cao.

Để bảo đảm ổn định chính trị - xã hội, phát triển kinh tế, "không gây xáo trộn lớn" trong quá trình sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã, UBND TP HCM đề xuất Bộ Tài chính, Bộ Nội vụ, Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý cho thành phố vận dụng 7 yếu tố đặc thù vào công tác sắp xếp.

Một là, đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã nhưng địa giới đơn vị hành chính đã hình thành ổn định và từ khi có Quyết định 1976 của UBND Cách mạng TP HCM về điều chỉnh thành phố còn 3 cấp đến nay chưa thay đổi, thì không bắt buộc thực hiện.

Hai là, đơn vị hành chính nông thôn đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt nhiệm vụ làm quy hoạch phát triển thành đơn vị hành chính đô thị giai đoạn 2023 - 2030, có diện tích tự nhiên và quy mô dân số đạt tiêu chuẩn của đơn vị hành chính đô thị thì không bắt buộc thực hiện.

Ba là, đơn vị hành chính đô thị cấp huyện, cấp xã có 2 yếu tố đặc thù sau đây thì mức tối thiểu của tiêu chuẩn quy mô dân số bằng 50% mức quy định đối với đơn vị hành chính đô thị tương ứng: có di sản văn hóa vật thể được UNESCO công nhận hoặc có di sản văn hóa vật thể được cấp có thẩm quyền xếp hạng là di tích quốc gia đặc biệt; được xác định hoặc trực thuộc đơn vị hành chính được xác định là trung tâm du lịch quốc gia hoặc quốc tế trong nhiệm vụ quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Bốn là, đơn vị hành chính cấp huyện trên địa bàn có hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội phát triển ổn định. Thu ngân sách nhà nước hằng năm đạt từ 1.000 tỉ đồng trở lên thì không bắt buộc thực hiện.

Năm là, đơn vị hành chính quận có từ 10 đơn vị hành chính phường trực thuộc trở lên thì chỉ thực hiện sắp xếp một số phường, để bảo đảm sau khi sắp xếp đơn vị hành chính quận phải có tối thiểu 10 phường trực thuộc.

Sáu là, trong giai đoạn 2023 - 2030 không bắt buộc thực hiện sắp xếp đối với các đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc đơn vị hành chính cấp huyện đã được sắp xếp giai đoạn 2019 - 2021.

Bảy là, không sắp xếp đối với các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã liền kề mà sau khi sắp xếp thành đơn vị hành chính mới, khối lượng công việc của cán bộ, công chức tăng lên hơn 50% so với thời điểm trước khi sắp xếp đơn vị hành chính.