Start-up Việt nhượng quyền thương hiệu ra thế giới

Trong bối cảnh toàn cầu hóa ngày càng sâu rộng, nhượng quyền thương hiệu đã trở thành một chiến lược quan trọng giúp các doanh nghiệp (DN) mở rộng thị trường, nâng cao giá trị thương hiệu và tiếp cận khách hàng quốc tế. Nắm bắt cơ hội này, các start-up Việt Nam đã đưa sản phẩm vươn ra thế giới dù vẫn còn nhiều thách thức.

Thành công ban đầu

Tháng 2-2025, thương hiệu chăm sóc mẹ và bé Care With Love đã bắt đầu nhượng quyền tại thị trường Campuchia và dự kiến sẽ mở thêm chi nhánh thứ hai ở Phnom Penh vào tháng 10 tới. Sau hơn 7 tháng hoạt động, chi nhánh đầu tiên đã đạt doanh thu khoảng 80% mục tiêu đề ra, trung bình khoảng 20 khách/ngày.

Đối tác nhận nhượng quyền - 2 doanh nhân Campuchia - đã tiếp cận thương hiệu Care With Love qua một triển lãm quốc tế tại TP HCM. "Chỉ trong vòng 3 tháng đàm phán, hợp đồng nhượng quyền thương hiệu tổng thể đã chính thức được ký kết, với mục tiêu mở 10 chi nhánh trong vòng 5 năm" - bà Trần Thảo Vi, Chủ tịch HĐQT Care With Love, nhớ lại.

Thành công ban đầu tại Campuchia đã thúc đẩy Care With Love mở rộng sang Dubai - UAE và các quốc gia Trung Đông. Việc này thể hiện rõ chiến lược tận dụng mô hình nhượng quyền để mở rộng quy mô và tiếp cận thị trường quốc tế của DN.

Trong lĩnh vực logistics, Công ty Gozo đã ký 3 hợp đồng nhượng quyền mô hình bưu cục chuyển phát nhanh quốc tế tại Thái Lan, mở đường cho việc phát triển dịch vụ ở ASEAN. Ba đối tác nhận quyền - Allcon, Crown Creations và World Trade - đều là khách hàng cũ, đánh giá cao hệ thống vận hành, chi phí cạnh tranh và công nghệ quản trị của Gozo.

Ông Phan Duy Minh, Giám đốc Điều hành Công ty Gozo, nhấn mạnh lợi thế của Gozo Express là giá dịch vụ thấp nhờ tối ưu chi phí, sử dụng đối tác vận chuyển bên ngoài và công nghệ quản lý thời gian thực. Hệ thống API đa tầng giúp chuẩn hóa quy trình, nâng cao trải nghiệm khách hàng, trong khi việc miễn phí nhượng quyền chỉ yêu cầu đối tác đầu tư mặt bằng để mở rộng nhanh mà không cần vốn lớn.

Các đối tác của Gozo nhận được hỗ trợ toàn diện - từ việc thiết lập bưu cục, đào tạo nhân sự đến quản lý hệ thống công nghệ tự động, bảo đảm vận hành chuyên nghiệp. Chiến lược này dự kiến mở rộng sang các thị trường như Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ và EU, dựa trên nền tảng công nghệ và hợp tác linh hoạt.

Việc nhượng quyền thương hiệu ra nước ngoài của các start-up Việt tập trung vào mảng ẩm thực và đồ uống (F&B). Các start-up như Three O'Clock, HappiTea, Phở'S... đã ký hợp đồng mở rộng quy mô quốc tế.

Chẳng hạn, Three O'Clock dự kiến khai trương 5 cửa hàng nhượng quyền tại Ấn Độ trong quý III/2025, đồng thời mở rộng sang Nepal, Sri Lanka và Bangladesh theo các hợp đồng ký kết đầu năm. Mục tiêu của Three O'Clock là mở ít nhất 100 cửa hàng trong 10 năm, khai thác xu hướng chuyển đổi từ trà sang cà phê, đồ uống mát lạnh phù hợp giới trẻ. DN này còn ký hợp đồng độc quyền nhượng quyền tại UAE, Ả Rập Saudi, Kuwait, Bahrain, Qatar và Oman.

Vượt qua thách thức

Dự báo của Technavio - công ty nghiên cứu thị trường toàn cầu, trụ sở tại Canada - cho thấy ngành nhượng quyền thương hiệu sẽ tăng trưởng trung bình 9,58%/năm, dự kiến đạt khoảng 4.380 tỉ USD vào năm 2027. DN Việt có nhiều khả năng góp mặt vào thị trường này, nhất là với các start-up sáng tạo, có sản phẩm đặc trưng địa phương, có thể tạo ra giá trị gia tăng nhờ nguyên liệu, thương hiệu hoặc công nghệ.

Tuy nhiên, số DN Việt tham gia nhượng quyền quốc tế còn rất ít, chưa đến 15 thương hiệu theo mô hình sỉ hoặc độc quyền quốc gia. Chuyên gia nhượng quyền Nguyễn Phi Vân cho rằng Việt Nam mới bắt đầu và chưa có thương hiệu toàn cầu nổi bật. Theo bà, DN Việt nên tập trung phát triển mô hình nhượng quyền sỉ hoặc độc quyền để mở rộng ra quốc tế, thay vì mô hình đơn lẻ.

Bà Vân nhìn nhận nhượng quyền thương hiệu là chiến lược mở rộng thị trường hiệu quả khi "đóng gói mô hình" chứ không chỉ bán sản phẩm. Các ngành như trà, cà phê đã thành công, nâng giá trị thương hiệu 30-70 lần nhờ tận dụng nguyên liệu, thương hiệu và hệ thống quản lý. Trong lĩnh vực F&B, tiềm năng dù lớn nhưng nhiều start-up gặp khó khăn khi xây dựng hệ thống vận hành, kiểm soát chất lượng và giữ niềm tin của khách hàng quốc tế, do các yếu tố về địa lý, ngôn ngữ, pháp lý, nguồn nguyên liệu và nhân lực.

Dù đứng trước nhiều cơ hội, thành công của start-up Việt trong việc nhượng quyền thương hiệu ra thế giới còn phụ thuộc vào nội lực và khả năng thích nghi. Các thách thức chính gồm: Thiếu nhân lực có kỹ năng, hiểu biết pháp lý hạn chế, quy trình chưa chuẩn hóa, nguồn nguyên liệu không ổn định...

Để vượt qua thách thức, các DN cần nhận được sự hỗ trợ từ Chính phủ và các tổ chức xúc tiến thương mại, tài chính, nhằm nâng cao năng lực, hoàn thiện mô hình, xây dựng thương hiệu. Khi có đủ động lực từ các bên liên quan, con đường chinh phục thị trường quốc tế của start-up Việt mới có thể rộng mở và thành công.