"Bếp núc" truyền hình thực tế: Chơi dao hai lưỡi

Dù tuân thủ quy tắc chung “phải sử dụng chất liệu thực tế có được vì đó là một chương trình truyền hình thực tế”  nhưng khi làm chương trình, mỗi nhà sản xuất đều lựa chọn cho mình một phương thức biên tập theo kịch bản mà họ tạo nên. Đặc quyền của nhà sản xuất được thể hiện ở chính giai đoạn biên tập những thước phim phát sóng, cái mà khán giả được theo dõi qua sóng truyền hình. Điều này không bị ràng buộc trong khuôn khổ format (định dạng) chương trình trong trường hợp phải mua bản quyền ở nước ngoài.

Áp lực chỉ số người xem

Minh chứng rõ nét nhất là trường hợp thí sinh Quỳnh Anh trong chương trình Vietnam’s got talent mùa giải đầu tiên cách đây không lâu. Sự tranh cãi giữa gia đình Quỳnh Anh với ban giám khảo hoặc sự tôn vinh thái quá khả năng hát của các thành viên trong gia đình đối với Quỳnh Anh sẽ không trở thành chủ đề khiến đông đảo khán giả lên án, chỉ trích nếu như nhà sản xuất  cắt gọt khéo léo hơn những chất liệu họ thu nhận được. Hay như trong chương trình Vietnam’s next top model mùa giải trước, khán giả truyền hình sẽ không mang cảm giác ngao ngán đối với chương trình nếu khâu biên tập đừng quá tập trung vào cảm xúc của thí sinh nhằm lấy lòng người xem bằng những hình ảnh tràn ngập nước mắt, thay vì cho khán giả thấy sự kiên cường, bản lĩnh và tài năng của một người mẫu tiềm năng.

Bỏ qua vòng tuyển sinh vốn có rất nhiều tiết mục trình diễn hài hước, hấp dẫn nhằm thu hút sự chú ý của khán giả, nhiệm vụ tiên quyết của các  nhà sản xuất là giữ chân khán giả cho đến phút đăng quang của một quán quân mới. Đây chính là lý do trong khối lượng phim  đồ sộ quay được từ thực tế hiện trường, ê kíp sản xuất chương trình sẽ sàng lọc lại để có những thước phim phù hợp nhất với tiêu chí phát sóng của mình nhưng cũng phải tạo  được sức hấp dẫn đối với người xem.

Về nguyên tắc,  những hình ảnh méo mó, ảnh hưởng đến thuần phong mỹ tục hoặc mang tính kích thích công chúng theo hướng tiêu cực đều bị cắt bỏ. Tuy nhiên, lựa chọn này dường như ít được các nhà sản xuất chương trình truyền hình thực tế hiện nay chấp nhận vì luôn bị áp lực rất lớn về lượng khán giả. Vì vậy, sử dụng những thước phim độc, những hình ảnh gây sốc luôn được các nhà sản xuất ưu tiên, thậm chí được tận dụng như một gia vị mạnh nhằm tăng thêm độ “nóng” cho chương trình. Cũng chính từ đây, nhiều chương trình bị tác dụng ngược.

Biên tập phải có tài

Với bất kỳ lĩnh vực nào trong cuộc sống, vấn đề được nhìn dưới góc độ nào, diễn đạt ra sao mới là điều quan trọng nhất. Công tâm nhận định thì The Voice phiên bản Việt đang diễn ra là một trong những chương trình truyền hình thực tế được đánh giá cao về khâu biên tập phát sóng cho đến thời điểm này. Mọi thứ đều ở mức vừa phải đủ để chấp nhận được, từ cảm xúc của thí sinh đến huấn luyện viên.

Ông Nguyễn Quang Minh (Tổng Giám đốc Công ty Cát Tiên Sa) nói: “Với chỉ số người xem đang cán mức hơn 60 triệu lượt theo dõi chương trình, Giọng hát Việt đã có những hiệu ứng riêng bắt nguồn từ chính tiếng tăm của chương trình gốc The Voice và của những phiên bản đã thành công ở nhiều nước. Đó chính là lý do Giọng hát Việt không cần tạo ra bất kỳ xì-căng- đan nào để quảng bá cho chương trình, kể cả vụ việc Thanh Lam - Đàm Vĩnh Hưng vừa qua cũng chỉ là một sự cố ngoài chương trình. Hơn hết, qua nhiều chương trình, chúng tôi có tiêu chí lọc một cách kỹ lưỡng  những chất liệu mình có được. Tất nhiên, những thông tin nóng luôn cần thiết nhưng quá nhiều cũng sẽ trở thành nhàm chán. Tất cả chỉ hay khi vừa đủ thôi”.

Theo ông Minh, Giọng hát Việt phản ánh chân thực những điều đang diễn ra, những thứ có thể gây nên sự kích động cho thí sinh, giám khảo và cả khán giả không được khuyến khích đưa vào chương trình. “Với một chương trình có nhiều hạt nhân tốt như hiện tại, chất lượng thí sinh như mong đợi thì việc xào nấu, thêm gia vị cho Giọng hát Việt sẽ trở thành thừa, thậm chí có thể gây phản cảm” - ông Minh cho biết.