Bác sĩ lý giải hiện tượng “nghịch kinh khủng” ở trẻ

Một bệnh nhi tăng động giảm chú ý được tư vấn, điều trị tại Viện Sức khoẻ tâm thần

Chia sẻ về tình trạng rối loạn tăng động giảm chú ý ở trẻ em chiều 7-5, tiến sĩ-bác sĩ Nguyễn Doãn Phương, Viện trưởng Viện Sức khoẻ tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết viện tiếp nhận điều trị cho khá nhiều trường hợp trẻ bị tăng động giảm chú ý. 

Bản thân ông từng điều trị cho một cháu bé 11 tuổi ở Hà Nội được gia đình đưa đến với lý do "nghịch kinh khủng", "nghịch khủng khiếp", nghịch ngợm mà không biết mệt, thường xuyên gây gổ với bạn bè. Những lúc ở nhà, gia đình đã phải thuê tới 2 người giúp việc trông coi, chăm sóc cậu bé nhưng tất cả đều không chịu được những trò nghịch ngợm oái oăm của cậu. Thậm chí, cậu tự dùng gạch đập vào mặt mình rồi có lần người giúp việc đang ngủ, cậu đứng tè cả vào mặt... 

Vì không bảo được con, gia đình buộc phải cầu cứu bác sĩ. Sau hơn 2 năm điều trị, tình trạng tăng động giảm chú ý của cháu bé đỡ dần và trẻ hoà nhập cộng đồng. Trước đó, các bác sĩ tại đây cũng từng điều trị cho một cháu bé suốt 8 năm vì rối loạn tăng động giảm chú ý.

Cách đây ít ngày, Phòng Tâm thần nhi, Viện Sức khỏe tâm thần, đã tiếp nhận bé trai 8 tuổi được đưa đến bệnh viện vì rất nghịch ngợm, lúc nào cũng luôn chân, luôn tay... Khi đi học, cô giáo liên tục phàn nàn vì cháu không tập trung, không nghe lời, gây mất trật tự, không ngồi yên một chỗ. Nghĩ rằng trẻ con nghịch ngợm, hiếu động cũng là bình thường nên bố mẹ không cho con đi khám, chỉ đến khi tần suất hoạt động của cậu "quý tử" ngày càng cao đến mức "nghịch không chịu được" bố mẹ mới đưa đi khám thì được chẩn đoán bị tăng động giảm chú ý.

Theo bác sĩ Lê Công Thiện, Trưởng Phòng Tâm thần nhi, Viện Sức khỏe tâm thần, rối loạn tăng động giảm chú ý là một trong những rối loạn tâm thần hay gặp nhất ở trẻ em và thanh, thiếu niên. Tỉ lệ trẻ mắc rối loạn tăng động giảm chú ý trên thế giới khoảng 5,2%. Tại Việt Nam, tỉ lệ trẻ có vấn đề về chú ý khoảng 4% trên 1.320 trẻ được nghiên cứu. Trẻ em nam bị rối loạn tăng động giảm chú ý gấp nhiều lần so với trẻ em nữ. Hầu hết trẻ em đều có những thời điểm khó kiểm soát hành vi, một số trẻ có thể hoạt động liên tục, rất nghịch ngợm, tò mò với thế giới xung quanh. Tuy nhiên, với trẻ có rối loạn tăng động, giảm chú ý, việc kiểm soát hành vi trở nên khó khăn hơn rất nhiều.

"Trẻ rối loạn tăng động giảm chú ý có biểu hiện như: vận động nhiều, luôn nhấp nhổm, chạy nhảy, leo trèo; khó khăn trong việc tổ chức, sắp xếp công việc; thường xuyên đánh mất các vật dụng cần thiết cho công việc, học tập; thường xuyên quên trong hoạt động, sinh hoạt hằng ngày; khó khăn trong việc tuân thủ yêu cầu từ người khác; gặp khó khăn mỗi khi phải chờ đợi đến lượt; bật ra những câu trả lời khi chưa nghe hết câu hỏi, nói quá nhiều… Trẻ mắc rối loạn tăng động giảm chú ý đối diện với nhiều vấn đề trong quá trình phát triển tâm sinh lý, học tập, giao tiếp, phát triển cảm xúc cũng như các kỹ năng xã hội của trẻ"- bác sĩ Thiện nói.

Bác sĩ Nguyễn Doãn Phương cho biết hiện rối loạn tăng động giảm chú ý ở trẻ là một vấn đề nan giải đối với các bậc cha mẹ. Nếu không được chữa trị, trẻ lớn lên có thể vi phạm các vấn đề đạo đức, luật pháp như đập phá, ăn trộm, dễ có nhân cách chống đối xã hội, sử dụng các chất gây nghiện, trầm cảm, lo âu… Bên cạnh đó, hội chứng rối loạn tăng động giảm chú ý là mạn tính, cần phải điều trị lâu dài nhưng nhiều gia đình không đủ kiên nhẫn hoặc không đủ khả năng tài chính, nên bỏ điều trị. 

Theo một số nghiên cứu, hơn 50% bệnh nhân trẻ em được chẩn đoán rối loạn tăng động giảm chú ý tiếp tục có những biểu hiện triệu chứng trong suốt thời kỳ thanh, thiếu niên và hơn một nửa có những suy giảm chức năng xã hội ở tuổi trưởng thành.