Cho đến nay nguyên nhân của bệnh vẫn chưa hoàn toàn rõ. Người ta cho rằng đây là một bệnh tự miễn (cơ thể người bệnh tự sinh ra các yếu tố chống lại chính mình và gây nên bệnh). Các yếu tố gây khởi bệnh thường là stress; chấn thương thần kinh; nhiễm khuẩn, uống nhiều loại thuốc có chứa chất i-ốt như Cordarone (chống loạn nhịp tim) và nhất là yếu tố gia đình. Giáo sư - tiến sĩ Nguyễn Khánh Dư đã mổ cho một gia đình có 5 chị em cùng bị bệnh Basedow.
Bệnh Basedow nếu không được điều trị hoặc điều trị không hiệu quả, bệnh nhân có thể tử vong vì: suy kiệt; bị các biến chứng về tim mạch: suy tim, rối loạn nhịp tim...; cơn bão giáp, trong tình trạng này bệnh nhân sốt cao có khi đến 40-41 độ C, rối loạn tâm thần có thể kích động, mê sảng, tim đập rất nhanh có khi lên đến trên 150 lần một phút.
Cho đến nay chưa có một phương thức dinh dưỡng nào có thể giúp phòng ngừa được bệnh. Trong khi bị bệnh, do có hiện tượng tăng thoái biến chất đạm, bệnh nhân cần ăn nhiều thịt, cá và các loại thực phẩm có protein, tránh ăn chay hay ăn kiêng để chữa bệnh.
. Nội khoa: Phương pháp này tương đối tốn kém, đòi hỏi bệnh nhân phải uống thuốc một cách kiên nhẫn. Hầu hết là đáp ứng thuốc, nhưng khi ngưng thuốc bệnh lại hay tái phát. . Dùng đồng vị phóng xạ “tàn sát” tuyến giáp cho những trường hợp hay tái đi tái lại nhưng đây là “cuộc phẫu thuật không kiểm soát được”. Vì vậy hiện nay ít được sử dụng. . Phẫu thuật: Xu hướng mới hiện nay nghiêng nhiều về phương pháp này. Được chỉ định khi điều trị nội khoa thất bại. Sau đó vẫn phải dùng thuốc với liều lượng ít, kiểm soát dễ dàng hơn. . Phẫu thuật nội soi: Cũng đưa lại kết quả như mổ hở nhưng không để lại sẹo, đảm bảo thẩm mỹ. Tuy nhiên, phương pháp này tốn rất nhiều thời gian cho một cuộc phẫu thuật. Hiện Việt . Dùng sóng siêu âm: Chỉ mới ở dạng nghiên cứu. Trong một số trường hợp siêu âm tuyến giáp, tình cờ các bác sĩ phát hiện dù chưa điều trị gì nhưng triệu chứng cường giáp vẫn giảm và biến mất. Từ đó người ta tiến hành nghiên cứu việc dùng sóng siêu âm tỏa nhiệt để điều trị bệnh lý Basedow. Tuy nhiên phương pháp này chưa được công nhận. MINH TÂM tổng hợp
Các phương pháp điều trị Basedow ở VN và trên thế giới
Phỏng vấn tiến sĩ Nguyễn Hoài
Phóng viên: Thưa ông, vì sao ông và một số bác sĩ ngoại khoa đều chọn phẫu thuật là phương án điều trị tốt nhất cho Basedow?
- Tiến sĩ Nguyễn Hoài
2/3 số bệnh nhân bị tái phát trong vòng 2 năm sau khi ngưng điều trị. Ngoài ra giá thành của một cuộc phẫu thuật so với điều trị nội khoa ít tốn kém hơn nhiều, giải quyết nhanh gọn hội chứng cường giáp, tránh được các biến chứng có thể có của điều trị nội khoa. Ở Pháp, các bác sĩ chỉ định phẫu thuật cho các trường hợp bệnh nhân sau: Dưới 40 tuổi; không thể theo đuổi điều trị nội khoa lâu dài, không dung nạp với thuốc kháng giáp tổng hợp.
Thưa ông, đã phẫu thuật thì phải có tai biến, thậm chí tử vong?
- Chảy máu trong và sau khi mổ là biến chứng hay gặp nhất, có tỉ lệ từ 1-2%. Nguyên nhân thường là bướu giáp quá lớn, dính nhiều, việc chuẩn bị tiền phẫu không kỹ, không sử dụng dung dịch Lugol trước mổ, vấn đề vô cảm không tốt hoặc do phẫu thuật viên thiếu kinh nghiệm trong việc phẫu tích và xử lý mạch máu đến tuyến giáp. Tuy nhiên, chảy máu là biến chứng lành tính, hầu như không có tử vong, chỉ cần theo dõi kỹ trong và sau mổ. Có trường hợp phải truyền máu hoặc mổ lại để cầm máu.
Biến chứng thứ hai là vọp bẻ do hạ calci máu cũng thường hay gặp ở cả Việt
Còn một biến chứng mà hầu hết các bệnh nhân đều lo ngại là khàn tiếng sau mổ?
- Đúng vậy. Nó chiếm tỉ lệ 0,5%, rất thấp nhưng lại là mối lo âu hàng đầu của người bệnh nhất là những bệnh nhân phụ nữ, trẻ tuổi. Nguyên nhân do làm tổn thương dây thần kinh quặt ngược hay dây thần kinh thanh quản trên. Biến chứng hay gặp trong những trường hợp bướu giáp lớn, chảy máu nhiều trong phẫu thuật, hay những trường hợp quanh bướu có hiện tượng viêm dính nhiều, đặc biệt là ở những bệnh nhân đã điều trị không đúng phương pháp bằng cách đốt, chích, lễ trên bướu. Ngày nay với trình độ tay nghề cao của phẫu thuật viên cùng những cải tiến về kỹ thuật mổ, biến chứng này rất ít xảy ra. Việc khàn tiếng cũng có thể là tạm thời nhưng cũng có thể là vĩnh viễn.
Một biến chứng khác nữa khá nguy hiểm là cơn bão giáp trạng. Nguyên nhân do công tác chuẩn bị phẫu thuật chưa tốt, bệnh nhân được mổ trong tình trạng chưa bình giáp hoàn toàn. Sau mổ, bệnh nhân sốt cao 40-41 độ C, rối loạn tâm thần, kích động, mạch rất nhanh có khi lên đến 160-170 lần/phút v.v... nếu không phát hiện và xử trí kịp thời có thể đưa đến tử vong. Việc điều trị những trường hợp này hiện đã khá hữu hiệu vì có thuốc và phương pháp điều trị tối ưu. Vấn đề cơ bản là phát hiện và xử trí kịp thời. Hiện nay với những phương pháp đánh giá bệnh nhân hữu hiệu, chuẩn bị phẫu thuật tốt, biến chứng này hầu như không thấy xảy ra nữa.
Vì Basedow thường rơi vào phụ nữ, do đó điều bệnh nhân rất sợ khi phẫu thuật là để một vết sẹo vắt ngang qua cổ. Có cách gì khắc phục không, thưa ông?
- Nguyên nhân của sẹo xấu sau mổ được chia làm hai nhóm:
Nhóm một: Các nguyên nhân thuộc về người bệnh:
+ Đầu tiên phải kể đến cơ địa sẹo lồi của một số người, vấn đề rất phức tạp và hiện nay cũng chưa tìm ra giải pháp hữu hiệu để giải quyết triệt để cho người bệnh.
+ Vấn đề dinh dưỡng sau phẫu thuật cũng được nhiều người quan tâm: một số loại thực phẩm và hải sản có thể làm sẹo xấu và phì đại.
Nhóm hai: Thuộc về kỹ thuật mổ:
Muốn hạn chế sẹo xấu, bác sĩ phẫu thuật nên sử dụng đường mổ thấp để sau này có thể che bớt sẹo bằng cách mặc áo cao cổ. Hạn chế sử dụng đốt điện để cầm máu vì không kiểm soát được độ bỏng của vết mổ. Có một số bác sĩ sử dụng laser CO2 để cầm máu, đây cũng là phương pháp tốt. Khi khâu vết mổ nên sử dụng các loại chỉ nhỏ liền kim như ni lông 4-0 để may. Một số loại thuốc bôi như: Contractubex, Madecasol cũng có tác dụng làm cho sẹo nhỏ và đẹp, nhưng thời gian sử dụng phải lâu từ 3-4 tuần và hơi đắt tiền.
Xin cảm ơn ông.
Thiện thành thực hiện
và quét mã QR
Bình luận (0)