Bệnh khi mùa đông về

Nhớ hồi còn bé, khi còn học phổ thông, cứ mỗi lần gió heo may về là nhà trường lại tổ chức nhỏ nước tỏi vào mũi học sinh để phòng bệnh cúm. Dịch cúm thường xảy ra vào mùa đông, người mắc bệnh thường nhức đầu, sổ mũi, đau ê ẩm cả người. Bệnh rất hay lây, chỉ cần một người trong gia đình hay một học sinh bị cúm là cả nhà hoặc cả lớp “dính” theo. Bệnh khởi phát nhanh, lây nhanh nhưng cũng chỉ vài ngày là hết, bệnh nhân chỉ cần nghỉ ngơi, uống thuốc hạ sốt, ăn cháo và uống vitamin C hay nước chanh để tăng sức đề kháng là đủ. Hồi nhỏ, chúng tôi chưa thấy ai chết vì cúm. Sau này mới nghe có những đại dịch cúm như đại dịch năm 1918 xảy ra ở châu Âu khiến hàng triệu người chết mới thấy ghê. Cúm có tốc độ lây lan khá nhanh và chủ yếu lây qua đường hô hấp do hít phải không khí có chứa virus cúm. Biện pháp phòng ngừa tốt nhất là cách ly bệnh nhân, tránh tiếp xúc với người bệnh.

Bệnh thứ hai hay xảy ra vào mùa đông là viêm phổi. Cha tôi khi còn sống cứ mỗi khi mùa đông đến là mua cho con cái vài cái khăn len để giữ cho ấm cổ. Bệnh hay xảy ra khi cơ thể bị lạnh, bệnh nhân sốt cao, ho nhiều, có đàm đặc màu vàng hay vàng xanh tùy theo loại vi trùng gây viêm phổi. Bệnh thường do phế cầu trùng gây ra, nếu không điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể tử vong do các biến chứng như áp-xe phổi, tràn mủ màng phổi, suy kiệt… Điều trị chủ yếu là dùng kháng sinh, hạ sốt và nâng đỡ cơ thể; trường hợp nặng phải đến bệnh viện. Bệnh có thể lây lan do tiếp xúc qua đường không khí.

Bệnh thứ ba cũng hay gặp và thường xảy ra ở người lớn tuổi là bệnh viêm đa khớp dạng thấp. Bệnh này do vi trùng Streptococcus Béta Hemolytic gây ra. Bắt đầu từ viêm họng, bệnh sẽ gây ra biến chứng trên khớp, thận và tim. Khớp sưng đỏ, nóng đau, có khi biến dạng và rất hay tái phát. Phòng ngừa bằng cách đừng để viêm họng, vệ sinh răng miệng và uống kháng sinh dự phòng ở những người có nguy cơ cao hoặc có tiền sử bị viêm đa khớp dạng thấp.

Kế đến là bệnh hen phế quản. Vào mùa đông, những bệnh nhân hen phế quản (dân gian còn gọi là suyễn) cũng rất đáng lo. Tiết trời lạnh, cộng với ô nhiễm môi trường và những căng thẳng trong cuộc mưu sinh khiến bệnh hay bộc phát và nặng hơn so với các mùa khác trong năm. Những cơn khó thở và ho hay xảy ra về đêm làm bệnh nhân mệt mỏi và lo âu. Điều trị dứt bệnh hẳn rất khó vì đây là một trong những dạng bệnh có tính di truyền và tự miễn. Tuy nhiên, có thể làm giảm dần những cơn khó thở bằng cách sử dụng các loại thuốc giãn phế quản, tăng cường sức đề kháng, giữ ấm cơ thể, không hút thuốc lá, giữ vệ sinh môi trường và tránh căng thẳng.

Và không thể không kể đến các loại bệnh về mạch máu. Trời lạnh, nếu không giữ ấm cho cơ thể thì các mạch máu co lại, nhất là các động mạch ngoại biên, dễ làm bộc phát những bệnh về động mạch ở những người có cơ địa dễ bị bệnh như viêm tắc động mạch, tiểu đường, xơ vữa động mạch… Người mắc bệnh này đau nhiều ở đầu các ngón tay, ngón chân, có thể kèm theo tím tái, nếu nặng hơn bệnh nhân sẽ bị hoại tử đầu ngón tay, ngón chân, thậm chí cả bàn chân. Cách điều trị chủ yếu là giữ ấm cho bệnh nhân, dùng các loại thuốc giảm đau và giãn mạch máu.