Bốn loại chấn thương trẻ em thường bị xem nhẹ

Bác sĩ Phan Văn Tiếp, Trưởng Khoa Chỉnh hình nhi Bệnh viện (BV) Chấn thương Chỉnh hình TPHCM, cho biết: Khác với người lớn, trẻ em có sụn tăng trưởng ở đầu xương, vì thế khi bị chấn thương vị trí này thường để lại di chứng nếu không kịp thời chỉnh sửa. Cách điều trị chỉnh hình không đúng sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ như chi ngắn, mất cân đối giữa 2 chi, rối loạn chức năng vận động, lệch trục, dễ bị thoái hóa khớp... Sau đây là một số chấn thương thường bị bỏ sót ở trẻ:

1. Gãy ở đầu dưới xương cánh tay (vùng khuỷu). Thường do trẻ chạy giỡn, té trong tư thế chống bàn tay xuống đất. Lúc đó lực truyền từ cẳng tay lên khuỷu làm gãy xương (gãy trên 2 lồi cầu xương cánh tay). Đây là loại gãy xương thường gặp ở trẻ nhưng điều trị lại rất khó bởi nếu nắn xương không hoàn chỉnh sẽ gây những biến chứng như cứng khớp, tay cán vá (tay khuỳnh). Nhiều người thấy khuỷu sưng lại cho rằng trẻ bị bong gân, thậm chí đoán chắc trẻ bị gãy tay vẫn đưa trẻ đi điều trị ở các thầy lang làm trẻ sưng khớp, đã có trường hợp đưa đến hội chứng Volkmann. Khi đã bị hội chứng này, sẽ không còn cách điều trị hữu hiệu được nữa, trẻ suốt đời bị tật co rút ở cẳng tay, ngón tay.

2. Gãy ở đầu dưới xương quay (ở vùng cổ tay). Khi  bị gãy xương ở vùng này, bàn tay trẻ thường sưng to, dễ bị biến dạng ở vùng cổ tay. Trong trường hợp này, trẻ được nắn chỉnh xương càng sớm càng tốt vì đầu dưới xương quay là vùng xương xốp nên xương rất mau lành. Bệnh nhân đến BV trễ rất khó nắn lại xương, cổ tay bị biến dạng gây mất thẩm mỹ. Chỉ có phẫu thuật mới chỉnh nắn được cổ tay nhưng lại dễ làm rối loạn sự tăng trưởng sau này của trẻ. Vì lý do này nên các bác sĩ  không can thiệp phẫu thuật, bệnh nhân mang tật cả đời.

3. Gãy lồi cầu ngoài xương cánh tay. Sưng khuỷu, đau nhiều ở vùng cạnh ngoài khuỷu là những biểu hiện gãy lồi cầu ngoài xương cánh tay. Đây là loại gãy rất thường bị bỏ sót vì sau khi gãy trẻ vẫn cử động nhẹ nhàng được. Do thấy trẻ vẫn cử động nên người nhà nghĩ trẻ chỉ bị bong gân và không đưa tới BV. Nhưng thực chất đây là loại gãy xương cần có chỉ định mổ ngay. Mọi hình thức điều trị bảo tồn như nắn, bó bột đều không mang lại hiệu quả. Nếu không được điều trị sớm, trẻ bị gãy lồi cầu xương cánh tay sẽ làm tay yếu (do mất lực), không thể làm việc nặng, giới hạn cử động, lệch khuỷu ra phía ngoài, về sau có thể gây liệt thần kinh trụ, lúc đó tay trẻ bị tê, các cơ vùng bàn tay teo lại.

4. Gãy Monteggia. Đây là loại gãy xương trụ có kèm trật chỏm quay. Sau gãy, trẻ bị biến dạng vùng cẳng tay. Trật chỏm quay chỉ phát hiện được trên phim X-quang, nếu không có kinh nghiệm sẽ rất khó phát hiện. Thấy biến dạng cẳng tay, nhiều cơ sở chỉ nắn được cẳng tay chứ không nắn chỏm  quay. Tình trạng này kéo dài làm khuỷu bị yếu sức cơ, giới hạn cử động, lệch khuỷu. Các bậc cha mẹ đưa con em đến BV Chấn thương Chỉnh hình TP điều trị thường nói rằng con họ đã được nắn chỉnh xương hơn 2-3 tháng, thậm chí hơn 1 năm nhưng vẫn đau âm ỉ, giới hạn cử động, hoặc phát hiện ra tay trẻ nhô lên một cục xương (do xương quay nhô lên). Bác sĩ Tiếp nhấn mạnh việc phát hiện ra loại gãy xương này rất khó, nên cách tốt nhất là hãy đưa trẻ tới điều trị ở các cơ sở chuyên khoa.