Bước kiểm tra đơn giản cứu mạng hàng ngàn em bé mỗi năm

"Trong 1.000 ca sinh có đến 8 ca có bệnh tim bẩm sinh, trong đó 2 ca cần được can thiệp trong tháng đầu tiên sau sinh và 1 ca cần được can thiệp ngay trong tuần đầu tiên"- bác sĩ chuyên khoa II Đỗ Thị Cẩm Giang, đến từ Khoa Tim mạch- Bệnh viện Nhi Đồng 1, nhấn mạnh trong bài báo cáo vừa trình bày tại Lễ kỷ niệm 12 năm triển khai chương trình Tim mạch Nhi của bệnh viện.

Theo PGS-TS-BS Vũ Minh Phúc, Trưởng Khoa Tim mạch, chỉ riêng tại Bệnh viện Nhi Đồng 1 đã thống kê được 4.826 ca mổ tim tính từ 2004-2018; 6.049 ca thông tim tính từ 2009-2018.

Một cháu bé bị bệnh tim bẩm sinh do dị tật hiếm gặp được các bác sĩ Bệnh viện Nhi Đồng 1 cứu sống bằng ca phẫu thuật lúc 2 tháng tuổi

Bác sĩ Giang cho biết bà và các đồng nghiệp nhiều lần gặp các trường hợp các em bé sinh ra mà không được chẩn đoán trước tim bẩm sinh, dẫn đến việc cứu sống và trị bệnh vô cùng khó khăn. Ví dụ như các em bé bị dị tật ống động mạch, cần can thiệp cực sớm ngay sau sinh, nếu không bé sẽ nhanh chóng suy tim, dẫn đến hàng loạt triệu chứng: thiếu oxy, toan máu, sốc, tổn thương não, tổn thương đa cơ quan... Các bé này nếu không có sự phối hợp sản – nhi, chẩn đoán từ trước, di chuyển em bé đến bệnh viện nhi ngay sau sinh thì tỉ lệ tử vong tăng rất cao cho dù bé có được phẫu thuật sau đó.

Thống kê tại khoa sơ sinh của bệnh viện cho thấy có đến 95% các bé sơ sinh bị tim bẩm sinh chưa hề được chẩn đoán tiền sản khiến nhiều ca "trở tay không kịp".

Cách tốt nhất để giải quyết các ca tim bẩm sinh là siêu âm tim thai khi người mẹ còn mang bầu, một bước tầm soát mà hiện nay không phải thai phụ nào cũng chọn thực hiện. Theo hướng dẫn của Hiệp hội Tim mạch Mỹ, siêu âm tim thai có thể cho kết quả khá chính xác từ tuần thai 17-18 trở lên. Nhưng đối với các cơ sở y tế sở hữu các thiết bị hiện đại nhất, có thể siêu âm tim thai từ tuần thứ 12, bác sĩ có thể yêu cầu bạn quay lại lần nữa khi tuổi thai lớn hơn để đạt được kết quả chính xác nhất.

Tại Việt Nam, theo bác sĩ Giang, các thống kê cho thấy siêu âm tim thai giúp phát hiện được tới 90% các vấn đề tim bẩm sinh. Điều này giúp cha mẹ có quyền lựa chọn, có thể bàn bạc với bác sĩ để có kế hoạch sinh ở đâu, sinh như thế nào, can thiệp sau sinh cho bé ra sao... Điều này giúp tăng cơ hội sống cho bệnh nhi, giảm thời gian nhập viện và tăng chất lượng của cuộc phẫu thuật.

Bác sĩ Giang cũng cho biết nếu được can thiệp sớm, chủ động, đúng cách, hầu hết các ca bệnh tim bẩm sinh có thể chữa được. Nhiều bé trong số đó chỉ cần chữa 1 lần là có thể sống khỏe mạnh suốt đời.