Chết đột ngột: Nguyên nhân từ đâu?

Đề phòng những cơn đau tim

Bác sĩ Phan Hữu Phước, Bệnh viện (BV) Nguyễn Trãi TPHCM, cho biết ở nhiều nước tiên tiến trên thế giới bệnh thiếu máu cơ tim do xơ vữa động mạch vành vẫn là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Tình trạng xơ vữa động mạch vành tim có thể đã xuất hiện rất sớm từ lúc 30 - 40 tuổi và tỉ lệ bệnh tim mạch ngày càng cao ở các nước đang phát triển. Đối với các bệnh nhân đau tim, thời gian thực sự là vàng. Càng phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời, hiệu quả điều trị sẽ càng cao và nguy cơ tử vong càng giảm. Ngay tại những quốc gia có hệ thống y tế hiện đại, 40% bệnh nhân đau tim bị tử vong, khoảng 1/2 trong số đó chết ngay trong vòng 1 giờ sau khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên.

Dễ nhận thấy nhất là thiếu máu cơ tim, cơn đau thắt ngực thường xảy ra sau khi gắng sức làm việc nặng, xúc động mạnh, sau bữa tiệc thịnh soạn, sau giao hợp... thời tiết quá lạnh cũng dễ làm xuất hiện cơn đau. Thời gian cơn đau thắt ngực thường chỉ kéo dài vài giây đến vài phút. Khi cơn đau thắt ngực kéo dài quá 15 - 20 phút, phải nghĩ đến nhồi máu cơ tim. Những cơn đau tim dễ xuất hiện khi gắng sức, xúc động, căng thẳng... Bên cạnh đó, cũng có những trường hợp đột tử đến rất nhanh trong vòng 1 giờ nhưng bệnh nhân không có triệu chứng rõ ràng, đó là những bệnh nhân bị thiếu máu cơ tim im lặng hay tiềm tàng.

Đột quỵ, tai họa khó lường

Tại BV Nhân dân Gia Định TPHCM, mỗi năm có khoảng 1.000 bệnh nhân nhập viện do nhồi máu não cấp (hay đột quỵ) nhưng hầu hết đều ở giai đoạn muộn. Bác sĩ Phan Công Tân, Trưởng Khoa Thần kinh - BV Nhân dân Gia định, cho biết đột quỵ là căn bệnh gây tử vong đứng hàng thứ ba sau ung thư và tim mạch. Nhồi máu não xảy ra do huyết khối ngăn chặn làm gián đoạn máu đến não. Bệnh nhân đột quỵ nếu không được chữa trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong hoặc thương tật suốt đời. Triệu chứng thường gặp nhất là đột ngột yếu một bên mặt, tay hay chân. Những triệu chứng khác gồm đột ngột tê cóng một bên: mặt, tay hay chân; đột ngột lú lẫn, nói khó, không hiểu lời nói, rối loạn thị giác một bên mắt; đột ngột khó đi, choáng váng, mất thăng bằng, hay mất điều phối, nhức đầu dữ dội mà không rõ nguyên nhân. Tùy theo phần não tổn thương nặng hay nhẹ mà ở mỗi bệnh nhân xuất hiện triệu chứng khác nhau. Việc thay đổi đột ngột chức năng là điều không bình thường. Thói quen “đợi xem” có thể dẫn đến hậu quả tàn phế nặng nề như mất trí nhớ, liệt...

Theo GS-BS Lê Văn Thành, giảng viên Trung tâm Đào tạo cán bộ y tế TPHCM, đột quỵ tập trung chủ yếu ở nam giới trên 50 tuổi. tuy nhiên, càng ngày càng có nhiều bệnh nhân trẻ tuổi mắc bệnh này do lối sống thiếu vận động và thức ăn nhiều cholesterol làm lượng mỡ trong máu tăng cao. Hiện nay, một số BV đã áp dụng điều trị thuốc tiêu sợi huyết cho những bệnh nhân nhập viện trước 3 giờ kể từ khi có triệu chứng của đột quỵ để giúp bệnh nhân có thể hồi phục hoàn toàn và tránh những tai biến. Tại BV Nhân Dân Gia Định, tính từ lúc bắt đầu triển khai điều trị nhồi máu não cấp bằng thuốc tiêu sợi huyết cho đến nay (khoảng 3 năm), có 25 bệnh nhân nhồi máu não cấp được chỉ định cho trị liệu này.