Chích ngừa xong vội uống thuốc hạ sốt, vắc-xin mất tác dụng?

Bạn đọc Nguyễn Uyên P. (32 tuổi; quận 5, TP HCM), hỏi: Tôi có con trai 9 tháng tuổi, mấy đợt trước đi chích ngừa lần nào bé cũng sốt. Có khi sốt nhẹ, có một lần sốt cao 39 độ, tôi bế qua bác sĩ gần nhà thì được cho thuốc hạ sốt. Sau đó, tôi chuẩn bị sẵn thuốc hạ sốt liều cho trẻ em tại nhà. Lần vừa rồi đi chích xong, tôi bồng cháu ra ngoài ghế đá sân bệnh viện cho uống 1 liều hạ sốt ngay, sau đó, uống thêm 1 lều sau buổi trưa, 1 liều tối hôm đó. Lần đó không thấy bé sốt. Nhưng tôi kể với mấy người bạn thì bị phản đối, người kêu uống thuốc Tây để hạ sốt nhiều không tốt, người bảo coi chừng vắc-xin mất luôn tác dụng…Bạn tôi nói đúng không?

Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Minh Tiến, Phó Giám đốc Bệnh viện (BV) Nhi Đồng Thành phố (TP HCM) trả lời:

Sau khi chích ngừa, đa phần các bé có phản ứng sốt nhẹ, một số không sốt, một số ít hơn sốt cao.

Phản ứng sốt nhẹ là một phản ứng tốt của cơ thể, cho thấy hệ miễn dịch bắt đầu khởi động, tạo ra kháng thể cần thiết nhờ phản ứng với vắc-xin vừa tiêm vào.

Với trẻ sốt nhẹ (dưới 38,5 độ) hoặc chưa sốt mà phụ huynh đã cho uống thuốc sẵn, đúng là vắc-xin có thể bị giảm tác dụng giống như người bạn của bạn đã lo ngại. Vì thế bạn không nên làm như vậy nữa.

Với trẻ không hề sốt sau khi tiêm vắc-xin, chưa chắc mừng: có thể cơ thể bé vẫn tạo kháng thể đủ nhưng cũng có thể không sốt là vì hệ miễn dịch của trẻ khởi động không tốt, không tạo được đủ kháng thể cần thiết. Trường hợp này và cả trường hợp lỡ uống thuốc hạ sốt ngay đến nỗi không sốt chút nào như bạn nóu, có thể đợi một thời gian rồi đi kiểm tra lại kháng thể để biết vắc-xin có phát huy đầy đủ tác dụng không.

Một số ít trẻ có phản ứng sốt cao sau tiêm (38,5 độ trở lên), phụ huynh nên cho trẻ uống paracetamol hạ sốt với liều 10-15 mg/1kg cân nặng. Paracetamol có nhiều tên thương hiệu khác nhau, tùy bạn lựa chọn nhưng chú ý xem tên biệt dược và liều lượng in nhỏ phía dưới tên thương hiệu, chọn loại cho trẻ em. Tối thiểu 4 giờ mới được uống 1 lần và khi nào có sốt cao mới uống; khuyến khích lau mát và cho trẻ mặc đồ thông thoáng, khuyến khích bé chơi đùa để hạ sốt tự nhiên và không phải dùng thuốc quá nhiều.

Với trẻ sốt nhẹ, việc cho trẻ mặc đồ thoáng, chơi đùa… cũng có tác dụng tương tự.

Các trường hợp sau phải đưa bé đi bệnh viện khám ngay: sốt trên 39 độ, không đáp ứng với thuốc hạ sốt (uống thuốc 1 giờ không hạ), trẻ bứt rứt, co giật, bỏ ăn, bỏ bú…