Chống dịch "cởi mở": Có cần thay đổi quy định 5K?

Chính phủ đã đồng ý với đề xuất của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các bộ, ngành liên quan về mở cửa lại hoạt động du lịch (đường không, đường bộ, đường biển) đảm bảo an toàn, khoa học, hiệu quả trong điều kiện bình thường mới từ ngày 15-3 tới. Bên cạnh đó, thời gian qua các địa phương đã thực hiện Nghị quyết 128 "Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19". 

Những ngày qua, một số ý kiến cho rằng trong bối cảnh chống dịch "cởi mở" như hiện nay cần thay đổi và linh hoạt hơn trong việc thực hiện quy định 5K (khẩu trang, khử khuẩn, khoảng cách, không tập trung đông người và khai báo y tế) được Bộ Y tế đề ra từ tháng 8-2021.

Quy định 5K được cho rằng không còn phù hợp trong nhiều tình huống - Ảnh minh hoạ

Theo đó, một số ý kiến cho rằng cần thay đổi khuyến cáo việc "không tụ tập" hoặc "khoảng cách" tại quy định 5K trong bối cảnh học sinh đến trường, cơ quan, doanh nghiệp tổ chức đi làm bình thường, cùng với đó là mở cửa du lịch, lễ hội, các khu vui chơi, giải trí...

Theo phân tích của một chuyên gia dịch tễ, hiện Covid-19 là bệnh lây theo đường hô hấp với hình thức lây vẫn là giọt bắn, nguy cơ cao là tiếp xúc gần, môi trường kín, đông người và quy định 5K là các biện pháp dự phòng cá nhân rất hiệu quả.

"Đến nay, hiệu quả bảo vệ phòng lây nhiễm của vắc-xin Covid-19 chưa thật cao, người tiêm rồi vẫn có thể nhiễm và là nguồn bệnh tiếp tục lây lan cho người khác chỉ có điều phần lớn người nhiễm thường không có triệu chứng hoặc có triệu chứng nhẹ. Ngoài ra, Covid-19 hiện cũng chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nên dự phòng cá nhân là vô cùng quan trọng. Với nguyên tắc 5K được Bộ Y tế đề ra là biện pháp dự phòng cá nhân"- chuyên gia này nói.

Ngoài ra, cũng theo vị chuyên gia, có nhiều nghiên cứu cho rằng đeo khẩu trang có thể phòng được 50% nguy cơ lây nhiễm các bệnh lây theo đường hô hấp và khi rửa tay với xà phòng có thể phòng được tới 40% các bệnh lây qua đường tiêu hoá và hô hấp. 

Tuy vậy, mọi người cần hiểu và linh hoạt khi thực hiện 5K, thực hiện ở đâu, khi nào chứ không phải bất kỳ chỗ nào, lúc nào cũng phải thực hiện hết các quy định 5K. Trong đó, cần thấy nguyên tắc nào nào là ưu tiên và nguyên tắc nào là hỗ trợ cho nhau và thực hiện tối đa có thể được tùy theo công việc, hoạt động...

Các quán ăn nhà nhà gắn tấm kính chắn phòng dịch Covid-19 - Ảnh: Ngô Nhung

"Ví dụ, khi ăn uống thì không thể đeo khẩu trang được nhưng chúng ta có thể giãn cách. Ở đây cũng không nhất thiết phải giãn cách tất cả người với người mà giãn cách giữa nhóm người (ví dụ như các gia đình với nhau, bố trí phòng ăn riêng…) và khử khuẩn thì lại dễ thực hiện. Hay khi đi xem thi đấu thể thao thì không thể "không tụ tập" hoặc giữ "khoảng cách" nhưng khẩu trang và khử khuẩn rất quan trọng. Ở các nhà máy, xí nghiệp cũng vậy. Khi làm việc trong phân xưởng sản xuất có nơi không thể thoáng khí được vì chống bụi bẩn bám vào sản phẩm nên việc đeo khẩu trang rất quan trọng rồi mới đến khử khuẩn, giãn cách…"- vị chuyên gia phân tích.

Cũng theo chuyên gia về dịch tễ, việc thực hiện 5K phải linh hoạt trong từng hoạt động có tính chất đặc thù mà mỗi ngành, mỗi cơ quan, mỗi đơn vị, mỗi công ty, xí nghiệp, nhà máy... có những hướng dẫn và quy định phù hợp khi thực hiện.

Cùng quan điểm này, một số ý kiến cũng cho rằng Covid-19 là bệnh truyền nhiễm lây theo đường hô hấp, theo hình thức giọt bắn mà nguy cơ lây nhiễm cao là tiếp xúc gần, qua vật dụng bị lây nhiễm và trong môi trường kín. Với biến thể Omicron cũng đã được khẳng định có thì nguy cơ lây lan rất nhanh. Do đó, tùy tình huống mà ưu tiên "K" phù hợp nhất, các "K" hỗ trợ cho nhau và cần được áp dụng tối đa có thể.

"Trong bối cảnh mở cửa du lịch cũng rất cần sự linh hoạt như khách tham quan ngoài trời thì áp dụng quy định 5K như thế nào, vào trong bảo tàng môi trường kín, vào nhà hàng ăn uống… thì áp dụng ra sao?. Chúng ta không cần giữ khoảng cách giữa các thành viên trong gia đình nhưng hạn chế tiếp xúc giữa các đoàn lại rất quan trọng. Tuỳ đối tượng, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp… có những quy định phù hợp trong bối cảnh thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19" - chuyên gia dịch tễ khuyến cáo.