Trong thuyết vận khí, sự phối hợp của âm dương, ngũ hành diễn tả vận khí của năm Tân Mão là năm thủy vận bất cập. Những năm Mão thì kim khí lưu hành, gồm 6 tháng đầu năm khô ráo và 6 tháng cuối năm nóng bức.
Các loại trái cây như cam, táo... rất tốt cho việc phòng bệnh đầu Xuân Tân Mão. Ảnh: Hồng Thúy
Dễ tổn thương tì, thận
Năm có khí sinh vận gọi là năm thuận hóa. Như vậy, năm Tân Mão có khí mão sinh vận của tân nên gọi là năm thuận hóa. Vào năm này, khí thịnh mà vận suy, dịch bệnh ít xảy ra, người có bệnh cũng mau được hồi phục.
Khí của một năm được chia làm 6 giai đoạn. Giai đoạn đầu tiên gọi là sơ khí. Sơ khí của năm Tân Mão được tính bắt đầu từ 21 giờ của tiết đại hàn (ngày 17-1) kéo dài đến 17 giờ của tiết kinh trập (ngày 2-3). Tết Nguyên đán Tân Mão nằm trong thời gian này.
Trong thời gian của sơ khí năm Tân Mão, thời tiết lạnh, ẩm thấp nhiều, sương mù xuống sớm, mưa lạnh sẽ làm hại mọi vật và gia súc, gia cầm, nước dễ đóng băng. Hai tạng của con người là tì và thận sẽ dễ bị thương tổn, gây ra một số chứng bệnh, như: vùng bụng bị trướng, mặt và mắt bị phù thũng, thường bị hắt hơi, ngáp, nôn ói, chảy máu cam, tiểu tiện rát, buốt, nước tiểu vàng hoặc đỏ... Cho nên giai đoạn này cần bồi bổ cho tạng tì và tạng thận.
Món ăn tiêu biểu
Sau đây là cách chế biến một số món ăn có lợi cho sức khỏe vào dịp Xuân Tân Mão:
- Cháo kê, nấm đông cô: Lấy 50 g hạt kê rửa sạch, nấu thành cháo, cho thêm 50 g nấm hương vào nấu tiếp. Nêm gia vị vừa ăn. Ăn nóng lúc đói bụng. Món này bổ tì ích vị, bảo vệ chức năng của tì vị, thích hợp với người kém ăn, ít ngủ, cơ thể suy nhược.
- Canh nho, củ sen: Rửa sạch 100 g nho tươi và 100 g củ sen tươi rồi xay hoặc giã nhuyễn, vắt lấy nước cốt, thêm 1 lít nước và 500 ml mật ong, trộn đều. Mỗi lần uống 200 ml, ngày 3 lần, có tác dụng lợi tiểu, tiêu sỏi, thích hợp với người tiểu khó, tiểu gắt, chứng sỏi đường niệu.
- Canh nho khô, long nhãn: Rửa sạch 30 g nho khô và 30 g long nhãn rồi sắc lấy nước uống 2 lần trước bữa ăn. Món này bổ khí huyết, tăng sức đề kháng, an thần, thích hợp với người suy nhược cơ thể, mất ngủ, ăn uống kém.
- Canh thịt heo, hạt sen, ý dĩ: Lấy 100 g thịt nạc heo rửa sạch, xắt miếng vừa ăn, ướp gia vị, sau đó nấu thành canh với 50 g-100 g hạt sen và 30 g táo đỏ, 50 g ý dĩ. Dùng ăn nóng vào lúc đói bụng. Cách 1 - 2 ngày ăn một lần. Món này bổ tì, trứ thấp, thích hợp với người tì vị yếu, ăn ngủ kém, suy nhược cơ thể, phong thấp đau nhức các khớp.
- Canh cá chép đậu đỏ: 300 g cá chép làm sạch, ướp gia vị. Nấu chín 100 g đậu đỏ rồi cho cá vào để nấu thành canh, thêm một ít gừng tươi, 4 g vỏ quýt xắt nhỏ, nấu sôi lại là được. Dùng ăn nóng lúc đói bụng. Mỗi tuần ăn 2 - 3 lần, tác dụng bổ ích tì, thận; thích hợp với người tì thận yếu, ăn uống kém, cơ thể suy nhược, tiểu tiện ít, tiểu khó, phù thũng.
|
Thực phẩm ưu tiên sử dụng
Thực phẩm nên dùng trong thời kỳ của sơ khí năm Tân Mão là các loại ngũ cốc, đậu, củ, gạo nếp cẩm, gạo nếp lứt, hạt kê, hạt sen, củ ấu, củ năn, khoai mài, củ sen, cà rốt, khoai tây, hành tây, củ kiệu, củ cải; các loại đậu như: ván trắng, đen, đỏ, phộng, hà lan; các loại rau, như: cần tây, hẹ, gia vị có tinh dầu thơm (rau húng, tía tô, kinh giới, hành lá...), bông cải xanh, bồ ngót, bẹ xanh, bắp cải tím; các loại trái cây như: nho, lê, nhãn, vải, táo tây, táo tàu, cam, quýt, măng cụt, bơ; các loại nấm như: đông cô, rơm, mèo, tuyết; các loại thịt như: dê, gà, bò, nạc heo, cật heo, dạ dày heo, đuôi heo; các loại cá như: chép, diếc, chẽm, chạch, lóc, rô; tôm nước ngọt; hải sâm. |
và quét mã QR
Bình luận (0)